این مصرع از بیت ثانی از قطعه ایست که یزید ابن معاویه بر وزن بحر هزج سروده و اصل قطعه عینا بدین قرار است :
انا المسموم ما عندی بتریاق و لاراقی ادر کاسا و ناولها الا یا ایها الساقی
پس خواجه برای توافق با قافیه غزل خود مصرع مذکور را مقدم و موخر کرده و بطریق تضمین در اول غزل خود ایراد کرده است و از این جهت بعضی شعرا بخواجه اعتراض کرده اند
الساقی - تقدیرا مرفوع و حقیقه منادای واقعی ( ای ) همین کلمه الساقی است برای اینکه دو حرف تعریف در یکجا جمع نشود هاء تنبیه آورده.
ساقی - در لغت بمعنی کسیست که اب میدهد و یا سیراب می کند امادر اصطلاح باده نوشان ساقی کسی است که در مجلس شراب , قدح شراب را می گرداند .
ادر - امر مخاطب از باب افعال یعنی بگردان.
کاس - یعنی قدحی که پر از شراب باشد . اما قدح اعلم از کاس است .
ناولها - ناول امر مخاطب از باب مفاعله و در اصل ناولها بوده با اتصال یاء ( ضمیر متکلم ) که بجهت ضرورت وزن , یاء آن حذف شده است و ها آخر کلمه ( ضمیر مونث ) و راجع بکاس می باشد.
از قرار معلوم جمیع اسماء و آلات و صفات مربوط بخمر مونث معنوی است .
محصول بیت :
ای ساقی کاس را به یک یک اهل مجلس بده و آن وقت به من بده زیرا در مجلس شراب تا به یک یک اهل مجلس شراب نچشانی آن مجلس صفا نخواهد یافت . این عبارت عطف الخاص علی العام است و از فحوای کلام اینطور بر می آید که می گوید کاس را بگردان تا نوبت بمن برسد همگی نوش کنیم.
بعضی گویند ناول بمعنی توبخور است و برای اثبات مدعای خود این شعر از مولانا جامی را دلیل آورده اند :
مرجع:از سایت همنویسی یا فوروم
http://forum. irangain. com/threads/1340 - %D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C - %D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86 - %D9%85%D8%B5%D8%B1%D8%B9 - %D8%A7%D8%B2 - %D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86 - %D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8 - %D8%A7%D9%84%D8%A7 - %DB%8C%D8%A7 - %D8%A7%DB%8C%D9%87%D8%A7 - %D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%82%DB%8C - %D8%A7%D8%AF%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%A7 - %D9%88 - %D9%86%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%87%D8%A7
انا المسموم ما عندی بتریاق و لاراقی ادر کاسا و ناولها الا یا ایها الساقی
پس خواجه برای توافق با قافیه غزل خود مصرع مذکور را مقدم و موخر کرده و بطریق تضمین در اول غزل خود ایراد کرده است و از این جهت بعضی شعرا بخواجه اعتراض کرده اند
الساقی - تقدیرا مرفوع و حقیقه منادای واقعی ( ای ) همین کلمه الساقی است برای اینکه دو حرف تعریف در یکجا جمع نشود هاء تنبیه آورده.
ساقی - در لغت بمعنی کسیست که اب میدهد و یا سیراب می کند امادر اصطلاح باده نوشان ساقی کسی است که در مجلس شراب , قدح شراب را می گرداند .
ادر - امر مخاطب از باب افعال یعنی بگردان.
کاس - یعنی قدحی که پر از شراب باشد . اما قدح اعلم از کاس است .
ناولها - ناول امر مخاطب از باب مفاعله و در اصل ناولها بوده با اتصال یاء ( ضمیر متکلم ) که بجهت ضرورت وزن , یاء آن حذف شده است و ها آخر کلمه ( ضمیر مونث ) و راجع بکاس می باشد.
از قرار معلوم جمیع اسماء و آلات و صفات مربوط بخمر مونث معنوی است .
محصول بیت :
ای ساقی کاس را به یک یک اهل مجلس بده و آن وقت به من بده زیرا در مجلس شراب تا به یک یک اهل مجلس شراب نچشانی آن مجلس صفا نخواهد یافت . این عبارت عطف الخاص علی العام است و از فحوای کلام اینطور بر می آید که می گوید کاس را بگردان تا نوبت بمن برسد همگی نوش کنیم.
بعضی گویند ناول بمعنی توبخور است و برای اثبات مدعای خود این شعر از مولانا جامی را دلیل آورده اند :
مرجع:از سایت همنویسی یا فوروم
http://forum. irangain. com/threads/1340 - %D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C - %D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86 - %D9%85%D8%B5%D8%B1%D8%B9 - %D8%A7%D8%B2 - %D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86 - %D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8 - %D8%A7%D9%84%D8%A7 - %DB%8C%D8%A7 - %D8%A7%DB%8C%D9%87%D8%A7 - %D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%82%DB%8C - %D8%A7%D8%AF%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%A7 - %D9%88 - %D9%86%D8%A7%D9%88%D9%84%D9%87%D8%A7