اقدام متقابل

اقدام متقابل در حقوق بین الملل عمومی آن بخش از موضوع اقدامات تلافی جویانه است که ارتباطی با توسل به زور یا مخاصمات مسلحانه ندارد. به عبارت دیگر اقدام متقابل دربرگیرندهٔ اقدامات غیرخصمانه ای است که به خودی خود غیرقانونی است اما زمانی که دولت زیاندیده در پاسخ به فعل متخلفانه دولت مسئول به این اقدامات مبادرت می ورزد، جنبهٔ غیرقانونی آن زایل می شود. هدف از اقدام متقابل، حمایت از خود، واداشتن دولت مسئول به پیروی از تعهداتش و جبران خسارت دولت زیاندیده است. اقدام متقابل بر طبق مادهٔ ۲۲ طرح مواد مسئولیت بین المللی دولت، تدوین شده از سوی کمیسیون حقوق بین الملل سازمان ملل متحد یکی از موجبات رفع مسئولیت بین المللی دولت است.
ضیائی بیگدلی، محمدرضا (۱۳۸۶). حقوق بین الملل عمومی. تهران: گنج دانش. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۶۱۸-۴۹-۶. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
حلمی، نصرت الله (۱۳۸۷). تدوین و توسعه حقوق بین الملل، مسئولیت بین المللی دولت و حمایت سیاسی. تهران: میزان. شابک ۹۶۴-۵۱۱-۱۲۱-۸. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
دیوان بین المللی دادگستری در پرونده گاباچیگف–ناگی ماروس (شکایت مجارستان علیه اسلواکی) به تفصیل به موضوع و شرایط اقدام متقابل می پردازد. دیوان آشکارا اشاره می کند برای این که اقدام متقابل قابل پذیرش باشد باید دارای شرایط زیر باشد: