کلمه جو
صفحه اصلی

حکمه المشرقیه

دانشنامه آزاد فارسی

حکمه المشرقیه (الحکمه المشرقیه). حِکْمَةُ الْمَشْرِقیّه (الحِکْمَةُ الْمَشْرِقیّه)
اثری به عربی، در منطق و فلسفه، تألیف ابن سینا. تنها دیباچه و بخشی از منطق آن بر جای مانده است. بنابر آنچه در مقدمۀ بخش منطق آمده، ابن سینا درصدد نگارش منطق، علم کلی، علم الهی، علم طبیعی و علم عملی در حدّ لزوم بود. اما جز بخش منطق که به اشتباه با نام منطق المشرقیین در قاهره ۱۹۱۰ چاپ شده ، و قسمتی از طبیعیات آن که در کتابخانه های ترکیه است، بقیه از بین رفته یا تحریر نشده است. براساس گزارش ابن سینا در شفا وی در کتابی قصد ارائۀ «فلسفۀ مشرقیه» را داشته که در نظر برخی مراد از آن همین الحکمة المشرقیة و در نزد برخی کتاب الانصاف است. در وجه تسمیۀ این کتاب به «مشرقیه» سه رأی عرضه شده است: مشرقیه به معنی متعالی و ورای عقل متعارف؛ مشرقی در مقابل مغربی یعنی عرضه کنندۀ فلسفۀ مشرق زمین در مقابل فلسفۀ یونان؛ مشرقی به معنی شارحان مشرقی ارسطو در مقابل شارحان مشائی بغدادی.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حکمة المشرقیة. حکمة المشرقیة، نام مجموعه ای فلسفی از ابن سینا به عربی است.
از این اثر فقط بخش منطق آن در دست است.بنابر گزارش برخی منابع، متن کامل حکمةالمشرقیة که در کتابخانه غزنه نگهداری می شده، بر اثر به آتش کشیده شدن این کتابخانه در ۵۴۶ از دست رفته است. بخشهایی از این کتاب اینک در کتابخانه ایاصوفیه (ش ۲۴۰۳) و کتابخانه نورعثمانی (ش ۴۸۹۴) و همچنین در کتابخانه بودلیانِ دانشگاه آکسفورد (ش ۴۰۰) به خط عبری موجود است؛ اما در این که همه آن ها متعلق به حکمةالمشرقیة باشند تردید کرده اند.


کلمات دیگر: