ال اقا

آل آقا. آل آقا نام خاندانی اصیل و غیر کُرد در شهر کرمانشاه است که از نسل محمدباقر وحید بهبهانی می باشند و بیش از ۲۵۰ سال قبل از اصفهان به کرمانشاه آمده اند. شایان ذکر است که افراد این خاندان از ساکنین غیرکُرد و شیعه مذهب شهر کرمانشاه می باشند.
وحید بهبهانی
آقا محمدعلی بهبهانی
آقا احمد کرمانشاهی مؤلف مرآه الاحوال جهان نما که توسط علی دوانی به چاپ رسیده است.
سید محمدحسین شهرستانی (نوه میرزا احمد آل آقا بن محمدعلی بن محمدباقر وحید بهبهانی)
آقا عبدالله آل آقا
آقا محمدجعفر آل آقا
آقا اسدالله آل آقا(امام جمعه)
آقا ابوعلی آل آقا(امام جمعه)
کمال الدین امامی آل آقا(فرزند آقا ابوعلی امام جمعه کرمانشاه و مدیر کل اسبق اداره غله استان کرمانشاه)
علی آل آقا(روحانی مدرس حوزه علمیه قم)
آقا رحیم آل آقا
سعید آل آقا (پزشک)
محمدنبی آل آقا
نظام الدین آل آقا(معلم، نویسنده و پژوهشگر)
محسن امامی آل آقا (پزشک)
محمدعلی (وزیر) امامی آل آقا
علی اکبر وحیدی آل اقا(مدیر ارشد صنعت نفت)
محمد شاهکار آل آقا(حقوق دان، درگذشته در نیس فرانسه)
مهری آل آقا(هنرپیشه و بازیگر)
ابراهیم اعلمی آل آقا(رئیس دانشگاه رازی)
سلطان العلما کرمانشاهی
سید مرتضی نجومی
حشمت الله طبیبی
آهو آل آقا (هنرمند نقاش)
حسین آل آقا
نسب خاندان آل آقا به آقا محمدعلی بهبهانی می رسد که فرزند محمدباقر وحید بهبهانی بود. وی در زمان حکومت الله قلی خان زنگنه، حاکم کرمانشاه در اواخر زندیه، به درخواست وی به کرمانشاه آمد و در این شهر ساکن شد. در سال ۱۷۷۱ میلادی برای تأسیس حوزهٔ علمیه ای در کرمانشاه فراخوان داده و از آخوندهایی از شهرهای شیعه نشین ایران و عراق درخواست کرد که برای مشاکت در تأسیس این حوزه به کرمانشاه بیایند. آقا محمدعلی نخستین فرد از این خاندان است که در کرمانشاه ساکن شده و نسل این خاندان از فرزندان وی می باشد. از آنجا که محمد علی بهبهانی با نام آقا محمدعلی شناخته می شد و به همین دلیل نوادگان وی آل آقا به معنای خانوادهٔ آقا نام گرفتند. همچنین در ابتدای نام برخی از آنان نیز از کلمه «آقا» استفاده می شود.
بزرگان خانوادهٔ آل آقا و نوادگان محمدباقر وحید بهبهانی بر مبنای شجره نامه هایی که در دست دارند ادعا می کنند که سلسهٔ نسب آن بزرگ مرد با چهارده واسطه به شیخ مفید می رسد. با این حال غلامرضا کیوان سمیعی به نقل از سردار کابلی در کتاب زندگانی سردار کابلی این شجره نامه ها را جعلی و مخدوش دانسته و چنین انتسابی را صحیح نمی داند. مطابق با آنچه که سردار کابلی نقل کرده، این وصیت نامه ها بر مبنای وصیتنامه ایست که سید جعفر اعرجی کاظمینی ملقب به معین الاشراف، در زمان آقا اسدالله امام جمعه (نوادهٔ آقا محمد علی) برای خوشایند وی نوشته و در ازای آن به تملک روستای چشمه سفید در نزدیکی کرمانشاه تمایل داشته است. اگرچه بنا بر نقل سردار کابلی آقا اسدالله چندان از این جعل خشنود نشد، اما پس از وی فرزندانش هریک نسخه ای از آن برای خود تهیه کرد.
این شجره نامهٔ جعلی زمانی عمومیت یافت که در سال ۱۳۵۳ قمری (۱۳۱۳ خورشیدی و ۱۹۳۴ میلادی)، سید محسن جبل عاملی برای تهیهٔ منابع لازم برای تألیف کتاب اعیان الشیعه به ایران و کرمانشاه آمد و این شجره نامه به وی داده شد. از آنجا که این کتاب بعدها به عنوان منبعی شاخص برای نسب شناسی بزرگان شیعه به کرات مورد استفاده قرار گرفت، شائبهٔ انتساب خاندان آل آقا نیز بارها با استناد به این کتاب نقل شد و به صورت غلطی مصطلح درآمد. سید محمد محسن حسینی طهرانی در کتاب نوروز در جاهلیت و اسلام به این مطلب اشاره می کند که هم محمدباقر وحید بهبهانی و هم محمدعلی بهبهانی هر دو از محققین علمای رجال محسوب می شده اند و هر دو در کتاب هایشان بارها نام شیخ مفید را برده و از وی مطالبی نقل کرده اند، اما هیچگاه خود را به وی منسوب نکرده اند، در حالی که هر دو به منسوب ساختن خود به علمای پیش از خود علاقه مند بوده اند. به گفتهٔ وی از انتساب این خاندان به شیخ مفید تا زمان آقا اسدالله هیچ سندی در دست نیست و بنابراین انتساب خاندان آل آقا به شیخ مفید سندیت ندارد و اشتباه است.

آل آقا. خاندان معروفی از عالمان اهل دین و علم و ادب در ایران (از قرن ۱۲ تا ۱۴ق)، منتسب به آقا محمدباقر وحید بهبهانی. از آن جا که برخی از اعضای این خاندان در کرمانشاه و نهاوند سکونت داشته اند به کرمانشاهی و نهاوندی، و نیز به سبب انتسابشان گاه بهبهانی خوانده شده اند. از اعضای این خاندان برخی نیز مقیم تهران، قم، کربلا و نجف بوده اند. از شخصیت های برجستۀ این خاندان است: ۱. آقا محمدعلی کرمانشاهی فرزند ارشد وحید بهبهانی. ۲. آقا محمدجعفر (کربلا ۱۱۷۸ـ کرمانشاه ۱۲۵۴ق) فرزند آقا محمدعلی کرمانشاهی. تحصیلات مقدماتی و فقه و اصول را نزد پدرش و عالمانی چون میرزای قمی و سید علی طباطبایی آموخت. برای ادامۀ تحصیل به عتبات و قم سفر کرد و سرانجام در کرمانشاه اقامت گزید و پس از مرگ پدر عهده دار رسیدگی به امور دینی و شرعی مردم آن شهر شد. ازجمله آثار اوست: انیس الطلاب در ۳ جلد؛ انیس العوام در اصول و فروع دین به فارسی؛ تحفةالابرار به فارسی در ۳ جلد؛ حاشیة معالم الدین به عربی در ۲ جلد؛ رد طریقة النجاة در رد صوفیان به فارسی؛ المصابیح در فقه به عربی؛ الجواهرالبهیة فی ترجمةالاحکام الالهیة در فقه به فارسی. ۳. آقا احمد (کرمانشاه ۱۱۹۱ـ همان جا ۱۲۳۵ق) فرزند آقا محمدعلی. در عتبات و قم از محضر استادان و فقهای بزرگی چون میرزای قمی بهره برد. سپس به هندوستان رفت و پنج سال در آن جا اقامت گزید و با مظاهر تمدن جدید آشنا شد. وی افزون بر فقه و اصول، در ریاضی، فلسفه، عرفان و شعر نیز دستی داشت. برخی از آثار اوست: مرآت الاحوال فی معرفةالرجال (جهان نما) که خاطرات زندگانی اوست؛ تاریخ الائمة به فارسی؛ تحفةالمحبین به فارسی؛ تنبیه الغافلین؛ ربیع الازهار. ۴. آقا محمود (کرمانشاه ۱۱۹۹ـ تهران ۱۲۶۹ق) فرزند آقا محمدعلی. مقدمات علوم را نزد پدر و برادرانش، آقا محمدجعفر و آقا احمد، آموخت. سپس برای ادامۀ تحصیل به عتبات، اصفهان و قم سفر کرد و سرانجام در تهران ساکن شد. ازجمله آثار اوست: ارشادالسالک در حج؛ اصول الفقه به عربی؛ اصول دین در کلام به فارسی؛ انموذج الرجال به عربی؛ تحفةالسلاطین؛ تحفةالملوک؛ تحفةالناصریه در اخلاق؛ تنبیه الغافلین و ایقاظ الراقدین در عرفان به فارسی؛ الجنةالواقیه در اصول به عربی؛ دیوان اشعار. ۵. آقا عبدالله ( ـ کرمانشاه ۱۲۸۹ق) فرزند آقا محمدجعفر. در کرمانشاه عهده دار امور دینی و شرعی مردم بود. از آثار برجای ماندۀ اوست: انوارالحکمة به فارسی؛ تعارض الوکیل و الموکل فی مسئلة البیع به عربی؛ مسئله در تجدید غسل به فارسی؛ مسئلة فی الارث؛ و مسئلة فی الطلاق هر دو به عربی.

[ویکی فقه] آل آقا. آلِ آقا، خاندانی از عالمان دینی، شیعی امامی، مشهور به علم و ادب از سده ۱۲ تا ۱۴ق/۱۸ تا ۲۰م در ایران می باشد.
شهرت افراد این خاندان به «آل آقا» بدین جهت است که منتسب به « آقا محمدباقر وحید بهبهانی » (ح ۱۱۱۶-۱۲۰۵ق/۱۷۰۴-۱۷۹۱م) بوده
احمد بن محمد، مرآت الاحوال فی معرفة الرجال، نسخه کتابخانه مرکزی، دانشگاه تهران، شمـ ۲۱۷۴.
شخصیت های به نام این خاندان بدین قرارند:
← آقا محمدعلی بن آقا محمدباقر
(۱) آقا بزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه، مشهد، دارالمرتضی، ۱۴۰۴ق.(۲) آیت الله مرعشی، فهرست خطی.(۳) اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، المآثروالآثار، به کوشش ایرج افشار، تهران، اساطیر، ۱۳۶۳ش.(۴) امین، محسن، اعیان الشیعه، به کوشش حسن الامین، بیروت، دارالتعارف، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.(۵) بهبهانی، احمدبن محمد، مرآت الاحوال فی معرفة الرجال، نسخه کتابخانه مرکزی، دانشگاه تهران، شمـ ۲۱۷۴.(۶) دوانی، علی، وحید بهبهانی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۲ش.(۷) رازی، محمدشریف، گنجینه دانشمندان، تهران، اسلامیه، ۱۳۵۲ش.(۸) شروانی، زین العابدین، ریاض السیاحه، تهران، انتشارات سعدی، ۱۳۳۹ش.(۹) قمی، شیخ عباس، فوائدالرضویه، ۱۳۶۷ق.(۱۰) قمی، شیخ عباس، الکنی والالقاب، تهران، مکتبه الصدر، ۱۳۹۷ق.(۱۱) کشمیری، میرزا محمدعلی، نجوم السماء فی تراجم العلماء، قم، مکتبه بصیری، ۱۳۹۴ق.(۱۲) معصوم علیشاه، محمد معصوم، طرائق الحقایق، به کوشش محمدجعفر محجوب، تهران، سنایی، ۱۳۱۸ق.(۱۳) معلم حبیب آبادی، میرزامحمدعلی، مکارم الآثار، اصفهان، کمال، ۱۳۶۲ش.