[ویکی فقه] سید اسماعیل صدر در سال ۱۲۵۸ هـ . ق در اصفهان دیده به دنیا گشود.هنوز شش بهار از زندگی سید اسماعیل نگذشته بود که اندوه از دست دادن پدر، وی را غمگین و ماتم زده ساخت. برادر بزرگترش، سید محمد علی، معروف به «آقا مجتهد» سرپرستی و تربیت او را به عهده گرفت و در این راه از هیچ تلاشی مضایقه نکرد.تحصیلسید اسماعیل از همان کودکی شروع به تحصیل کرد و صرف، نحو، بیان، منطق و مقداری از فقه و اصول فقه را از برادرش آموخت. او ۱۴ ساله بود که برادرش مهربانش را که حق بزرگی بر گردنش داشت، از دست داد. سید اسماعیل پس از آن، در درس پسر خاله اش، شیخ محمد باقر فرزند شیخ محمد تقی اصفهانی (صاحب هدایة المسترشدین) شرکت کرد و از شاگردان خاص وی گردید.
شیخ محمد باقر اصفهانی، استاد سید اسماعیل در سال ۱۲۸۱ هـ . ق. برای انجام مراسم حج رهسپار مکه گردید. سید اسماعیل صدر نیز بار سفر بست و اموال و دارایی های خود را به برادرانش سپرد و به نجف اشرف مهاجرت کرد تا در درس شیخ مرتضی انصاری شرکت کند، امّا پس از ورود به نجف شهر را ماتم زده یافت و مشاهده نمود که در مساجد و محافل مختلف، مراسم ترحیم و عزاداری برای فوت شیخ انصاری برپاست. وی که از این حادثه بسیار ناراحت شده بود، پس از شرکت در مراسم، در درس شیخ راضی بن شیخ محمد شرکت کرد و در زمره شاگردان وی در آمد. وی هم چنین در درس شیخ مهدی آل کاشف الغطاء و میرزا محمد حسن شیرازی شرکت می کرد.
. معارف الرجال، محمد حرزالدین، ج ۱، ص ۱۱۵.
وقتی زمزمه های مهاجرت میرزا محمد حسن شیرازی به سامرا شنیده شد، سید اسماعیل نیز خود را آماده کرد و در رکاب میرزای بزرگ، به سامرا رفت و در کلاس درس او شرکت کرد.در سال ۱۳۰۷ هـ . ق. که سید اسماعیل در سامرا به سر می برد، شیخ موسی آل شراره، عالم بزرگ
جبل عامل «لبنان» از دنیا رفت و مردم آن منطقه از سید اسماعیل صدر دعوت کردند که به آن جا برود و سرپرستی امور آنان را عهده دار گردد، امّا سید اسماعیل صدر این پیشنهاد را نپذیرفت و هم چنان در محضر میرزا محمد حسن شیرازی باقی ماند.میرزا محمد حسن شیرازی در سال های پیری به علت مسئولیت سنگین مرجعیت و رهبری جهان شیعه، از تدریس علوم حوزوی ناتوان مانده بود. او به سه تن از شاگردان بارزو برجسته خود: سید اسماعیل صدر، میرزا محمد تقی شیرازی و محمد اصفهانی فشارکی، دستور داد تا به تدریس بپردازند. سید اسماعیل صدر حدود ۱۰ سال پیش از رحلت میرزا محمد حسن شیرازی، به تدریس اشتغال داشت.
مهاجرت به کربلا
دو سال از رحلت میرزا محمد حسن شیرازی گذشته بود که سید اسماعیل صدر همراه پسر عمویش، سید حسن صدر به سبب موقعیت علمی مناسبی که در کربلا فراهم آمده بود، به حوزه علمیه کربلا راه یافت و کانون درس حوزوی کربلا را گرمتر ساخت. وی تا اواخر عمرش در کربلا، به تدریس مشغول بود.
. معارف الرجال، ج ۱، ص ۱۱۵ و اعیان الشیعه، ج ۳، ص ۴۰۴.
...
wikifeqh: سیداسماعیل صدر (مقبره). مقبره سیداسماعیل صدر، در اتاقی پایین پای رواق مطهر
حرم کاظمین (علیه السّلام)، واقع شده است.این مقبره متعلق به سیداسماعیل صدر، فرزند سیدمحمد صدر از
خاندان صدر که از خاندان های علمی و سادات شیعه در جبل عامل بودند که نسبشان به ابراهیم، پسر امام موسی کاظم (علیه السّلام) می رسد.مقبره سیداسماعیل دارای پنجره مشبکی به سمت صحن باب المراد است که بالای آن، کتیبه ای طلاکاری شده حاوی آیه ای از قرآن، وجود دارد و سه تن از فرزندانش در کنار او دفن شده اند.
