هوشتانه یا اوستَن، یک کیمیاگر و فیلسوف مغ ایرانی در زمان هخامنشیان بود.نام دیگر هوشتانه هیوسایتانه به یونانی و هیوستانیوس به زبان مقدونی است.
Anawati, Georges C. (1996), "Arabic Alchemy", in Rashed, Roshdi, Encyclopedia of the History of Arabic Science, 3, London: Routledge.
Ullmann, Manfred (1972), Die Natur- und Geheimwissenschaften im Islam, Handbuch der Orientalistik, Abteilung I, Ergänzungsband VI, Abschnitt 2, Leiden: Brill.
Smith, Morton (2003), "Ostanes", Encyclopaedia Iranica, New York: iranicaonline.org.
Beck, Roger (2003), "Zoroaster, as perceived by the Greeks", Encyclopaedia Iranica, New York: iranicaonline.org.
Livingstone, David, The Dying God: The Hidden History of Western Civilization.
M. Berthelot, C. E. Ruelle, Collection des anciens alchimistes grecs (Lutetiae, 1888).
The works of Apuleius, translated by Hudson Gurney, Oxford University, 1853.
Justi, Ferdinand, Iranisches Namenbuch, N.G. Elwert, 1895
او که یکی از کیمیاگران سلسلهٔ مغان زرتشت به شمار می رفت، در جریان لشکرکشی خشایارشا به یونان او را همراهی کرد و در آنجا به آموزش کیمیاگری و جادوگری پرداخت. مکتب آموزشی او چنان مورد استقبال قرار گرفت که بنا به گفتهٔ پلینی، بسیاری از فیلسوفان یونان همچون فیثاغورث، امپدکلس، دموکریت، و افلاطون برای مطالعهٔ آن به خارج سفر کردند، و سپس برای آموزش آن بازگشتند. وی همچنین در یونان، آموزگاری دموکریت (مبتکر نظریهٔ اتم) را بر عهده داشت.
از وی به عنوان نخستین نویسنده در جادوگری یاد می شود و همواره به عنوان یکی از اصلی ترین مراجع کیمیاگری مطرح بوده است و آثار بسیاری به او نسبت داده می شده است. مردم باستان کاوش سنگ جادو (سنگی که دارندهٔ آن می توانست با بهره وری از آن فلزات را به زر تبدیل کند و با دستیابی به انوشگی عمری دراز داشته باشد، در انگلیسی: philospher's stone) را از او می دانستند.
واژهٔ «اوستن» از ایرانی باستان با تلفظ «H)uštāna)» یا «(ه) اوشتانَه» به معنی «با جایگاه و وضعیت خوب» است. این نام در پارسی نو به گونهٔ «آستان» یا «آستانه» بازمانده است و به همان معنی پیشین یعنی «جایگاهی نیکو» به کار می رود. این نام در منابع ایلامی و بابلی نیز بازتاب یافته است. در یونانی به صورت «Οστάνης» (اوستانوس) و در زبان های اروپایی «Ostanes» (اُستانس) گفته می شود.
Anawati, Georges C. (1996), "Arabic Alchemy", in Rashed, Roshdi, Encyclopedia of the History of Arabic Science, 3, London: Routledge.
Ullmann, Manfred (1972), Die Natur- und Geheimwissenschaften im Islam, Handbuch der Orientalistik, Abteilung I, Ergänzungsband VI, Abschnitt 2, Leiden: Brill.
Smith, Morton (2003), "Ostanes", Encyclopaedia Iranica, New York: iranicaonline.org.
Beck, Roger (2003), "Zoroaster, as perceived by the Greeks", Encyclopaedia Iranica, New York: iranicaonline.org.
Livingstone, David, The Dying God: The Hidden History of Western Civilization.
M. Berthelot, C. E. Ruelle, Collection des anciens alchimistes grecs (Lutetiae, 1888).
The works of Apuleius, translated by Hudson Gurney, Oxford University, 1853.
Justi, Ferdinand, Iranisches Namenbuch, N.G. Elwert, 1895
او که یکی از کیمیاگران سلسلهٔ مغان زرتشت به شمار می رفت، در جریان لشکرکشی خشایارشا به یونان او را همراهی کرد و در آنجا به آموزش کیمیاگری و جادوگری پرداخت. مکتب آموزشی او چنان مورد استقبال قرار گرفت که بنا به گفتهٔ پلینی، بسیاری از فیلسوفان یونان همچون فیثاغورث، امپدکلس، دموکریت، و افلاطون برای مطالعهٔ آن به خارج سفر کردند، و سپس برای آموزش آن بازگشتند. وی همچنین در یونان، آموزگاری دموکریت (مبتکر نظریهٔ اتم) را بر عهده داشت.
از وی به عنوان نخستین نویسنده در جادوگری یاد می شود و همواره به عنوان یکی از اصلی ترین مراجع کیمیاگری مطرح بوده است و آثار بسیاری به او نسبت داده می شده است. مردم باستان کاوش سنگ جادو (سنگی که دارندهٔ آن می توانست با بهره وری از آن فلزات را به زر تبدیل کند و با دستیابی به انوشگی عمری دراز داشته باشد، در انگلیسی: philospher's stone) را از او می دانستند.
واژهٔ «اوستن» از ایرانی باستان با تلفظ «H)uštāna)» یا «(ه) اوشتانَه» به معنی «با جایگاه و وضعیت خوب» است. این نام در پارسی نو به گونهٔ «آستان» یا «آستانه» بازمانده است و به همان معنی پیشین یعنی «جایگاهی نیکو» به کار می رود. این نام در منابع ایلامی و بابلی نیز بازتاب یافته است. در یونانی به صورت «Οστάνης» (اوستانوس) و در زبان های اروپایی «Ostanes» (اُستانس) گفته می شود.
wiki: هوشتانه