[ویکی فقه] خربة المفجر. خِربَة المَفْجَر، خِربَة المَفْجَر، ویرانه های قصری اموی در غرب اردن است.
این بنا به قصر ابن هشام نیز شهرت دارد و در وادی النُوَیْعِمِه، در دو کیلومتری شمال اریحا، در کنار رود اردن واقع است. ترکیب خربة المفجر به معنای مکانی که در آن آب از زمین می جوشد، حاکی از وفور آب در این ناحیه است (.
این بنا به قصر ابن هشام نیز شهرت دارد و در وادی النُوَیْعِمِه، در دو کیلومتری شمال اریحا، در کنار رود اردن واقع است. ترکیب خربة المفجر به معنای مکانی که در آن آب از زمین می جوشد، حاکی از وفور آب در این ناحیه است (.
wikifeqh: قصر ابن هشام نیز شهرت دارد و در وادی النُوَیْعِمِه، در دو کیلومتری شمال اریحا، در کنار رود اردن واقع است. ترکیب خربة المفجر به معنای مکانی که در آن آب از زمین می جوشد، حاکی از وفور آب در این ناحیه است (.
قدمت تاریخی
براساس کتیبه یافت شده در بنا، این قصر را هشام بن عبدالملک (حک: ۱۰۵ـ۱۲۵) برای شکار و تفریح و سکونت در زمستان ساخته بود که طبق پژوهش های انجام شده، در زمان خود وی تکمیل نشده بوده و پس از زلزله ۱۲۹ نیز ویران گردیده است. خربة المفجر در قرن ششم مدت کوتاهی مسکونی شد و بعضی اصلاحات در آن انجام گردید و در قرن دهم، اهالی از مصالح آن برای ساخت خانه های خود استفاده کردند. تا زمان حفاری به این مجموعه توجهی نشده بود .
تحقیقات باستان شناسی
محوطه خربة المفجر را وارن و کندر در ۱۲۹۰/۱۸۷۳ و سپس بلیس و هانتر در ۱۳۱۲/ ۱۸۹۴ بررسی کردند و اهمیت آن را در گزارشهای خود گوشزد نمودند. آنها سه تپه خاکی در محوطه شناسایی کردند. پس از جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ ۱۹۱۸)، هزاران قطعه آثار موجود در این تپه ها از جمله ستون، سرستون و قالب های گچی را دزدیدند. در نتیجه، دولت تحت قیمومیت فلسطین در ۱۳۱۳ و ۱۳۱۴ش حفاری مستمری را به سرپرستی همیلتون و برامکی انجام داد که این حفاری ها در دوازده مرحله تا ۱۳۲۷ش ادامه یافت و بقایای قصر و بناهای ضمیمه آن از زیر خاک بیرون آورده شدند. مطالعات بعدی نشان داد برای ساخت قسمتهایی از بنا از مصالح کلیسایی که در آن نزدیکی قرار داشته، استفاده شده است. در۱۳۳۶و۱۳۳۷ش، عونی الدجانی محوطه ای را در شمال قصر خربة المفجر کشف و مشخص کرد که آن محوطه شامل بناهای مسکونی و انبار موادغذایی سازندگان و غلامان قصر بوده است. براساس کتیبه ها، کارگران بنا یونانی، عرب زبان، مسیحی و مسلمان بودند. مصالح این بنا سنگ تراش خورده، آجر و چوب بوده است و برای تاق ها از آجر و سنگ گچ استفاده شده که هر دو مادّه، خوب با ملاط مخلوط می شدند و با آب و هوای منطقه سازگار بودند. نظام پیچیده آبیاری آن جا در دوره حکومت روم شکل گرفته بود و آب مورد نیاز ساختمان های مسکونی و نیز کشاورزی را از سه چشمه عین السلطان، عین النُوَیعمه و عین الدَیوک تأمین می کرد.
نقشه بنا
...
قدمت تاریخی
براساس کتیبه یافت شده در بنا، این قصر را هشام بن عبدالملک (حک: ۱۰۵ـ۱۲۵) برای شکار و تفریح و سکونت در زمستان ساخته بود که طبق پژوهش های انجام شده، در زمان خود وی تکمیل نشده بوده و پس از زلزله ۱۲۹ نیز ویران گردیده است. خربة المفجر در قرن ششم مدت کوتاهی مسکونی شد و بعضی اصلاحات در آن انجام گردید و در قرن دهم، اهالی از مصالح آن برای ساخت خانه های خود استفاده کردند. تا زمان حفاری به این مجموعه توجهی نشده بود .
تحقیقات باستان شناسی
محوطه خربة المفجر را وارن و کندر در ۱۲۹۰/۱۸۷۳ و سپس بلیس و هانتر در ۱۳۱۲/ ۱۸۹۴ بررسی کردند و اهمیت آن را در گزارشهای خود گوشزد نمودند. آنها سه تپه خاکی در محوطه شناسایی کردند. پس از جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ ۱۹۱۸)، هزاران قطعه آثار موجود در این تپه ها از جمله ستون، سرستون و قالب های گچی را دزدیدند. در نتیجه، دولت تحت قیمومیت فلسطین در ۱۳۱۳ و ۱۳۱۴ش حفاری مستمری را به سرپرستی همیلتون و برامکی انجام داد که این حفاری ها در دوازده مرحله تا ۱۳۲۷ش ادامه یافت و بقایای قصر و بناهای ضمیمه آن از زیر خاک بیرون آورده شدند. مطالعات بعدی نشان داد برای ساخت قسمتهایی از بنا از مصالح کلیسایی که در آن نزدیکی قرار داشته، استفاده شده است. در۱۳۳۶و۱۳۳۷ش، عونی الدجانی محوطه ای را در شمال قصر خربة المفجر کشف و مشخص کرد که آن محوطه شامل بناهای مسکونی و انبار موادغذایی سازندگان و غلامان قصر بوده است. براساس کتیبه ها، کارگران بنا یونانی، عرب زبان، مسیحی و مسلمان بودند. مصالح این بنا سنگ تراش خورده، آجر و چوب بوده است و برای تاق ها از آجر و سنگ گچ استفاده شده که هر دو مادّه، خوب با ملاط مخلوط می شدند و با آب و هوای منطقه سازگار بودند. نظام پیچیده آبیاری آن جا در دوره حکومت روم شکل گرفته بود و آب مورد نیاز ساختمان های مسکونی و نیز کشاورزی را از سه چشمه عین السلطان، عین النُوَیعمه و عین الدَیوک تأمین می کرد.
نقشه بنا
...
wikifeqh: خربة_المفجر