غلامعلی آیین. غلامعلی آیین، (زاده ۱۹۲۹ میلادی در ریزه کوه ولایت کاپیسا - درگذشته ۲ حوت ۱۳۹۳) نویسنده و سیاستمدار برجسته افغان بود.از او تا اکنون هفت اثر علمی به ویژه در زمینه تکنولوژی بچاپ رسیده که اکثر این آثار کتاب های درسی دانشکده ساینس / تکنولوژی و سایر دانشکده ها در افغانستان را تشکیل می دهند. یکی از کتاب های او تحت عنوان فن اداره مجلس یا دستور پارلمانی به عنوان برنده عالیترین جایزه مطبوعاتی سال ۱۹۷۷ میلادی برگزیده شد. هم اکنون سه اثر دیگر در زمینه های سیاست و تکنولوژی از او آماده چاپ است، غلامعلی آیین بر علاوه این، یک سیاستمدار برجسته افغان است که قبلاً رئیس دانشکده تربیه معلم کابل، وزیر مشاور، والی ولایت بدخشان، والی کابل و والی ولایت هرات بوده است. آیین یکی از هوادارن نظام فدرال در افغانستان است او هم اکنون یک بازنشسته ۸۱ ساله است و در ایالت کالیفورنیا در آمریکا زندگی می کند.
دانش نامه آریانا
سایت خاوران
شماره اول، سال هفتم مجله آریانای برون مرزی، حمل ۱۳۸۴هش
آیین در یک خانواده نسبتاً اشرافی به دنیا آمد، پدرش غلام حیدرخان از سران قومی کوهستان، در زمان کودکی آیین عضو شورای بزرگ ملی افغانستان یا لویه جرگه شاه امان الله خان بود. از آنجاییکه پدرش، فرزند خود را همواره به مجالس بزرگ سیاسی می برد، چنین مواردی بزرگترین عامل رشد سیاسی غلامعلی آیین شمرده می شوند.او در سال ۱۹۳۷ از مدرسه ابتدایی اشتگرام فارغ شد و در سال ۱۹۴۶ رشته ساینس و تکنولوژی دانشکده تعلیم و تربیه دانشگاه کابل را تمام کرد. آیین یکسال بعد وارد دانشکده ساینس شد و در سال ۱۹۵۲ ان را تمام کرد. سپس او به عنوان معلم ریاضی در دارالمعلمین بکارش ادامه داد و در سال ۱۹۵۶ برای تداوم تحصیلاتش به کلمبیا رفت.
پس از بازگشت آیین از کلمبیا او به عنوان مدیر دارالمعلمین کابل مقرر شد و این وظیفه راهش را برای حضور در عرصه های وسیعتر اداری هموارتر ساخت، سپس در سال ۱۹۶۷ آمر مرکز تحقیقات علمی دانشگاه کابل و استاد دانشکده تعلیم و تربیه شد، یکسال بعد رئیس تعلیمات ثانوی وزارت معارف افغانستان شد و در همان سال به عنوان رئیس دانشکده تعلیم و تربیه کابل مقرر گردید. رشد فرهنگی و سیاسی آیین از سرعت فوق العاده ای برخوردار بود تا اینکه او یک سال بعد به عنوان وزیر مشاور در حکومت افغانستان به کارش ادامه داد و دو سال بعد به عنوان والی ولایت بدخشان برگزیده شد.آیین پس از دو سال کار در بدخشان به عنوان والی ولایت کابل پایتخت افغانستان آغاز به کار کرد و باز هم پس از دو سال والی ولایت هرات شد.با آنکه نوسازی و بازسازی در زمان ولایت آیین در هرات رشد چشمگیری نداشت، اما آقای ولایت آیین در هرات به ویژه رسیده گی به شکایات و ایجاد حاکمیتی قوی از جمله دستاوردهایش در کابل و هرات شمرده می شوند.
جنگ ها و وضعیت نا بسامان سیاسی موجب مهاجرت آقای آیین به آمریکا شد.غلام علی آیین در هجرت نیز از فعالیت های فرهنگی و سیاسی اش دست برنداشت، او از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۵ بورس تحصیلی فلبرایت، پژوهشگر در مرکز افغانستان شناسی و مدرس اسلام سیاسی و حقوق بشر در دانشگاه نبراسکا در اوماها ایالات متحده آمریکا بود.در سال۱۹۷۰عضو هیئت افغانستانی در کنفرانس کشورهای غیرمتعهد، منعقده لوساکا، زمبیا شد و در سال۱۹۷۱رئیس هیئت افغانستانی در پانزدهمین کنفرانس عمومی یونسکو، جینوا بود.
دانش نامه آریانا
سایت خاوران
شماره اول، سال هفتم مجله آریانای برون مرزی، حمل ۱۳۸۴هش
آیین در یک خانواده نسبتاً اشرافی به دنیا آمد، پدرش غلام حیدرخان از سران قومی کوهستان، در زمان کودکی آیین عضو شورای بزرگ ملی افغانستان یا لویه جرگه شاه امان الله خان بود. از آنجاییکه پدرش، فرزند خود را همواره به مجالس بزرگ سیاسی می برد، چنین مواردی بزرگترین عامل رشد سیاسی غلامعلی آیین شمرده می شوند.او در سال ۱۹۳۷ از مدرسه ابتدایی اشتگرام فارغ شد و در سال ۱۹۴۶ رشته ساینس و تکنولوژی دانشکده تعلیم و تربیه دانشگاه کابل را تمام کرد. آیین یکسال بعد وارد دانشکده ساینس شد و در سال ۱۹۵۲ ان را تمام کرد. سپس او به عنوان معلم ریاضی در دارالمعلمین بکارش ادامه داد و در سال ۱۹۵۶ برای تداوم تحصیلاتش به کلمبیا رفت.
پس از بازگشت آیین از کلمبیا او به عنوان مدیر دارالمعلمین کابل مقرر شد و این وظیفه راهش را برای حضور در عرصه های وسیعتر اداری هموارتر ساخت، سپس در سال ۱۹۶۷ آمر مرکز تحقیقات علمی دانشگاه کابل و استاد دانشکده تعلیم و تربیه شد، یکسال بعد رئیس تعلیمات ثانوی وزارت معارف افغانستان شد و در همان سال به عنوان رئیس دانشکده تعلیم و تربیه کابل مقرر گردید. رشد فرهنگی و سیاسی آیین از سرعت فوق العاده ای برخوردار بود تا اینکه او یک سال بعد به عنوان وزیر مشاور در حکومت افغانستان به کارش ادامه داد و دو سال بعد به عنوان والی ولایت بدخشان برگزیده شد.آیین پس از دو سال کار در بدخشان به عنوان والی ولایت کابل پایتخت افغانستان آغاز به کار کرد و باز هم پس از دو سال والی ولایت هرات شد.با آنکه نوسازی و بازسازی در زمان ولایت آیین در هرات رشد چشمگیری نداشت، اما آقای ولایت آیین در هرات به ویژه رسیده گی به شکایات و ایجاد حاکمیتی قوی از جمله دستاوردهایش در کابل و هرات شمرده می شوند.
جنگ ها و وضعیت نا بسامان سیاسی موجب مهاجرت آقای آیین به آمریکا شد.غلام علی آیین در هجرت نیز از فعالیت های فرهنگی و سیاسی اش دست برنداشت، او از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۵ بورس تحصیلی فلبرایت، پژوهشگر در مرکز افغانستان شناسی و مدرس اسلام سیاسی و حقوق بشر در دانشگاه نبراسکا در اوماها ایالات متحده آمریکا بود.در سال۱۹۷۰عضو هیئت افغانستانی در کنفرانس کشورهای غیرمتعهد، منعقده لوساکا، زمبیا شد و در سال۱۹۷۱رئیس هیئت افغانستانی در پانزدهمین کنفرانس عمومی یونسکو، جینوا بود.
wiki: غلامعلی آیین