سیداسماعیل صدر، پسر سیدمحمد، پسر سیدصالح، از فقهای شیعه در نیمه اول سده سیزدهم و نیمه دوم سده چهاردهم است. خاندان صدر، از خاندان های علمی و سادات شیعه در جبل عامل است که بسیاری از علمای این خاندان، به ایران و
عراق مهاجرت کردند. نسب این خاندان با ۲۸ واسطه، به ابراهیم، پسر امام موسی کاظم (علیه السّلام) می رسد. سیدصالح، جد سید اسماعیل، به عراق و سپس به اصفهان مهاجرت کرد و در این شهر، اقامت گزید.سیدمحمد، پدر سیداسماعیل نیز از علمای شیعه و داماد مرحوم شیخ جعفر کاشف الغطا بود و در سال ۱۲۶۳ یا ۱۲۶۴ ه. ق، در نجف اشرف درگذشت.سیداسماعیل صدر، در ۱۲۵۸ ه. ق، در اصفهان به دنیا آمد و در شش سالگی پدر و در چهارده سالگی برادر بزرگ خود را از دست داد.او مقدمات علوم دینی را در اصفهان آموخت و در سال ۱۲۸۱ ه. ق، به نجف اشرف مهاجرت کرد و در جلسات درس میرزا محمدحسن شیرازی حضور یافت. کنار وی، دو تن دیگر از علمای بزرگ شیعه یعنی شیخ محمدتقی شیرازی و سیدمحمد اصفهانی فشارکی نیز نزد میرزای شیرازی شاگردی نمودند و با مهاجرت ایشان به سامرا، سیداسماعیل و دیگر شاگردان ایشان نیز در رکاب وی به سامرا رفتند.سیداسماعیل صدر، در سال های پیری میرزای شیرازی، به دستور وی، تدریس علوم دینی را آغاز کرد و پس از وفات این عالم بزرگوار، به همراه عمویش سید حسن صدر، به کربلا رفت و در حوزه علمیه این شهر، به تدریس مشغول شد. مدتی نیز به اصفهان و در اواخر عمر، به کاظمین مهاجرت کرد و سرانجام در این شهر، در سن ۸۰ یا ۸۱ سالگی، در روز سه شنبه، دوازده جمادی الاولی ۱۳۸۸ ه. ق، از دنیا رفت و پس از تشییع جنازه باشکوهی، در اتاقی پایین پای رواق مطهر حرم کاظمین (علیه السّلام)، به خاک سپرده شد. از وی به جز رساله عملیه که حاشیه ای بر کتاب «انیس التجار» ملا مهدی نراقی است، اثر دیگری به یادگار نمانده است.
جمعى از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ج۳، ص۲۱۸.
مقبره سیداسماعیل صدر، در قسمت شمال شرقی حرم مطهر قرار دارد و دارای پنجره مشبکی به سمت صحن باب المراد است که بالای آن، کتیبه ای طلاکاری شده حاوی آیه ای از قرآن، وجود دارد.
wikifeqh:
ابراهیم اصغر بن امام موسی بن جعفر میرسد. پدرش از اهالی جبل عامل بود که در فتنه جَزّار به عراق و سپس به اصفهان مهاجرت کرده بود.
سید اسماعیل در سال ۱۲۵۸ق در اصفهان به دنیا آمد. در شش سالگی پدرش فوت کرد و پس از آن برادرش سید محمدعلی، معروف به آقامجتهد، سرپرستی او را به عهده گرفت. ادبیات عربی و بخشی از اصول و فقه را نزد او خواند. در چهارده سالگی پس از فوت برادر، نزد محمدباقر رازی اصفهانی فرزند صاحب هدایة المسترشدین درس فقه را تکمیل کرد. در ۱۲۸۱ق به قصد شرکت در درس شیخ انصاری عازم نجف شد، اما پیش از رسیدن او به نجف شیخ انصاری درگذشت. در نجف در درس شیخ راضی نجفی و مهدی کاشف الغطاء حاضر شد. پس از سفر حج در ۱۲۸۲ق بیمار شد و برای بهبود به اصفهان بازگشت. در اصفهان مورد احترام مردم قرار گرفت، اما در ۱۲۹۴ق به بهانه بازدید از روستایی، از اصفهان خارج شد و برای ادامه فعالیت علمی به عراق بازگشت. او در سال ۱۳۰۰ق به خراسان سفر کرد و سپس به عتبات بازگشت. پس از وفات شیخ موسی آل شراره در جبل عامل، اهالی آنجا از او دعوت کردند که جبل عامل برود اما او نپذیرفت. مدت حدود بیست سال در فقه و اصول از میرزای شیرازی در نجف و سامرا بهره برد. سید اسماعیل صدر، محمدتقی شیرازی و سید محمد اصفهانی سه شاگردی بودند که میرزای شیرازی در ده سال آخر عمرش تدریس را به آنان واگذارده بود. او تا ۱۳۱۴ق، دو سال پس از وفات میرزای شیرازی، در سامرا ماند. سپس به کربلا رفت و شروع به تدریس کرد. گروهی از شیعیان ایران و عراق از او تقلید می کردند. در اواخر عمر به کاظمین رفت و در سوم جمادی الاولی ۱۳۳۷ق وفات یافت. در نقلی تاریخ وفات او ۱۲ جمادی الاولی ۱۳۳۸ق است. او در یکی از حجرات پایین پای حرم کاظمین دفن شد.
