کلمه جو
صفحه اصلی

ماجرای سوکال

دانشنامه عمومی

ماجرای سوکال، که به شوخی فریب دهنده سوکال نیز معروف است، مربوط می شود به چاپ یک مقاله در باب مفاهیم پسانوگرا توسط آلن سوکال، استاد فیزیک دانشگاه نیویورک. در سال ۱۹۹۶، وی مقاله ای در نشریه پسانوگرای متن اجتماعی به چاپ رساند. هدف وی آزمودن سخت گیری علمی دبیران این نشریه و نشان دادن امکان سوءاستفاده از مفاهیم علمی در متون پسانوگرا بود.
برنامه اس سی آی جن (به انگلیسی: SCIgen) - مقاله ای توسط نرم افزاری طراحی شده توسط دانشجوی فارغ التحصیل ام آی تی و به شیوه تصادفی ایجاد شده بود، بدون مرور همتا در بخش ارائه کنفرانس World Multiconference on Systemics, Cybernetics and Informatics سال ۲۰۰۵ میلادی پذیرفته شد. پس از این ماجرا، دانشجویان مزبور اعلام کردند که از «ماجرای سوکال» اطلاعی نداشته اند.
ماجرای بوگدانف (به انگلیسی: Bogdanov Affair) - در باب فیزیک نظری که به مجادله «وارون سوکال» معروف شد.
رسوایی شون (به انگلیسی: Jan Hendrik Schön) - «یان هنریک شون (به آلمانی: Jan Hendrik Schön) مقاله ای در مجلات نیچر، ساینس و فیزیکال ریویو (به انگلیسی: Physical Review) منتشر کرد که ظاهری استوار و سازگار داشت اما بر اساس داده های متناقض بنا شده بود.
تجربه روزنهان (به انگلیسی: Rosenhan experiment) - اعزام چندین «شبه بیمار» سالم به دوازده بیمارستان روان درمانی
گزارشی از آیرون مانتین (به انگلیسی: The Report from Iron Mountain) - یک گزارش ساختگی از یک اندیشگاه دولتی
پروژه آلفا (به انگلیسی: Project Alpha) - شوخی فریب آمیزی که جمیز رندی (به انگلیسی: James Randi) روی یک مؤسسه علوم روانی پیاده کرد.
شب های آتلانتا (به انگلیسی: Atlanta Nights) - شوخی ای که توسط گروهی از نویسندگان حرفه ای با انتشارات «ونیتی پرس» (به انگلیسی: Vanity Press) انجام شد.
ماجرای ارن مالی (به انگلیسی: en:Ern MalleyThe Ern Malley affair) - ماجرای مشابهی با «شب های آتلانتا» که با چند شعر بی سروته پیاده شد.
ناسرخ قهوه ای گرایی (به انگلیسی: Disumbrationism) - یک شوخی هنری مدرن
پیر براسو (به انگلیسی: Pierre Brassau) - افشای نقدهای هنری در باب «نقاشی مدرن» در مورد نقاشی یک شامپانزه
طیف ها: کتابی در باب تجارب شاعرانه (به انگلیسی: Spectra: A Book of Poetic Experiments) - یک شوخی با شعر مدرن
نت تیت: یک هنرمند آمریکایی ‎۱۹۲۸-۱۹۶۰ (به انگلیسی: Nat Tate: An American Artist 1928-1960) - یک شوخی فریب آمیز در دنیای هنر سال ۱۹۹۸ توسط ویلیام بوید
اصل این ماجرا از آن جایی شروع می شود که سوکال، برای آزمودن جامعه متفکر پست مدرن، مقاله ایآکنده از لفاظی های فلسفی، برخی آسمان ریسمان های پسانوگرا و استفاده های کاملاً نارسا، نابه جا یا نادرست بعضی متفکران از مفاهیم علوم طبیعی و نظری - از جمله آشوب، نسبیت عام، فیزیک کوانتوم، تنیدگی، برخال، هندسه نااقلیدسی، مکانیک سیالات و مانند آن - و پیوند دادن آن به هرمنوتیک، جامعه شناسی، روان شناسی، فمینیسم و نظایر آن، را به رشته تحریر درمی آورد و در نشریه Social Text به چاپ می رساند.طنز ماجرا این جا است که این مقاله بی اندازه مغلق و به همان اندازه بی معنا و بی ربط است، ولی چنان روشنفکرمآبانه و ژرف می نماید که هیچ یک از اعضای تحریریه این نشریه جرات ایراد گرفتن به هیچ بخشی از آن را پیدا نمی کنند و چشم بسته دست به انتشارش می زنند.
بعد از چاپ مقاله توسط این نشریه پسانوگرا، سوکال قضیه را رو و شروع به اثبات این می کند که چطور به سادگی توانسته دبیران نشریه را با متنی چنین بی ربط ولی درست نما مرعوب و آنان را بی هیچ زحمتی راغب به چاپ چنین چرندیاتی بکند. وی سپس همراه با ژان بریکمون، مجموعه تاملات خود را در زمینه سوءاستفاده هایی که برخی از متفکران و نظریه پردازان پسانوگرا از مفاهیم و نظریه های علمی کرده اند، در قالب این کتاب چرندیات پست مدرن؛ سوءاستفاده روشنفکران پست مدرن از علم گرد می آورد و به چاپ می رساند. ماجرای سوکال در سال های بعد مبنای کشمکشی شد که به آن «جنگ بین علوم» می گویند.


کلمات دیگر: