اسکندرون . [ اِ ک َ دَ ] (اِخ ) (خلیج ...) خلیجی است در بین آناطولی و سوریه ، در منتهای شمال شرقی بحر سفید، از میان دماغه ٔ قره طاش و رأس الخنزیر آغاز شده بسوی شمال شرقی امتداد مییابد. طول آن قریب 55 هزار و عرض 25 هزار گز است . دو طرف شمال و مشرق وی را کوهها احاطه کرده و فقط در قسمت جنوب شرقی یعنی در سواحلی که میان اسکندرون و رأس الخنزیر واقع شده اراضی آن پست و هوای آن سنگین است . دو قصبه ٔ پیاس و آیاش و لنگرگاه معروف «یمورطه لق » در داخل این خلیج است . در زمانهای قدیم مشهورترین شهر این خلیج «ایسوس » یعنی آیاش بود و خود خلیج هم «سینوس ایسیکوس » یعنی خلیج آیاش نامیده میشد. (از قاموس الاعلام ترکی ). و رجوع به اسکندرونه شود.
اسکندرون . [ اِ ک َ دَ ] (اِخ ) (قضای ...) قضائی است که از طرف شمال بقضای پیاس و از سوی مشرق و جنوب بقضای بیلان و از جانب مغرب بخلیج اسکندرون که ببحر سفید ملحق میشود، محدود است . و دارای 25 قریه ٔ ساحلی است و محصولات آن عبارت است از حبوبات متنوعه ، پرتقال و لیمو. (از قاموس الاعلام ترکی ). این قضا در اول متعلق بدولت عثمانی بود و سپس بسوریه ملحق شد و در 1939 م . مجدداً بترکیه تعلق گرفت .
اسکندرون . [ اِ ک َ دَ ] (اِخ ) قصبه ٔ بزرگی است در انتهای شمالی ساحل سوریه و در ساحل شرقی خلیج اسکندرون ، در 105 هزارگزی شمال غربی حلب ، واقع بین 36 درجه و 35 دقیقه و 31 ثانیه ٔ عرض شمالی و 33 درجه و 55 دقیقه و 45 ثانیه ٔ طول شرقی و اسکله ٔ ولایت حلب و دیار بکر و جزیره میباشد و بنابراین از لحاظ تجارت اهمیت بسیار دارد ولی بمناسبت موقع محلی هوای آن بسیار سنگین است زیرا در صحرایی پست و مردابی قرار دارد که از ابتدای خلیج مزبور بسوی جنوب شرقی امتداد یافته و جهت شمالی آن بکوهها مسدود است . در سوالف ایام این قصبه معرض تخریبات بسیار گردیده است و در عصر حاضر هم دو ضربه ٔ بزرگ به وی وارد گشته ، یکی زلزله ٔ بسیار شدید و دیگری حریق خانمانسوز، با وصف این حال لنگرگاهی زیباست و اهمیت تجاری آن روزافزون میباشد و هرروز کسب ترقی و معموریت می کند. اسکندرون ازجمله ٔ بناهای منسوب باسکندر ذوالقرنین است ، تعدادی از شهرها را بنسبت نام آن جهانگیر آلکساندریا تسمیه کرده اند واین شهر را برای تفریق از آنها آلکساندریا مینور یعنی اسکندریه ٔ کوچک و الکساندریاآدایسوم یعنی اسکندریه ٔ آیاش نامیدند، بعداً اروپائیان این شهر را بصیغه ٔمصغر الکساندرت خواندند و مشرقیان بشکل اسکندرون یااسکندرونه درآوردند. اسکندر آن زمانی که در دشت آیاش دارا را مغلوب ساخت (333 ق .م .) این شهر را بیاد این پیروزی بنا کرد. تا آن زمانها آیاش مرکز مهم تجارت بود، پس اسکندرون بجای آن اهمیت یافت و بمرور دهور آیاش رو بویرانی نهاد و شهر نو جانشین وی گشت و بر اهمیت و معموریت آن افزود. (از قاموس الاعلام ترکی ). سکنه ٔ آن 25000 تن است . رجوع باسکندرون (قضا...) شود.
