رسم المصحف

[ویکی نور] رسم المصحف (عطیه). رسم المصحف تألیف صالح محمد عطیه از جمله آثار معاصر پیرامون تاریخ و تطورات رسم الخط قرآن و ارتباط آن با قرائات است.
کتاب مشتمل بر مقدمه، تمهید، چهار فصل و یک خاتمه است. مباحث هر یک از فصول به شیوه علمی و با استناد به منابع مختلف دسته بندی و ارائه شده است.
نویسنده در مقدمه به نگارش قرآن کریم بر چوب و سنگ های نازک و استخوان و برگ های درختان اشاره کرده است. به طور طبیعی در این گونه نگارش ها حرفی اضافه یا کم می شود یا به حرف دیگری تبدیل می شود؛ چراکه کتابت در میان آن ها امر جدیدی بود. با گذشت زمان خط استحکام یافت و قواعدش تعریف شد و بنیان هایش محکم شد و هر کس که به نگارش قرآن فراخوانده می شد از آن قواعد املایی و اصول کتابت اطلاع می یافت.
در تمهید کتاب تاریخ کتابت عرب پیش از اسلام با استناد به منابع مختلف بررسی شده، سپس لوازم کتابت در آن عصر معرفی شده است.
در فصل اول کتاب موضوع جمع آوری قرآن و کتابت آن در عهد پیامبر(ص) و سپس در زمان خلفا بررسی شده است. نویسنده بین تورات و قرآن کریم مقایسه کرده که انزال تورات بر موسی(ع) به صورت مکتوب بر الواح بود اما قرآن بر پیامبر(ص) نازل شد درحالی که آن حضرت خواندن و نوشتن نمی دانست. امی بودن پیامبر(ص) محکم ترین دلیل بر نزول قرآن از جانب خداوند بود. لذا به دو روش به ذهن سپردن و کتابت در محافظت از قرآن اعتماد نمود. آن حضرت اهتمام شدیدی نسبت به حفظ قرآن و فهم آن داشت. بسیاری از صحابه قرآن را حفظ می کردند که باقلانی در الإنتصار و سیوطی در الإتقان و دیگران به اسامی آن ها اشاره کرده اند.
تعداد زیاد حفاظ قرآن، رسول(ص) را از شیوه دوم که اتخاذ کتابت به عنوان وسیله حفظ و نگهداری بود باز نداشت. چراکه قاریان می میرند؛ لذا از ابتدای نزول وحی کتابت به حفظ افزوده شد و این دو روش همدیگر را کمک کرده و تصحیح می کردند.