کلمه جو
صفحه اصلی

سون یات سن

دانشنامه عمومی

سون یات سن (به چینی:孙中山؛ به انگلیسی: Sun Yat-sen؛ ۱۲ نوامبر ۱۸۶۶–۱۲ مارس ۱۹۲۵) یک سیاست مدار، پزشک، نویسنده، فیلسوف، خطاط و انقلابی اهل چین بود. او یکی از اصلی ترین رهبران انقلاب شین های بود. این انقلاب منجر به سرنگونی دودمان چینگ در ۱۹۱۱ میلادی شد.
جمهوری خلق چین
حزب کمونیست چین
سون یات سن نخستین رئیس جمهور و پدر و بنیان گذار جمهوری چین بود.
سون یات سن در ۱۲ نوامبر ۱۸۶۶ متولد شد. محل تولد او روستای کویهنگ است. این روستا در شهرک نانلانگ از توابع شهر ژونگشان قرار دارد. او پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، در سال ۱۸۷۸ میلادی به کمک برادر بزرگترش به شهر هونولولو که در آن دوران زیر نظر پادشاهی هاوایی اداره می شد، مهاجرت کرد. او در هاوایی از طریق ثروت متوسطی که به وسیله برادر بزرگترش Sun Mei برای او فراهم شده بود، یک زندگی راحت داشت و به ادامه تحصیل در آنجا پرداخت.
Sun Mei علاوه بر پشتیبانی از سون یات سن برای ادامه تحصیل، یکی از مهمترین حامیان سون یات سن در جریان سرنگون کردن امپراتوری منچو بود.

دانشنامه آزاد فارسی

سون یات سِن (۱۸۶۶ـ۱۹۲۵)(Sun Yat-Sen)
سون یات سِن
(به چینی سون وِن) انقلابی چینی. در نزدیکی گوانگجو در خانواده ای زمین دار متولد شد. در مدرسۀ پسرانۀ انگلیکان در هونولولو ( ۱۸۷۹ ـ ۱۸۸۲) تحصیل کرد، و تحت تأثیر غرب قرار گرفت. از دانشکدۀ پزشکی هنگ کنگ دانشنامه گرفت (۱۸۹۲) و در همان شهر به طبابت پرداخت. از آن پس همۀ فعالیت هایش صَرف سرنگونی سلسلۀ چینگ و تأسیس جمهوری بادوام در چین شد. پس از شورشی ناموفق (۱۸۹۵) از چین گریخت و برای جلب حمایت چینی های مقیم خارج در سراسر جهان به سفر پرداخت. اتحادیۀ انقلابی تئونگ منگ هوی را در ژاپن تأسیس کرد (۱۹۰۵) و سه اصل ملی گرایی، مردم سالاری، و امرار معاش مردم را اعلام کرد. پس از پیروزی انقلاب چین، سون به ریاست موقت جمهوری چین انتخاب شد (دسامبر ۱۹۱۱)، اما دو ماه بعد به نفع یوآن شی کایکنار رفت. تئونگ منگ هوی به حزب سیاسی تبدیل شد و کومین تانگ نام گرفت. سون در ۱۹۱۳ پس از شورشی ناموفق علیه یوان به ژاپن گریخت، در ۱۹۱۷، به چین بازگشت و در ۱۹۲۱ رئیس دولت ملی خودخواندۀ گوانگجو در جنوب چین شد. در ۱۹۲۴، به منظور فتح سراسر چین، همکاری نزدیکی را با کمونیست ها آغاز کرد. از او کتاب های خاطرات یک انقلابی چینی و شالوده های بازسازی ملی (ترجمه ۱۹۵۳) برجا مانده اند.


کلمات دیگر: