بستانی

باغبان

صفت

بوستانی

پالیزبان، جالیزبان، بستانچی

باغبان، گل‌کار

۱. بوستانی
۲. پالیزبان، جالیزبان، بستانچی
۳. باغبان، گلکار

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) اگوستین (کشیش ) او راست : الکواکب السیار که آن را به سال 1906 م . در 312 ص به چاپ رسانیده است . رجوع به معجم المطبوعات شود.

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) امین (وکیل دادگستری ). او راست : مختارات ، مشتمل بر رسایل و فصول درباره ٔ اجتماع و قانون و قضا و ادب و سیاست چ مطبعه ٔ الهلال 1919 م . در 248 ص . (از معجم المطبوعات ).

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) بطرس ، معلم (1819 - 1887 م .) معلم بطرس بن بولس بن عبداﷲبن کرم بن شدیدبن ابی شدیدبن محفوظ بستانی از قریه ٔ دبیه از اقلیم خروب جبل لبنان . تحصیلات خود را در مدرسه ٔ عین ورقه (که مدرسه ٔ بنامی است در لبنان ) به پایان آورد و سپس مدتی درآنجا بتدریس پرداخت و بعد به بیروت شد و با مبلغان پروتستانی رفت و آمد کرد و از مذهب ایشان پیروی میکرد. در مدرسه ٔ عبیه که دکتر واندیک آن را تأسیس کرده بود بتدریس پرداخت دوباره به بیروت بازگشت و بسمت ترجمان کنسول امریکا انتخاب شد. و شروع به تألیف و وعظ و خطابه کرد و با عالی سمیت و دکتر واندیک در ترجمه ٔ تورات همکاری کرد. سپس به تألیف قاموس معروف خویش محیطالمحیط پرداخت و در زمره ٔ نام آوران بشمار آمدو بسال 1863 م . در بیروت بتأسیس مدرسه ٔ ملی پرداخت که از دیگر نواحی شام و مصر و اسلامبول و یونان و عراق دانشجویان بدان روی آوردند. آنگاه در آغاز سال 1870 م . مجله ٔ الجنان را که حاوی مقالات مهمی بود دایر کرد. و سپس روزنامه ٔ الجنه را منتشر ساخت و فرزندش سلیم در اداره ٔ امور مدرسه و انتشار دو مجله وی را یاری میکرد وی را تألیفات سودمندیست که در دیگر نواحی دنیا معروف است بویژه دایرة المعارف وی ، و آن کتاب مهمی است که پس از به پایان رساندن محیطالمحیط به فکر تدوین آن افتاد. سپس نمونه هایی از آن را بنزد خدیومصر، اسماعیل فرستاد و خدیو برای تألیف و چاپ و انتشار این اثر وی را کمک کرد و حکومت مصر نیز برای کمک بچاپ و انتشار کتاب مزبور بر آن شد تا هزار نسخه از آن را بخرد و ضمناً کتابخانه ای حاوی کتابهای مفید در اختیارش گذاشت . مؤلف نمونه ای از فضل و اجتهاد و استادی و ثبات و کوشش در راه دانش بود و در بیروت بسال 1887 م . به مرض سکته درگذشت و خطبا و شعرا در رثاء وی مقالات و اشعار زیادی منتشر ساختند. آثارش عبارتند از: 1- آداب العرب در خطبه ، چ بیروت 1859 م . 2- تاریخ ناپلئون اول امپراتور فرانسه چ بیروت 1868 م . در435 ص . 3- دایرةالمعارف ، که نخستین دایرةالمعارف علمی است ، در هشت جزء: جزء اول ، الف - ابوالاملاک چ 1876م . در 792 ص . جزء دوم ، ابوامیة - ارجوان چ 1877 م . در 800 ص . جزء سوم ، ارحوب - اغمنت چ 1878 م . در 800 ص . جزء چهارم چ اغمید - ایونا چ 1881 م . در 806 ص . جزء پنجم ، ایوب - بیوس چ 1882 م . در 784 ص . جزء ششم ، تأبط شراً - حرب . چ 1882 م . در 784 ص . که پسرش سلیم آن را بپایان آورد. جزء هفتم ، حرب بن ابیه - دمتسق چ 1883 م . در 770 ص . جزء هشتم . دمسیس - روستجق چ 1884م . در 764 ص . سپس مجلدات 9 تا 11 را نجیب و امین بستانی به کمک سلیمان افندی بستانی بپایان رسانیدند.
جزء نهم ، رسول - سلیک چ 1887 م . در 762 ص . جزء دهم ، سلیسکون - صلاح الدین چ 1898 م . در 759 ص .جزء یازدهم ، الصلبة - عثمانیة چ 1900 م . در 755 ص .
4- روضةالتجار فی مبادی مسلک الدفاتر چ بیروت 1851 م . 5- قصه روبنسون کروزن ترجمه به عربی از زبان انگلیسی چ بیروت . 6- قطرالمحیط که مختصر محیطالمحیط است . جزء 2 چ بیروت 1867 - 1871 م . 7- کشف الحجاب فی علم الحساب ، چ بیروت 1848 م . 317 ص و چ 1887 م . در 414 ص . 8- الکوثر، اعلانی است برای کتاب دائرةالمعارف بمنظور اینکه کتاب را بدین نام بخوانند. چ بیروت 1874 م . در 14 ص . 9- محیط المحیط، در آغاز متذکر میشود مشتمل است برلغاتی که در محیط فیروزآبادی آمده باضافه ٔ لغات بسیاری که آوردن آنها بر وی دشوار بوده است . فراغ از تألیف 1869 م . جزء 2 چ بیروت 1870 م . 10- مصباح الطالب فی بحث المطالب ، شرحی است بر بحث المطالب مطران جرمانوس فرحات . چ بیروت 1854 م . در 425 ص . 11- مفتاح المصباح در صرف و نحو، چ بیروت 1868 م . در 316 ص و آن را برای مبتدیان مختصر کرده است . چ 1862 م . در 144 ص .12- الهیئةالاجتماعیة و المقابلة بین العوائدالعربیةو الافرنجیة، چ بیروت 1864 م . در 42 ص . (از معجم المطبوعات ). و رجوع به اعلام زرکلی ، ریحانة الادب و النقود ص 25 شود.

