شکرخا

خاینده شکر، شکرخوار
که شکر بخورد سخت شیرین

شکرخا. [ ش َک َ / ش َک ْ ک َ ] ( نف مرکب ) شکرخای. که شکر بخورد. || سخت شیرین. ( یادداشت مؤلف ) :
فتنه سامریش در دهن شورانگیز
نفس عیسویش در لب شکّرخا بود.اگر دشنام فرمایی وگر نفرین دعا گویم
جواب تلخ می زیبد لب لعل شکرخا را.یاد باد آنکه چو چشمت به عتابم می کشت
معجز عیسویت در لب شکرخا بود.طمع بوسه از آن لعل شکرخا دارم
خیر از خانه دربسته تمنا دارم. || کنایه از شیرین گفتار. آنکه سخن شیرین و دلنشین دارد :
ای شاهد شیرین شکرخا که تویی
وی خوگر جور و کین و یغما که تویی.گر به شکرخنده آستین بفشانی
هر مگسی طوطیی شوند شکرخا.دیگر این مرغ کی از بیضه برآمد که چنین
بلبل خوش سخن و طوطی شکّرخا شد.شکرفروش که عمرش دراز باد چرا
تفقدی نکند طوطی شکرخا را.از جمال اوست قاآنی چنین شیرین زبان
جلوه آئینه طوطی را شکرخا میکند.و رجوع به شکرخای و شکرخایی و شکر خاییدن شود.

۱. خایندۀ شکر، شکرخوار: شکرفروش که عمرش دراز باد چرا / تفقدی نکند طوطی شکرخا را (حافظ: ۲۴ ).
۲. [مجاز] شیرین گفتار: بدم گفتی و خرسندم عفاک الله نکو گفتی / جواب تلخ می زیبد لب لعل شکرخا را (حافظ: ۲۲ ).