الاثار الباقیه عن القرون الخالیه

wikinoor: ابو نصر منصور بن عراق ، ابو سهل مسیحی و کوشیار گیلی به نام وی نوشته اند، یاد کرده است. در این به برخی از آثار وی اشاره می شود:۱. الآثار الباقیة عن القرون الخالیة.۲. استیعاب الوجوه الممکتة فی صنعة الاسطرلاب۳. افراد المقال فی امر الظلال۴. تسطیح الصور و تبطیح الکور۵. التفهیم لاوائل صناعة التنجیم۶. الصیدنة فی الطب۷. تحقیق ما للهند
معرفی کتاب
در این کتاب و نیز کتاب دیگر بیرونی « تحقیق ما للهند » دقیق ترین گزارشهای دوران باستان درباره تاریخ علوم مختلف در هند و گاه شماری ملت ها را ارائه می دهد. بیرونی در این کتاب، برای آنکه کتابش ملال آور نباشد، مسائل پراکنده اما بسیار جالبی را یاد کرده است که بسیاری از آنها به طبیعیات مربوط می شود. درباره سنجش اعتبار منابع و مآخذ تاریخی از لابلای آثار مختلفش بویژه این کتاب می توان به تقسیم بندی ذیل دست یافت:۱. گزارشی که عقل در سنجش آن به کار نمی آید و قیاس آن با رویدادها و تجربیات دیگر سودبخش نیست.۲. گزارشی از رویدادی که وقوع آن عقلا محال یا در شرایط روزگار مورد نظر ناممکن باشد.۳. گزارشی از رویدادی که وقوع آن در «عادت جاریة» ممکن است و برای سنجش آن باید هم به نقل و هم به عقل متکی بود.شیوه برخورد بیرونی با گزارشهایی که تحقق آن بطور معمول ممکن باشد، ترکیبی از اعتماد بر نقل و بهره گیری از شیوه های قیاسی است. به نظر وی باید ذهن خود را از هر گونه پیش داوری و تعصب پاک کرد و سپس با مقایسه روایتهای مختلف و یافتن توافقها و تشابه های آنها تا حد امکان در تصحیح آنها کوشید. البته از آنجا که عمر انسان حتی برای شناخت سرگذشت یک ملت بسیار کوتاه است، آنچه را که تصحیحش ممکن نبوده، باید عینا نقل کرد تا آیندگان از امکان دست یابی به این اخبار و پژوهش در آنها محروم نمانند. در آثار الباقیة بیرونی را می توان به عنوان یکی از پیشروان مردم شناسی و دین شناسی تطبیقی، دست کم در میان مسلمانان ، دانست. بیرونی در آثار الباقیة در مورد باورها و مراسم آئینی گوناگونی که در میان ملل و پیروان ادیان و فرق مختلف وجود دارد بارها به تشابه ها و تفاوتهای موجود اشاره می کند.
الآثار الباقیة عن القرون الخالیة، ابو ریحان بیرونی، ص۱۹.
...