گذرگاه مرزی بازرگان

گذرگاه مرزی بازرگان یا مرز بازرگان از مهمترین نقاط گمرک ایران است و در فاصلهٔ یک کیلومتری شهر بازرگان واقع در شهرستان ماکو در استان استان آذربایجان غربی قرار دارد. این گمرک در سال ۱۳۰۵ ساخته شده است که تنها مرز ۲۴ ساعته و بین المللی مابین ایران و ترکیه می باشد. نام این گذرگاه از طرف کشور ترکیه مرز گوربولاغ می باشد.
گمرک بازرگان در سال ۱۳۰۵ از زمانی که روستای بازرگان حدود ۴۰ خانوار جمعیت داشته، در این منطقه مستقر بوده است، بنای اولیه این گمرگ یک اتاق گلی به همراه ۴ تا ۵ نفر از پرسنل بوده که به دلیل کمبود امکانات و مشکلات پشتیبانی برای مدتی به شهر ماکو منتقل شده است.
با توجه به درخواست تاجران و مسافرین برای انجام تشریفات گمرکی در مرز، گمرک مجدداً در سال ۱۳۱۴ به محل قبلی منتقل گشته است. در طی سالهای ۱۳۱۵ تا ۱۳۱۷ ساختمان مستقلی در کنار جاده و در محلی که به عنوان کویی قدیم معروف است، احداث گردید. در سازمان گمرکی سال ۱۳۱۷ دفاتر گمرکی مرز ایران و ترکیه من جمله بازرگان همگی تابع گمرک تبریز بودند. در ساختار سازمان گمرکی سال ۱۳۲۷ دفاتر گمرکی قطور، سیه چشمه و صوفیعلی از جمله گمرکات تابعه بازرگان به حساب آمدند.
در سال ۱۳۱۸ به دلیل افزایش میزان مبادلات و مسافرین قرارداد احداث ساختمان مشترک گمرکات ایران و ترکیه کنار یکدیگر و در نقطه صفر مرزی به صورت مشابه منعقد گردید. به علت وقوع جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۲۰ ساختمان گمرک ایران که نیمه تمام باقی مانده بود در طی سالهای ۱۳۲۵ – ۱۳۲۷ ساخته شده و گمرک بازرگان در همان محل شروع به کار کرد. در سالهای ۱۳۲۸ – ۱۳۷۷ نیز ساختمانهای جدید، انبارها و منازل مسکونی و تأسیسات مورد نیاز احداث شد، در سال ۱۳۶۴ ساختمانهای اداری گمرک بازرگان به مساحت ۴۴۱۸ مترمربع و در ۴ طبقه با زیر بنای ۹۱۱۹ مترمربع ساخته شد.