شکند گمانیک ویچار
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
شکند گمانیک ویچار یا گزارش گمان شکن (به معنی گزارشی برای رفع شبهه) کتابی به زبان پهلوی و از کتاب های مهم زرتشتیان به شمار می رود. این کتاب برای اثبات بنیادهای دین زرتشت و در رد دین های یهودی، مسیحیت، آیین مانوی و تا اندازه ای (با اندکی پایِش مندی) دربارهٔ اسلام نوشته شده است. نویسندهٔ این کتاب مردان فرخ پسر اورمزدداد است که در میانه سده نهم میلادی همزمان با نیمهٔ نخستین سده سوم هجری و در زمان فرمانروایی مأمون خلیفه عباسی دست به کار نوشتن این کتاب زده است. او در این کتاب برای دین زرتشتی و رد ادیان دیگر پُرسمان های فلسفی بسیاری را پیش کشیده است که به پی بردن به باورهای ایرانیان در مسائل فلسفی و دینی یاری می رساند. پژوهشگران همچنین توانسته اند به یاری این کتاب بسیاری از واژه های فلسفی در زبان پهلوی را بشناسند.
پروین شکیبا (۱۳۸۰)، شرح و ترجمه کامل متن پازند «شکند گمانیک ویچار»، ایلینوی، آمریکاشرح و ترجمهٔ متن پازند «شکند گمانیک ویچار»
محمد رضا خسروی، استاد راهنما دکتر مهشید میرفخرایی، ترجمه پنج فصل نخست کتاب شکند گمانیک ویچار، پایان نامه کارشناسی ارشد
صادق هدایت (۱۳۲۲)، چهار باب از کتاب گزارش گمان شکن، انتشارات جاویدان
نویسنده این کتاب کوشیده است برای دفاع از دین زرتشت از برهان آوری های سازگار با خرد سود بجوید. وی در کتاب خویش با نیکی از پیشینیان یاد می کند و می گوید که این کتاب بذری است که کسانی چون آذرباد پسر مهر اسپند و آذرفرنبغ پسر فرخزاد در گذشته افشاندند.
این نوشته پهلوی نشان می دهد که چگونه تا زمان ها پس از چیرگی تازی ها بر ایران، کسانی بودند که جلای وطن نکرده و در ایران زیر لوای دین رسمی تازه زندگی می کردند و برای اُستوانش کیش و آیینِ دیرینهٔ خود و دفاع از آن در برابر دین رسمی کشور و دیگر دین هایی که در آن زمانه در سرزمین ایران روایی داشتند می کوشیدند. پژوهش های فریدون فضیلت بر روی گستره کتاب دینکرد نشان از نزدیکی تنگاتنگ میان «مردان فرخ» با «آذرباد پسر اِمید»، آخرین تدوین گر کتاب دینکرد دارد، بطوری که فرگرد نهم کتاب شکند گمانیک ویچار را باید، قطعه گمشده ای از کتاب سوم دینکرد دانست که فرنامهٔ آن در دینکرد و نوشتار آن در فرگرد نهم شکند گمانیک ویچار است.برخلاف دیگر نویسندگان پهلوی که از دیدگاه شیوه نگارش بیشتر هَناییده از متن پهلوی یسنا هستند، مردان فرخ بیشر هناییده از ادبیات کتاب بزرگ دینکرد است. نبوغ بی مانند وی در فرگردهای اول تا پنجم کتاب به شکلی درخشان دیده می شود.
مردان فرخ، در فرگردهایی از کتاب به پرسش های مهریار پسرِ مهماد اصفهانی پاسخ می گوید.
پروین شکیبا (۱۳۸۰)، شرح و ترجمه کامل متن پازند «شکند گمانیک ویچار»، ایلینوی، آمریکاشرح و ترجمهٔ متن پازند «شکند گمانیک ویچار»
محمد رضا خسروی، استاد راهنما دکتر مهشید میرفخرایی، ترجمه پنج فصل نخست کتاب شکند گمانیک ویچار، پایان نامه کارشناسی ارشد
صادق هدایت (۱۳۲۲)، چهار باب از کتاب گزارش گمان شکن، انتشارات جاویدان
نویسنده این کتاب کوشیده است برای دفاع از دین زرتشت از برهان آوری های سازگار با خرد سود بجوید. وی در کتاب خویش با نیکی از پیشینیان یاد می کند و می گوید که این کتاب بذری است که کسانی چون آذرباد پسر مهر اسپند و آذرفرنبغ پسر فرخزاد در گذشته افشاندند.
این نوشته پهلوی نشان می دهد که چگونه تا زمان ها پس از چیرگی تازی ها بر ایران، کسانی بودند که جلای وطن نکرده و در ایران زیر لوای دین رسمی تازه زندگی می کردند و برای اُستوانش کیش و آیینِ دیرینهٔ خود و دفاع از آن در برابر دین رسمی کشور و دیگر دین هایی که در آن زمانه در سرزمین ایران روایی داشتند می کوشیدند. پژوهش های فریدون فضیلت بر روی گستره کتاب دینکرد نشان از نزدیکی تنگاتنگ میان «مردان فرخ» با «آذرباد پسر اِمید»، آخرین تدوین گر کتاب دینکرد دارد، بطوری که فرگرد نهم کتاب شکند گمانیک ویچار را باید، قطعه گمشده ای از کتاب سوم دینکرد دانست که فرنامهٔ آن در دینکرد و نوشتار آن در فرگرد نهم شکند گمانیک ویچار است.برخلاف دیگر نویسندگان پهلوی که از دیدگاه شیوه نگارش بیشتر هَناییده از متن پهلوی یسنا هستند، مردان فرخ بیشر هناییده از ادبیات کتاب بزرگ دینکرد است. نبوغ بی مانند وی در فرگردهای اول تا پنجم کتاب به شکلی درخشان دیده می شود.
مردان فرخ، در فرگردهایی از کتاب به پرسش های مهریار پسرِ مهماد اصفهانی پاسخ می گوید.
wiki: شکند گمانیک ویچار
کلمات دیگر: