ال گرکو

اِل گِرکو (اسپانیایی: El Greco، به معنی «یونانی»، به یونانی: Δομήνικος Θεοτοκόπουλος) نقاش، مجسمه ساز و معمار دوران رنسانس اسپانیا است.
مطالعه و تعمق در آثار استادان بزرگ امری ضروری است، اما محافظت از منش اصیلی که ضربانش درون روح شماست و با شمشیر به استقبال کسانی رفتن که قصد سرقتش را دارند اهمیت بیشتری دارد.
من نقاشی می کشم زیرا ارواح دیوانه وار درون سرم زمزمه می کنند.
من به خاطر هنر خود رنج می برم و از زراندوزان کم فهم و رذلی که ستایشش می کنند بیزارم.
زبان هنر در جوهر خود الهی است و تنها توسط برگزیدگان درک می شود.
تنها پس از از سر گذراندن سالیان درازی از تجربه تقلا و فقدان است که هنرمند جوان می تواند رنگ را لمس کند-و تنها در معیت برتر از خودش.
هنر مندان ادراکی از ویرانی را خلق می کنند. روحیه آفرینندگی جستجویی است مشقت بار و به غایت پیچیده که در درون روح انجام می گیرد.
من توسط خداوند توانا خلق شدم تا جهان را با شاهکارهایم پر کنم.
هنر هر آنجایی است که می جوییدش، درود بر ستارگان درخشان که لکه گذاری های سبکبارانه خداوندند.
او در هفتم آوریل سال ۱۵۴۱ در شهر کرت زاده شد. کرت در آن زمان بخشی از جمهوری ونیز بود که مرکز هنر پسا-بیزانسی محسوب می شد. او قبل از مهاجرت به ونیز (چنان که در آن زمان دیگر هنرمندان یونانی نیز چنین می کردند) در نقاشی آموزش کامل دید و به استادی رسید. در سال ۱۵۷۰ به رم نقل مکان کرد، در آنجا کارگاهی گشود و به کار پرداخت. در طول مدت اقامتش در ایتالیا سبک خود را با استفاده از عناصر منریسم و رنسانس ونیزی تکمیل کرد.
در سال ۱۵۷۷ به شهر تولدو واقع در اسپانیا رفت و تا به هنگام مرگ در آنجا به زندگی و کار پرداخت. ال گرکو در تولدو سفارش های بسیاری دریافت کرد و بهترین کارهایش را در آنجا به ثمر رسانید.در روند تحول هنر گرکو سه مرحله متمایز وجود دارد. آثار مرحله نخست (۰۱۵۸۰–۱۵۷۰۹) تأثیر هنر استادان ونیزی به خصوص تیسین را بازمی تابند. محو شدن طراحی خطی، عدم محدودت رنگ ها، و تسلط کیفیت های صرفاً تصویری را می توان از مشخصات عمده این آثار دانست.
هم چنین در کاربرد اغراق آمیز نور و سایه، و روش چهره نگاری اش، تأثیر تینتورتو، ورونزه، و تا حدی کرجیو را می توان تشخیص داد. پرده تثلیث مقدس مربوط به این دوره است. گرکو در مرحله دوم (۱۶۰۴–۱۵۸۰) ریتم و حرکت را با جنبه هایی از هنر بیزانسی در هم می آمیزد. پرده شهادت مریس قدیس، که به سفارش فیلیپ دوم ساخته شد، ولی مورد قبول قرار نگرفت، و همچنین پرده تدفین کنت ارگاز، به این دوره تعلق دارند. پرده اخیر برخوردار از مضمونی افسانه ای، و پر از چهره ها، پیکرها و عناصر متباین است. با این حال در آن دو عالم زمینی و آسمانی، سنگینی و وقار بخش پایین تصویر و والایی و تابندگی روح القدس در بخش بالا به خوب وحدت یافته اند. نگاه بیننده از مراسم تدفین به آسمان کشانیده می شود و در آنجا یحیی تعمیددهنده شفاعت روح کنت پارسا را از مسیح می طلبد. این گونه تجلیل روحانی عمده ترین خصلت کار گرکو است. نمونه دیگر چنین رویکردی را در پرده پایین آوردن جسد مسیح از صلیب می توان ملاحظه کرد.

---

---

---

---

اِل گِرِکو (۱۵۴۱ـ ۱۶۱۴)(El Greco)
خاکسپاری کنت اورگاس
(نام اصلی: دومِنیکوس تئوتوکوپولوس) نقاش اسپانیایی. او را «یونانی» می خواندند، زیرا در جزیرۀ کرت به دنیا آمده بود. در ایتالیا هنر آموخت، و از حدود ۱۵۷۰ در رم به نقاشی پرداخت، و حدود ۱۵۷۷ در تولِدو اقامت گزید. تک چهره های باوقار و صحنه های دینی بسیار احساسی را با پیکرهایی درهم تابیده، و نوری وهم انگیز تصویر می کرد؛ همچون نقاشی خاکسپاری کُنت اورگاس (۱۵۸۶؛ کلیسای سان تومه، تولدو). پایداری پُرشورش در پویایی و حرکت، و اشتیاق آتشین اش در قدرت بیانگری، با دراز و کج ومعوج کردن پیکره ها، استفاده از رنگ های نامتعارف و دلهره انگیز، تضاد رنگی قرمز، زردِ لیمویی، سبز و آبی، و رنگمایه های کبود جسم انسان، تجسّم می یابند. ال گرکو ژرفانمایی و جلوه های عادی نورپردازی را وانهاد. اِل گرِکو نزد راهبان یونانی، در جزیرۀ زادگاهش تمثال سازیِ سنّت بیزانسی را آموخت، و بنا به عادت، نقاشی هایش را با حروف یونانی امضا می کرد. نقل است که در ونیز به شاگردی تیسین درآمد، گرچه آثار آغازینش بیشتر از هنر یاکوپو باسّانو (ح ۱۵۱۰ـ ۱۵۹۲)، و تینتورِتّو متأثرند؛ امکان دارد که از آنتونیو کورّدجو نیز تأثیر پذیرفته باشد. اِل گرِکو در ۱۵۷۷ بعد از یک اقامت شش ساله در رم، در تولدو سکونت گزید، و تا پایان عمر در آن شهر زیست. ویژگی دینی و معنوی آثارش پیوندی ناگسستنی بین او و فضای دوران، در آن مکان ـ پایتخت دینی یسوعیان و جنبش ضد پروتستان ـ برقرار ساخت. چنین پیداست که هنرش تحسین عموم را برانگیخت و طالبان بسیار یافت، تا آن که با زوال اعتبار شهر در سال های بعدی، ال گرکو نیز در سال های آخر عمر با فقر دست به گریبان شد. آخرین دورۀ زندگی اش صرف ساختن تک چهره هایی با ویژگی های فردی ممتاز شد (این آثار، شُبهۀ نقص بینایی نقاش را مردود ساخت؛ درازنمایی های پیکره ها را در آثار او، به این نقصان نسبت می دادند). تابلوی کاردینال نینیو دِ گوارا (موزۀ متروپولیتن، نیویورک) از عالی ترین تک چهره سازی های اوست؛ یگانه منظره پردازی اش، نمایِ تولِدو (موزۀ متروپولیتن) نام دارد که آن هم انتخابی است از فضای طوفانی غیرمعمول و هیجان زا. شاید ال گرکو نخستین نقاشی باشد که از جلوه های اسرارآمیز و غنی سایه های حاصل از نور مصنوعی بهره گرفت؛ ازجمله در نقاشی پسری بر آتش زغالی می دَمَد (ناپل).