بلبل نامه مثنوی عرفانی منسوب به شیح فریدالدین ابوحامد محمدبن ابوبکر عطار نیشابوری (۵۱۲ یا ۵۱۳ یا ۵۲۷-۶۲۷) شاعر و عارف معروف ششم هجری. بلبل نامه که در صحت انتساب آن به عطار تردیدهایی وجود دارد، مثنوی عرفانی کوتاهی است که آن را "گل و بلبل" نیز خوانده اند. این مثنوی در حدود ۶۳۰ بیت دارد.
سیدعلی آل داوود. فرهنگ آثار ایرانی اسلامی
ویکی پدیای انگلیسی
خلاصه داستان آن چنین است: بلبل عاشق گل می شود و ناله های عاشقانه او پرندگان دیگر را آزار می دهد. پرندگان شکایت نزد سلیمان پیامبر می برند. مجلسی حضور وی تشکیل می شود و او باز را نزد بلبل می فرستد. بلبل نزد پیامبر حاضر می شود و محاکمه صورت می گیرد. بلبل با سرسختی از خود دفاع و شاکیان را مغلوب می کند و عاقبت با نصایح هدهد آرام می گیرد.
به نظر می رسد که سراینده سوز دل خود را از زبان بلبل بیان کرده و بلبل تمثیلی از خود اوست که در مشغله دنیای مادی از هم جنسان خود احساس رمیدگی می کند. بلبل، نخست از سیمرغ پادشاه پرندگان شکوه دارد. سپس از شاهین و پس از آن از طوطی که شاید تمثیلی از شاعران مدیحه سرا باشد. و از طاووس نماینده محبوب شاه، و سرانجام از لاشخور که نماد کهنه پرستی است. در آخرین بخش مجلس، هدهد، مظهر شیخ عارف و مقدس ظاهر می شود. سراینده در پایان به نصیحت فرزند خود ضیاء الدین یوسف می پردازد که در آن زمان چهار ساله بوده است. این قسمت از نسخه های چاپی حذف شده و از این رو شمار ابیات بلبل نامه در دست نویس ها بالغ بر ۷۰۰ بیت است.
نسخه چاپ شده بلبل نامه با این ابیات شروع می شود:
سیدعلی آل داوود. فرهنگ آثار ایرانی اسلامی
ویکی پدیای انگلیسی
خلاصه داستان آن چنین است: بلبل عاشق گل می شود و ناله های عاشقانه او پرندگان دیگر را آزار می دهد. پرندگان شکایت نزد سلیمان پیامبر می برند. مجلسی حضور وی تشکیل می شود و او باز را نزد بلبل می فرستد. بلبل نزد پیامبر حاضر می شود و محاکمه صورت می گیرد. بلبل با سرسختی از خود دفاع و شاکیان را مغلوب می کند و عاقبت با نصایح هدهد آرام می گیرد.
به نظر می رسد که سراینده سوز دل خود را از زبان بلبل بیان کرده و بلبل تمثیلی از خود اوست که در مشغله دنیای مادی از هم جنسان خود احساس رمیدگی می کند. بلبل، نخست از سیمرغ پادشاه پرندگان شکوه دارد. سپس از شاهین و پس از آن از طوطی که شاید تمثیلی از شاعران مدیحه سرا باشد. و از طاووس نماینده محبوب شاه، و سرانجام از لاشخور که نماد کهنه پرستی است. در آخرین بخش مجلس، هدهد، مظهر شیخ عارف و مقدس ظاهر می شود. سراینده در پایان به نصیحت فرزند خود ضیاء الدین یوسف می پردازد که در آن زمان چهار ساله بوده است. این قسمت از نسخه های چاپی حذف شده و از این رو شمار ابیات بلبل نامه در دست نویس ها بالغ بر ۷۰۰ بیت است.
نسخه چاپ شده بلبل نامه با این ابیات شروع می شود:
wiki: بلبل نامه