کلمه جو
صفحه اصلی

شهرستان کلیبر

دانشنامه عمومی

مختصات: ۳۸°۵۲′ شمالی ۴۷°۰۲′ شرقی / ۳۸٫۸۶۷°شمالی ۴۷٫۰۳۳°شرقی / 38.867; 47.033
قلعه بابک در این ناحیه قرار دارد. این قلعه که به نام های «دژ بابک»، «بذ و قلعه جمهور» هم معروف است، دژ و مقر سردار تاریخی ایران، بابک خرم دین بوده است. این قلعه در نزدیکی شهر کلیبر در شمال شرق استان آذربایجان شرقی قرار دارد.
قلعه پشتو یکی از آثار تاریخی بخش هوراند از شهرستان کلیبر، قلعه پشتو یا پشتاب است که بر بلندترین کوه بین روستاهای پشتاب و کوجان قرار گرفته است. قلعه در کوهستانی به ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر بنا شده است. از این قلعه که شبیه قلعه بابک و شاید هم زمان با آن بوده است به هنگام نبرد با اعراب حاکم بر منطقه استفادهٔ نظامی می شده است.
قلعه پیغام: این قلعه در ۱۰ کیلومتری جنوب کلیبر در نزدیکی روستای پیغام بر بالای کوهی که از سه طرف آن پرتگاه است و رود کلیبر از پای این کوه می گذرد قرار گرفته است. از ساختمان های قلعه و دیوار آن آثار کمی باقی مانده است و حفاران و دزدان آثار باستانی همه چیز را تخریب کرده اند. مصالح به کار رفته در برج باروها و سیستم نگهداری آی و آب انبار مشابه قلعه بذ و قلعه آوارسین می باشد. باستان شناسان تاریخ این قلعه را به دوران قبل از اسلام و اشکانیان نسبت داده اند. این قلعه بر تمامی راه های ورودی و خروجی شهر تسلط داشته و تنها راه قدیم و جدید از کنار آن می گذرد. همان طور که از اسم این قلعه بر می آید وظیفه آن نگهبانی در درب ورودی شهر باستانی بَر یا کلیبر کنونی بوده است.
مسجد جامع کلیبر: مسجد جامع کلیبر در مرکز شهر قرار دارد. طول بنا ۵۰ متر عرض آن ۳۰ متر می باشد مسجد دارای گنبدی بزرگ است که در گذشته مناره ای به ارتفاع ۴۵ متر و قطر ۱۷ متر داشته که تا سال ۱۳۳۰ شمسی پابرجا بوده. این مناره به علت بمباران روس ها در شهریور ۱۳۲۰ آسیب دیده و در سال ۱۳۳۰ فرو ریخته است.
مقبره شاه قاسم: در ۱۰ کیلومتری آبش احمد و در ۱۰۰ کیلومتری تپه معروف نادری و در ۵۰ کیلومتری شهرستان کلیبر و نزدیکیهای روستای خالان و پیره لر واقع شده است. می گویند برادر امام هشتم ما، امام رضا (ع) بوده و برای تبلیغ دین آمده بود.
شهرستان کلیبر یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است. جمعیت این شهرستان ۸۹٫۶۹۸ نفر (سرشماری سال ۱۳۸۵خ) و مرکز آن شهر کلیبر است.طبق قرأین، شهرستان با منطقه تاریخی بَذّ (البَذّ؛ مثنی: بذّین /البذین) ـ نیز بَد ـ منطبق است. ابن حوقل در سال ۳۶۷ هجری از کلیبر دیدن کرده و می نویسد، "سیاه کویه (قره داغ) کوهی بس بزرگ است و مردم آنجا به سیصد زبان تکلم دارند. در سراسر آن باغ ها و گل ها و آبراهه ها و نیز فلاحان دیده می شوند. سرزمینی پر برکت و حاصلخیز است، چنانکه میوه های آن هدر رود و خوردن آن رایگان است. در این ناحیه همیشه ابر است و آفتاب کمتر می تابد."
کلیبر دارای آب و هوای معتدل کوهستانی بوده و سراسر منطقه را جنگل های تنک و مراتع سرسبز پوشانیده و محل ییلاق عشایر دشت مغان و ارسباران (قره داغ) می باشد. این شهرستان تحت تأثیر آب و هوای خزری بوده و اغلب اوقات کوهستان هاای مرتفع را مه غلیظ می پوشاند. رود ارس از شمال آن می گذرد.
شهرستان کلیبر با ۳٫۷۰۲ کیلومتر مربع مساحت در ناحیه شمال شرقی استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این شهرستان از سمت جنوب با شهرستان های اهر و ورزقان و از سمت غرب با شهرستان جلفا هم مرز است.


کلمات دیگر: