[ویکی فقه] خزانة الادب و غایة الارب (کتاب). « خزانة الادب و غایة الارب»، که با نام های دیگری مانند«شرح تقدیم ابی بکر»، «شرح بدیعیة ابی بکر» و «شرح البدیعیة المسماة بتقدیم ابی بکر» نیز یاد شده است، نوشته ابو بکر بن علی بن عبد الله، معروف به ابن حجه حموی است.
محقق نسخه حاضر در برنامه، بر آن است که« تقدیم ابی بکر»، نام بدیعیه ای است که توسط مؤلف سروده شده و سایر نام ها، اسامی شرح این بدیعیه می باشد.این اثر، به زبان عربی، در موضوع آرایه های ادبی نگاشته شده و نگارش آن در سال ۸۲۶ ق، پایان یافته است.« خزانة الادب و غایة الارب»، شرح مفصل ابن حجه بر بدیعیه خود اوست. شاید بتوان این شرح و نیز قصیده بدیعیه را مهم ترین اثر ابن حجه و موجب شهرت او و نیز در زمره آثار مهم ادب عربی به شمار آورد.
محقق نسخه حاضر در برنامه، بر آن است که« تقدیم ابی بکر»، نام بدیعیه ای است که توسط مؤلف سروده شده و سایر نام ها، اسامی شرح این بدیعیه می باشد.این اثر، به زبان عربی، در موضوع آرایه های ادبی نگاشته شده و نگارش آن در سال ۸۲۶ ق، پایان یافته است.« خزانة الادب و غایة الارب»، شرح مفصل ابن حجه بر بدیعیه خود اوست. شاید بتوان این شرح و نیز قصیده بدیعیه را مهم ترین اثر ابن حجه و موجب شهرت او و نیز در زمره آثار مهم ادب عربی به شمار آورد.
wikifeqh: پیامبر اکرم( ص) و هر یک از ابیات آن، متضمن یک یا چند آرایه ادبی است.بدیعیه ابن حجه، قصیده ای است شامل ۱۴۳ بیت که با وزن و قافیه قصیده مشهور برده بوصیری و در معارضه با بدیعیه های معاصرانش صفی الدین حلی و عز الدین موصلی سروده شده است. اگر چه قصیده ابن حجه از جهت قدرت بیان و قوت ترکیب ها و استعمال فنون بلاغی، به پایه قصیده بوصیری نمی رسد، اما از جهت روانی و سلاست( با وجود برخی تکلف ها)، بر دو قصیده سابق الذکر تقدم دارد.مؤلف، این قصیده را که به درخواست ناصر الدین بارزی سروده و حاوی ۱۳۶ نوع از انواع صنایع بدیعی است،« تقدم ابی بکر» نامیده است.ابن حجه، شرح مختصر دیگری با نام« ثبوت الحجة» نیز بر این قصیده نوشته که برخی،« تقدم ابی بکر» را نام همین شرح مختصر دانسته اند. بدیعیه، بارها به چاپ رسیده است. در باب این اثر کتب بسیاری تألیف شده که از جمله می توان به کتاب های زیر اشاره کرد:۱.« اقامة الحجة علی ابن حجة »، تألیف ابو بکر بن شهاب حصری که در آن به تکلف های بدیعیه و رکاکت آن می پردازد؛۲.« الحجة علی من زاد علی ابن حجة »، تألیف عثمان بک حیانی جلیلی ( ۱۲۴۵ ق)؛ عثمان بک، با آنکه اعتراف می کند ابن حجه دیگر مسئله ا ی در علوم بدیع باقی نگذاشته، باز سعی می کند بر شمار صنایع بدیعی بیفزاید.« خزانة الادب»، بی گمان در نوع خود کامل ترین و مشروح ترین کتب در زمینه علوم بلاغی است و علاوه بر شرح ابیات قصیده، حاوی شواهد شعری بسیاری نیز هست. ابن حجه، در این شرح، تنها به نقل شواهد بسنده نمی کند، بلکه بسیاری از آنها را در ترازوی انتقاد نهاده و نقاط قوت و ضعف هر یک را باز می نماید. وی، علاوه بر این شواهد، انبوهی از آثار منظوم یا منثور خود را در لابه لای کتاب گنجانده است و از آن جا که کتاب، شامل بسیاری از آثار شاعران گمنام آن عصر و اواخر دوره ایوبی است، از این جهت نیز خالی از فایده نیست.ابن حجه، در این کتاب، به معرفی انواع صنایع بدیعی و نیز مشخص ساختن حدّ و حدود آنها پرداخته و از صنایع بدیعی چون براعت استهلال ، تفصیل ، عتاب المرء نفسه ، تشابه الاطراف ، مماثله ، تصدیر ، جناس ، استطراد و... نام برده و در هر مورد شواهد فراوانی از قرآن کریم و احادیث نبوی و نیز اشعار شاعران ذکر کرده است.وی، در این کتاب در شرح هر یک از صنایع بدیعی، از شروح متعددی استفاده کرده و در پایان، تعریف خود را در باره آن ارائه می کند.
وضعیت کتاب
...
وضعیت کتاب
...
wikifeqh: شرح_تقدیم_ابی_بکر