وراژن شناسی یا وراژنتیک (Epigenetics) مطالعهٔ اختلافات سلولی و فیزیولوژیکی است که بوسیلهٔ تغییر در توالی DNA ایجاد نمی شود، اپی ژنتیک اصولاً مطالعهٔ عوامل خارجی یا محیطی است که باعث روشن یا خاموش شدن ژن ها می شود و بر روی چگونگی خوانده شدن ژن ها اثر می گذارد.
لامارکیسم
وراژنتیک محاسباتی
از این رو، تحقیقات اپی ژنتیک در جستجوی توصیف دگرگونی های دینامیک در پتانسیل رونویسی سلول است. اگرچه استفاده از لفظ اپی برای توصیف پروسه هایی که توارث پذیر نیستند بحث برانگیز است، این دگرگونی ها ممکن است توارث پذیر بوده یا نباشند. بر خلاف ژنتیک که بر پایهٔ تغیرات در توالی دی ان اِی (ژنوتیپ) است، تغیرات در بیان ژن یا فنوتیپ سلولی اپی ژنتیک دلایل دیگری دارد. به این دلیل از پیشوند اپی برگرفته از επί- یونانی به معنای بالا، فراتر یا اطراف استفاده گردیده است.
مثال هایی از مکانیسم هایی که این تغیرات را ایجاد می کنند متیلاسیون دی ان اِی و اصلاحات هیستونی است که هرکدام باعث تغییر در بیان شدن ژن می شوند بی آنکه تغیری در توالی دی ان اِی مسئول ایجاد کنند. بیان ژن بوسیلهٔ فعالیت پروتئین های سرکوب گر که به مناطق خاموش کننده دی ان اِی می چسبند، کنترل می شود. این تغیرات اپی ژنتیکی ممکن است در طول تقسیم سلول و در دوران زندگی سلول و همچنین شاید طی نسل های متمادی باقی بماند، گرچه تغیری در توالی دی ان اِی مسئول دیده نمی شود. در عوض این فاکتورهای غیرژنتیکی باعث می شوند تا ژن های یک ارگانیسم رفتار یا بیان مختلفی نشان دهند.
مثالی از تغیر اپی ژنتیکی در یوکاریوت، پروسهٔ تمایز سلولی است. در طی ریخت زایی (مورفوژنز) سلول های بنیادی همه توان، تبدیل به رده های سلولی چندتوانه جنینی شده که به نوبه خود تبدیل به سلول های کاملاً تمایز یافته می شوند. به این معنی که سلول تخم -زیگوت- به تقسیم شدن ادامه می دهد و سلول های دختر ایجاد شده تبدیل به تمام انواع مختلف سلول در یک جاندار از جمله عصب، سلول های عضله، بافت پوششی (اپی تلیوم)، بافت درون رگی (اندوتلیوم)، رگ های خونی و غیره می شوند که به وسیلهٔ فعال کردن برخی ژن ها در حین غیرفعال کردن بیان برخی دیگر ایجاد می شود.
لامارکیسم
وراژنتیک محاسباتی
از این رو، تحقیقات اپی ژنتیک در جستجوی توصیف دگرگونی های دینامیک در پتانسیل رونویسی سلول است. اگرچه استفاده از لفظ اپی برای توصیف پروسه هایی که توارث پذیر نیستند بحث برانگیز است، این دگرگونی ها ممکن است توارث پذیر بوده یا نباشند. بر خلاف ژنتیک که بر پایهٔ تغیرات در توالی دی ان اِی (ژنوتیپ) است، تغیرات در بیان ژن یا فنوتیپ سلولی اپی ژنتیک دلایل دیگری دارد. به این دلیل از پیشوند اپی برگرفته از επί- یونانی به معنای بالا، فراتر یا اطراف استفاده گردیده است.
مثال هایی از مکانیسم هایی که این تغیرات را ایجاد می کنند متیلاسیون دی ان اِی و اصلاحات هیستونی است که هرکدام باعث تغییر در بیان شدن ژن می شوند بی آنکه تغیری در توالی دی ان اِی مسئول ایجاد کنند. بیان ژن بوسیلهٔ فعالیت پروتئین های سرکوب گر که به مناطق خاموش کننده دی ان اِی می چسبند، کنترل می شود. این تغیرات اپی ژنتیکی ممکن است در طول تقسیم سلول و در دوران زندگی سلول و همچنین شاید طی نسل های متمادی باقی بماند، گرچه تغیری در توالی دی ان اِی مسئول دیده نمی شود. در عوض این فاکتورهای غیرژنتیکی باعث می شوند تا ژن های یک ارگانیسم رفتار یا بیان مختلفی نشان دهند.
مثالی از تغیر اپی ژنتیکی در یوکاریوت، پروسهٔ تمایز سلولی است. در طی ریخت زایی (مورفوژنز) سلول های بنیادی همه توان، تبدیل به رده های سلولی چندتوانه جنینی شده که به نوبه خود تبدیل به سلول های کاملاً تمایز یافته می شوند. به این معنی که سلول تخم -زیگوت- به تقسیم شدن ادامه می دهد و سلول های دختر ایجاد شده تبدیل به تمام انواع مختلف سلول در یک جاندار از جمله عصب، سلول های عضله، بافت پوششی (اپی تلیوم)، بافت درون رگی (اندوتلیوم)، رگ های خونی و غیره می شوند که به وسیلهٔ فعال کردن برخی ژن ها در حین غیرفعال کردن بیان برخی دیگر ایجاد می شود.
wiki: وراژن شناسی