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) خوری ، بطرس . لبنانی مارونی مقیم بیروت ، متولد بسال 1879 م . و شاگرد مدرسه ٔ عین ورقه . او راست : 1 - آداب المراسلة، برای شاگردان مدارس چ بیروت 1912 م . در 174 ص . 2 - الرسائل العصریه ، مجموعه ای است از نامه ها در موضوعهای عادی در فن ترسل . چ بیروت 1910 م . در 344 ص . 3 - روایة داودالملک . چ بیروت 1906م . (از معجم المطبوعات ).

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) سعید افندی متوفی 1901 م . او راست : روایة ذات الخدر، که در آن آداب و رسوم مصریان را بشیوه ٔ لطیفی مجسم ساخته است چ اسکندریه 1884 م . (از معجم المطبوعات ).

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) سلیم . (1848 - 1884 م .) نخستین فرزند بطرس بستانی است . وی در دهکده ٔ عبیه متولد شد وعلوم عربی را نزد شیخ ناصیف یازجی آموخت و زبانهای ترکی و انگلیسی و فرانسوی را نزد مشهورترین استادان فراگرفت ، در سال 1862 م . به سمت ترجمان کنسول ممالک متحده تعیین شد و در کارهای ادبی پدر خود را یاری میکرد بویژه در اداره ٔ امور مدرسه ٔ ملی و نیز در تنظیم دائرة المعارف و نوشتن مقالات مهم در مجله ٔ الجنان یار و مددکار وی بود. سپس بشخصه انتشار دو روزنامه ، الجنة و الجنان را بعهده گرفت و تعداد بیشماری داستان نوشت . وی به اخلاق خوش و هوش سرشار و علو همت و شهامت نفس و حسن نیت شهرت یافت و به بیماری سکته در دهکده ٔ بوراج در لبنان درگذشت و جنازه اش را تا بیروت مشایعت کردند. او راست : 1 - تاریخ فرنساالحدیث ، متضمن تاریخ امپراتوری ناپلئون اول تا وفات وی بهمکاری شیخ خطارالدحداح ، چ بیروت 1884 م . در 1040 ص . 2 - تاریخ ناپلئون بوتابرت فی مصر و سوریا، بنقل از تاریخ فرنساالحدیث چ مطبعه ٔ غرزوزی اسکندریه 1914 م . در 200 ص .(از معجم المطبوعات ). و رجوع به الاعلام زرکلی شود.

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) سلیمان بن خطاربن سلوم نادر بسال 1856 م . در دهکده ٔ بکشتین لبنان متولد شد و بسال 1925 م . درگذشت وی عضو مجلس اعیان قسطنطنیه و بازرس اداره ٔ کل کار بوده . او راست :
1 - الیاذه ، هومیروس ، (ایلیاد همر) به نظم عربی با شرح تاریخی و ادبی و مقدمه ای درباره ٔ شعر و شعرا و ادبیات یونان و عرب چ مطبعةالهلال 1904 م .در 1260 ص .
2 - عبری و ذکری ، یا تاریخ الدولةالعثمانیة قبل از مشروطه و بعد از آن چ مطبعةالاخبار 1908 م . در 204 ص . (از معجم المطبوعات ). و رجوع به اعلام زرکلی شود.

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) میخائیل عید. وی رئیس یکی از محاکم لبنان بوده . او راست : مرجعالطلاب ، کتابی است در فقه که در آن مسائل مربوط به معاملات شرعی و فتاوی مشهور را آورده است . چ مطبعه ٔ علمیة بیروت 1914 م . در 717 ص . (از معجم المطبوعات ). و رجوع به اعلام زرکلی شود.

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) نجیب . وی سومین پسر معلم بطرس بستانی و متولد در بیروت بوده . علوم ادب را نزد پدر و مادر خود آموخت و مقالات سیاسی در روزنامه ٔ الجنه و الجنان نوشت سپس در قاهره به وکالت دادگستری پرداخت . او راست : ذکری و مشاهدات فی الاستانه اسلامبول ، چ مصر 1914 م . (از معجم المطبوعات ).

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) یوسف افرام ، از نویسندگان روزنامه ٔ مصر است . او راست : تاریخ حرب البلقان الاولی والحرب البلقانیة الثانیة (تاریخ جنگ اول و دوم بالکان ) جزء اول دارای چهل تصویر و دو نقشه ٔ جغرافی است چ مطبعةالهلال 1913 و 1914 م . (از معجم المطبوعات ).

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) یوسف توما، از مردم لبنان بوده و در قاهره کتابفروشی داشته است . او راست : 1 - امثال الغرب و الشرق ، مکرر در مصر بچاپ رسیده است . 2 - روض الجنان فی تاریخ جبل لبنان . کتاب مختصریست و در اسکندریه بسال 1908 م .در 160 ص به چاپ رسیده است . (از معجم المطبوعات ).

بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) یوسف بن عبدالخالق بستانی از روات حدیث است . (منتهی الارب ).

بستانی . [ ب ُ ] (ص نسبی ) بوستانی . منسوب به بستان . (ناظم الاطباء) (آنندراج ). || باغبان . (ناظم الاطباء). || اهلی ، مقابل وحشی و بری و صحرایی : خشخاش بستانی ؛ خشخاش ابیض ، خشخاش سپید. کرفس بستانی .

بستانی . [ ب ُ ](اِخ ) عبداﷲ وی استاد لغت عرب در مدرسه ٔ بطریرکیة ومدرسه ٔ حکمت بیروت بوده . او راست : 1 - خطاب فی التاریخ العام تألیف بوسویه فرانسوی که آن را بهمکاری شاکرعون ترجمه کرده است . چ بیروت 1882 م . در 336 ص . 2 - کتاب النحو، که جزو دوم از کتاب بحث المطالب تألیف مطران جرمانوس فرحات است با اضافاتی بر آن چ . عبدا(لبنان ) 1900 م . در 299 ص . 3 - تصحیح کتاب الاقتضاب فی ادب الکتاب تألیف ابن سید بطلیوسی . 4 - البستان ، و آن کتاب لغتی است در دو مجلد بزرگ که مجلد اول آن بسال 1927 م . منتشر شده است . (از معجم المطبوعات ).

بستانی .[ ب ُ ] (اِخ ) ودیع. وی از دانشکده ٔ آمریکایی بیروت فارغ التحصیل شد. او راست : 1 - البستانی که ترجمه ٔ منتخبی از مجموعه ٔ اشعار عشقی نابغه ٔ معاصر هند «رابندرانات تاگور» است . 2 - ثمرةالحیاة، تألیف لرد اوبری از علمای انگلیس که از متن فرانسوی به عربی درآورده است . چ مصر 1910 م . 3 - رباعیات عمرالخیام ؛ از نوابغ شعرای ایران که از روی ترجمه ٔ فیتز جرالد انگلیسی با مقابله با ترجمه ٔ هونیولد نیکلا و کارنرو مکارنی به شعر عربی (هفت مصراعی ) درآورده است . چ مطبعه ٔ الاَّداب 1912 م . در 142 ص . 4 - السعادةوالسلام ، تألیف لرد اوبری انگلیسی که به عربی درآورده است ، چ مطبعةالمعارف 1910 م . 5 - مسرآت الحیاه ، تألیف لرد اوبری انگلیسی ترجمه به عربی چ مصر در 205 ص . این کتاب کرت دیگر بقلم خلیل بک ثابت ترجمه شده است . 6 - محاسن الطبیعة و عجائب الکون تألیف لرد اوبری انگلیسی ترجمه به عربی چ مصر 1913 م . 7 - معنی الحیاة ترجمه از متن انگلیسی چ مصر 1910 م . در 150 ص . (از معجم المطبوعات ).