کلمه جو
صفحه اصلی

عبدالرشید دیلمی

دانشنامه عمومی

عبدالرشید دیلمی (درگذشت ۱۰۸۱ه‍.ق) از خوشنویسان و نستعلیق نویسان صاحب نام سده یازده هجری در ایران و هند به شمار می رود. او خواهرزاده و شاگرد میرعماد بود. در ایران معروف بهعبدالرشید و رشیدا و در هندوستان آقارشید و آقا خوانده می شد. او پس از قتل میرعماد از جمله خوشنویسان ایرانی بود که به هند رفت و در دربار شاه جهان و اورنگ زیب فعالیت کرد. وی در آگرا مناصب عالی داشت و مرفه زندگی می کرد.
فضایلی، حبیب الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش. ص۵۳۳-۵۳۶
شکیباپور، عنایت الله. اطلاعات عمومی. چاپ هفتم، کتابفروشی اشراقی، ۱۳۴۸ش. ص۵۴
تذکرهٔ خطاطین: ص ۳۹ و ۴۱
بیانی، مهدی. احوال و آثار خوشنویسان. تهران ۱۳۶۳ش ج ۲ ص ۳۹۳
خوشنویسان ایرانی در سرزمین هند و پاکستان
رامپوری، سید احمد. مرقع خوشنویسان مختصر تذکره خطاطان هند و ایران (به زبان اردو)، ناشر: داکتر وقارالحسن صدیقی، دهلی نو ۲۰۰۷ م
عبدالرشید دیلمی خواهرزاده و شاگرد میرعماد قزوینی بود. او پس از قتل میر به فرمان شاه عباس، مدتی در اصفهان به سر برد و سرانجام به سال ۱۰۲۴ ه‍.ق به هندوستان رفت و به دربار شاه جهان پادشاه گورکانی (۱۰۶۹ - ۱۰۳۷هجری) راه یافت و روز به روز مقام او بالا رفت، تا جزو ملازمان خاص گردید. او ضمن کتابت و خوشنویسی خاصه، به تعلیم شاهزادگان، داراشکوه و زیب النساء می پرداخت و به خدمات لایق درباری، از جمله کتابداریِ خاصهٔ سلطنتی، ممتاز گردید.
در کتابخانه سلطنتی تهران نسخه ای از "شرح گلشن راز" وجود دارد که در صفحه بدرقه آن، مهر عبدالرشید با سجع: "بندهٔ شاه جهان عبدالرشید دیلمی۱۰۴۰" می باشد.
عبدالرشید، پس از مرگ شاه جهان پادشاه، در دورهٔ کشورداری اورنگ زیب (۱۱۱۸ – ۱۰۶۹ هجری) نیز می زیسته است و در اکبر آباد (آگرا) مرفه زندگی می کرده و در این شهر دارای عمارات عالی و سرا، و رباط و غیره بوده است.


کلمات دیگر: