کلمه جو
صفحه اصلی

جهانگیرنامه

دانشنامه عمومی

جهانگیرنامه یکی از حماسه های منظوم ملی ایران به زبان فارسی است در بحر متقارب (هم وزن شاهنامه). این حماسه نامه راجع است به دلاوریهای جهانگیر پسر رستم. ناظم این داستان در یکی از ابیات پایانی خود را قاسم مادح معرفی می کند. از احوال شاعر اطلاع دیگری در دست نیست. نظم این دفتر که حدود ۶۳۰۰ بیت است، چنان که از بیت پایانی منظومه بر می آید، در هرات بوده است.
این منظومه از تأثیر افکار متأخر اسلامی خالی نیست و کاربرد واژگان عربی در آن به مراتب بیشتر از حماسه های متقدم تر است. از این رو ذبیح الله صفا تاریخ نظم آن را در پایان قرن ششم هجری یا به احتمال بیشتر در اوایل قرن هفتم هجری می داند. لیکن از آنجا که گاه ترکیبات و اصطلاحاتی که به طرز عجیبی متأخرتر است در منظومه یافت می شود صفا نتیجه می گیرد که در قرن نهم هجری در آن دست برده اند و ابیاتی به آن افزوده اند و ابیات احیاناً سست یا نارسای موجود در منظومه را باید نتیجهٔ الحاقات شاعر متأخرتر دانست.

دانشنامه آزاد فارسی

(یا: توزک جهانگیری/ واقعات جهانگیری/ روزنامۀ جهانگیری/ مقالات جهانگیری) تألیف جهانگیر گورکانی، کتابی به فارسی در شرح وقایع روزانه و رویدادهای پادشاهی جهانگیر از روز تاج گذاری (۱۰۱۴ق) تا ۱۰۳۱ق. به درخواست جهانگیرشاه، معتمدخان صاحب اقبال نامۀ جهانگیری، وقایع زندگی جهانگیر را با نظارت خود او ادامه داد. پس از آن میر محمدهادی حوادث آخرین چهارسال دورۀ پادشاهی جهانگیر و دورۀ شاهزادگی وی را نوشت. جهانگیرشاه در نوشتن جهانگیرنامه به دیده ها و شنیده های خود متکی بود. سبک نگارش کتاب یکسان نیست و با موضوع های مختلف عوض می شود. جهانگیرنامه بدون مقدمه و خاتمه و به شیوۀ سالنامه ای نوشته شده و گاهی رویدادهای آن بدون ترتیب تاریخی است. متن کامل جهانگیرنامه همراه با ذیل جهانگیری از معتمدخان و تکلمۀ محمدهادی با نام توزک جهانگیری به چاپ رسید (علیگر، ۱۲۸۱، لکنو، ۱۹۱۴). نسخه ای از جهانگیرنامه با عنوان منتخبات توزک جهانگیری چاپ شده است (لاهور، ۱۸۸۴). جهانگیرنامه چندین بار به زبان اردو و انگلیسی ترجمه شده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] جهانگیرنامه (ابهام زدایی). جهانگیرنامه ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • جهانگیرنامه (منظومه حماسی)، منظومه ای حماسی به فارسی درباره سرگذشت جهانگیر فرزند رستم • جهانگیرنامه (توزک جهانگیری)، نوشته نورالدین محمد جهانگیر درباره اوضاع فرمانروایی خود
...


کلمات دیگر: