کار کار انگلیسی هاست

کار، کار انگلیسی هاست یا دست انگلیسی ها در کار است یک جملهٔ انگلیس هراسانه بسیار مشهور ناشی از تئوری توطئه و دید منفی ایرانیان به انگلستان است که در تاریخ معاصر در فرهنگ عامه مردم ایران رواج دارد و به شکل یک ضرب المثل درآمده است. رواج این جمله به حدی است که «تغییر شاه و وزیر که جای خود داشت، بعضی ها حتی دعوای زن و شوهرها را هم کار انگلیسی ها می دانستند و آنچنان به نفوذ سیاست انگلیسی در کشور اعتقاد پیدا کرده بودند که معتقد بودند هیچ کدخدایی بدون نظر انگلیسی ها عوض نمی شود».
محمدرضا قانون پرور در بررسی رمان دائی جان ناپلئون نوشته ایرج پزشکزاد می نویسد که تا به امروز از زبان هم نسلان دائی جان ناپلئون و گاه گاهی جوانترها عبارت «کار کار انگلیسی هاست» به گوش می رسد. کسانی که مثلاً انقلاب ۵۷ ٬ رفتن شاه٬ به حکومت رسیدن خمینی و استقرار نظام جمهوری اسلامی و تبعات آن را را برنامه از پیش تعیین شده انگلیسی ها می دانند. شاید با خواندن رمان پزشکزاد خنده بر لب خواننده بیاید. اما این رمان نمایشگر عمق روان ایرانی است.
ریشه این انگلیسی هراسی ایرانیان به قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم برمی گردد. زمانی که ایران صحنه رقابت قدرتهای اروپایی بود. برای هم نسلان دائی جان ناپلئون٬ سوء ظن به انگلیس و مسئول دانستن آن ها برای وقایع سیاسی توجیه پذیر بود. اما این سوء ظن در بعضی مواقع جنبه بیمارگونه و فوبیا بخود می گرفت. بطوری که ایرانیان انگلیسی ها را مسئول تمام اتفاقات حتی اتفاقات و مسائل خصوصی افراد عادی می پنداشتند.
داریوش رحمانیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران معتقد است که حزب توده در رواج این ضرب المثل در میان مردم نقش داشته است. عده ای نیز رواج آن را خود انگلیسی ها می دانند.