شتربه

نام گاویست در کلیله و دمنه که بحیله دمنه فریفته شد و توسط شیر کشته گشت . توضیح در نسخ معمول کلیله و دمنه فارسی این کلمه بصورت [ شتربه ] تصحیف شده و در فرهنگهای فارسی بهمین صورت مصحف آمده در صورتیکه در نسخ قدیم و همجچنین در کلیلکه چاپ دساسی [ شنزبه ] است و نام آن در سنسکریت و ترجمه سریانی کلیله نیز موید تلفظ اخیر میباشد .
گاو داستان کلیله و دمنه
نام گاوی است که بتزویر شغالی که به دمنه موسوم است فریفه شد و با شیر جنگ کرد و کشته شد و این حکایتیست در کتاب کلیله و دمنه .

شتربه. [ ش َ رَ ب َ /ب ِ ] ( اِخ ) نام گاوی است که به تزویر شغالی که به دمنه موسوم است فریفته شد و با شیر جنگ کرد و کشته شدو این حکایتی است در کتاب کلیله و دمنه. ( برهان ). صحیح آن شنزبه است و شتربه مصحف آن است. ( از انجمن آرا ) ( آنندراج ). به اصطلاح کتاب کلیله و دمنه نام گاوی که به مکر و حیله دمنه با شیر جنگ کرد و کشته شد و آن را شنزبه نیز گویند. ( ناظم الاطباء ). در فرهنگ رشیدی «شنزبه » ( پس از شین نون و زا ) آمده و گوید: «بعضی به ضم شین و سکون تای قرشت و فتح رای مهمله خوانده اند و آن غلط است چنانکه از نسخ صحیحه کلیله و دمنه معلوم شده ». و در فرهنگ نظام نیز به «شنزبه » ضبط شده و شرحی پیرامون تصحیف کلمه آورده است. رجوع به شنزبه شود : با وی [برادر بزرگتر] دو گاو بود یکی را شتربه نام و دیگری را هندبه. ( کلیله و دمنه ).
ایام دمنه طبع و مرا طالع است اسد
من پای در گل از غم و حسرت چو شتربه.نخستین گفت کز خود برحذر باش
چو گاو شتربه زان شیر جماش.بگو تا بیاید به خونم برون
به تزویر چون دمنه بر شتربه.