اشعیا

اِشَعیا (به عبری: יְשַׁעְיָהוּ، در یونانی:Ἠσαίας، در انگلیسی: Isaiah، در عربی: اشعیاء؛ به معنی «نجات خداوند») از پیامبران عهد عتیق و نویسنده کتاب اشعیا است. اشعیا پسر عاموس بود و در اورشلیم در نزدیکی هیکل سلیمان زندگی می کرد. او با زنی به نام نبیه (در عبری:נאביה) ازدواج کرد که به اعتقاد بعضی از مفسرین تورات، به مانند دبوره و هولده پیامبری داشته است. اشعیا دو پسر به نام های مَهیر شَلال حاش بَز و شاریاشوب داشت. اشعیا در زمان پادشاهی عزیا، ٱحاز و حزقیا، در یهودیه به مدت شصت و چهار سال پیامبری می کرده است. اولین دوره خدمت او در آخرین دوران فرمان روایی عزیا و در حدود ۷۴۰ قبل از میلاد بود. او تا سال چهاردهم سلطنت حزقیا مشاور روحانی او بود و در نزد وی مقامی به دست آورد؛ در این زمان او در مجامع عمومی شرکت کرد و در زمان منسی به حبس محکوم شد و از او شهادت خواستند. اشعیا تا سال ۶۸۱ قبل از میلاد، زیسته است.او به پیامبر بشارت و شاهزاده پیامبران عهد عتیق شهرت یافته است.
مسترهاکس از آیات کتاب اشعیاء به عنوان بشارت به مسیح استفاده کرده و به همین لحاظ هم او را نبی انجیلی نامیده است.
این پیامبر بزرگ الهی را نبیّ قرآنی و مبشر محمّدی و مهدوی می نامد وی می گوید:{ به دلیل اینکه قسمت نبوات اعلایِ اشعیا که به زعم هاکس خبر از آمدن مسیح است عبارت است از آیه ۱ الی ۲۰ باب ۴۲ کتاب اشعیاء که بشاراتی روشن و غیرقابل تردید از ظهور محمدبن عبداللّه است. خود هاکس نیز در ذیل کلمه عربیه، آیه ۱۱ از آیات فوق را اشاره به عربستان یعنی مطلع نور محمدی دانسته است. از آیه ۱ الی ۲۲ باب ۶۰ کتاب اشعیاء نیز بشاراتی کامل در مورد رسول الله، پیامبر اسلام است و هرگز با مسیح مطابقت ندارد.
اشعیاء پیامبر، بر حسب نقل هاکس در قاموس مقدس به ترتیب ذیل از کتاب المقدس استفاده کرده:"به معنی نجات خداوند است. با عزیا، یوثام، احاز و حزقیا معاصر بوده و از انبیاء بزرگ بنی اسرائیل است. برخی از کتب تاریخی از جمله حیات عزیا تصنیف او است. وی با هوشیع، یوئیل و عاموص نبی نیز معاصر بوده است.کتاب اشعیاء شامل نبوات و اشاراتی است که یک قسمت از آن ها نبوات اعلی و اشارات دقیق از آمدن مسیح است و از این رو او را به نبیّ انجیلی ملقب ساخته اند.۲۹ باب از نبوات این کتاب شامل حوادث و وقایع متفرقه است. در برخی از آن ها به صلح کلی در زمان مسیح اشاره شده است و مابقی کتاب ایشان، اشاره به دو حادثه عظیم است. بعضی از نقّادین می گویند که فصول ۶۶–۴۰ دو قرن بعد از اشعیاء نوشته شده است. برخی از دانشمندان دلائلی آورده اند که آن ها نیز مانند سایر فصول کتاب توسط خود ایشان نگارش یافته است.
در ۱۲:۵۴–۱ بشارتی در مورد محل بعثت محمدبن عبداللّه است و در ۱۲:۲۸–۱۰ از خصوصیات و نشانه های کتاب آسمانی وی سخن گفته است. اما موضوع صلح کلی که هاکس آن را در برخی ابوب کتاب اشعیاء مربوط به حضرت مسیح دانسته، نه تنها با زمان آن حضرت تناسب ندارد بلکه مربوط به دولت حقه حضرت مهدی ۷ است، چنان که در ۹:۱۱–۱ و آیه ۲۵:۶۵–۱۶ کتاب اشعیاء بیان شده است.هاکس مابقی کتاب اشعیا را اشاره به دو حادثه عظیم دانسته و خود دربارهٔ آن ها سخنی نگفته است. این دو حادثه عظیم یکی ظهور نور قدوسی محمد و دیگری ظهور موعود کل ملل و منتَظَر مرغوب طوایف، محمدبن الحسن العسکری است.}
به نظر می رسد این نقادان از آنجا که نخواسته اند این بشارات مورد استفاده و استدلال مسلمانان قرار گیرد، چون برخلاف هاکس نتوانستند این بشارات را بر مسیح تطبیق دهند تکلیف بشارات فوق را یکسره کرده و آن ها را به دو قرن بعد از اشعیاء برده اند؛ ولی برخی دیگر از دانشمندان به منظور اینکه بشارات فوق را در هر صورت راجع به مسیح تطبیق دهند، دلایلی آورده اند که ابواب فوق مانند سایر ابواب، نوشته خود اشعیاء است.

اِشَعْیا
در قرن ۸پ م می زیست. در عهد عتیق، از پیامبران بزرگ عبرانی. «صحیفۀ اشعیای نبی» در عهد عتیق را همیشه به قلم او می دانستند، ولی اکنون گمان می رود که بخش هایی عمده از آن را دست کم دو نویسندۀ دیگر نوشته باشند. اشعیادر سلطنتآحاز(حک ح ۷۳۵ـ ح ۷۱۵پ م)، دوازدهمین شاه مملکت یهودا، به نبوت پرداخت.