کلمه جو
صفحه اصلی

عزالدین محمود کاشانی

دانشنامه عمومی

عزالدین محمود کاشانی یا شیخ عزالدین محمود بن علی کاشانی، (درگذشته ۷۳۵ ق)، از دانشمندان، عارفان و شاعران بزرگ قرن هشتم هجری قمری بود که در علوم متداول دوران خود خصوصاً ادبیات، فلسفه، عرفان، کلام و حدیث مهارت داشته است.
مصباح الهدایه یا مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه،
وی از شاگردان و مریدان نورالدین عبدالصمد بن علی اصفهانی نطنزی (ملقب به شیخ عبدالصمد، درگذشته ۶۹۹ ق) و ظهیرالدین عبدالرحمن بن نجیب الدین علی بزغش شیرازی (فرزند نجیب الدین علی بن بزغش شیرازی، درگذشته ۷۱۶ ق) بود.
البته برخی نویسندگان مانند توفیق سبحانی این کتاب ها را به کمال الدین عبدالرزاق اصفهانی نسبت داده اند.
عزالدین محمود در سرودن شعر هم مهارت داشته است، رباعی زیر از اوست:

دانشنامه آزاد فارسی


نقل قول ها

محمود بن علی کاشانی با لقب های شیخ و عزالدین (؟، کاشان -۱۳۳۴، کاشان) فقیه شافعی، صوفی اشراقی، شاعر، فیلسوف، عارف و مؤلف ایرانی در سدهٔ هشتم هجری بود.
• «معنی اعتقاد انعقاد صورت علمی است یا ظنّی در دل به وجود مغیبات مأخذ آن در مبدأ حال تکرّر استماع اخبار و تواتر انطباع آثار است در نفوس سادهٔ اطفال که به مرور ایّام و امتداد زمان سبب انعقاد ظنون و اوهام و موجب تقلید عقیدهٔ عوام می گردد؛ و صورت آن عقاید در ضمایر ایشان کالنَّقش فی الحجز راسخ و ثابت می شود.»• «و سبب اختلاف آراء اختلافِ اهواء است که نفوس بشری بر آن مجبول اند؛ و وجود تنازع و تمانع مناصب و مطالب دنیوی که بیشتر دل ها به علت طلب آن معلول اند.»• «هرکجا سابقهٔ عنایت ازلی تعلُّق گیرد و خواهد که بنده را اعتقاد صحیح کرامت کند، نخست او را از آثار و رسوم عادات و مسموعات برهاند و با طهارت فطرت اولی رساند و بیخ هوی و عناد از دل او انتزاع کند تا قابل صورت اعتقاد صحیح گردد و مشاهدهٔ حقِّ صرف او را صریح شود.»• «هرکه طالب عقیدهٔ درست بود باید که به طبقهٔ اول از صحابه اقتدا و به آثار ایشان اقتفا نماید و روی دل از محبت دنیا بگرداند تا دیدهٔ بصیرتش به نور یقین گشوده شود و حقِّ صِرف بر او منکشف گردد؛ و این معنی دست ندهد مگر به صدق افتقار و حس التجا به حضرت وهّاب و استعانت از شرِّ نفس و اعتصام به فضل الهی.» -> فصل اول، «در معنی اعتقاد و مأخذ آن و تمسک به عقیدهٔ صحیحه»


کلمات دیگر: