گاه شمار کشف ذرات بنیادی

این صفحه گاه شمار کشف ذرات زیراتمی است.
۱۸۹۵: پرتو ایکس توسط ویلهلم رونتگن به وجود آمد
۱۸۹۷: الکترون توسط جوزف جان تامسون کشف شد
۱۸۹۹: ذرات آلفا توسط ارنست رادرفورد در پرتوی اورانیم کشف شد
۱۹۰۰: پرتو گاما (یک فوتون بسیار پرانرژی) توسط پل اولریش ویلارد در واپاشی اورانیوم کشف شد.
۱۹۱۱: هسته اتم توسط ارنست رادرفورد، بر پایه پراکندگی مشاهده شد توسط هانس گایگر و ارنست مارسدن توصیف شد.
۱۹۱۹: پروتون توسط ارنست رادرفورد کشف شد.
۱۹۳۲: نوترون توسط جیمز چدویک کشف شد. (توسط رادرفورد در ۱۹۲۰ پیش بینی شد))
۱۹۳۲: پوزیترون اولین پادماده توسط کارل دیوید اندرسون کشف شد (توسط پل دیراک در ۱۹۲۷ پیش بینی شده بود)
۱۹۳۷: میون (یا لپتون مو) توسط ست ندرمیرو دیگران با اندازه گیری اتاقک ابری ناشی از برخورد پرتو کیهانی کشف شد. (این ذره با پیون تا سال ۱۹۴۷ اشتباه گرفته می شد.)
۱۹۴۷: پیون (یا مزون پی) توسط سیسل فرانک پاول و گروهش کشف شد (توسط هیدکی یوکاوا در ۱۹۳۵ پیش بینی شده بود)
۱۹۴۷: کائون (یا مزون کا)، اولین ذره شگفت ، توسط جورج دیکسون روچستر و کلیفورد چارلز باتلر کشف شد
۱۹۴۷: ذره لاندا در بررسی های ناشی از برخورد پرتوهای کیهانی کشف شد
۱۹۵۵: پادپروتون توسط اوون چمبرلین، امیلیو گینو سگر، کلاید ویگند، و توماس ایپسیلانتیس کشف شد
۱۹۵۶: الکترون نوترینو توسط فردریک رینز و کلاید کاوان کشف شد(پیشنهاد شده توسط ولفگانگ پاولی در سال ۱۹۳۱ برای توجیه نقض پایستگی انرژی در واپاشی بتا)در زمان تصور می رفت که فقط یک نوع نوترینو وجود دارد و به آن نام نوترینو داده بودند.
۱۹۶۲: میون نوترینو توسط گروهی به رهبری لیان لدرمن کشف شد
۱۹۶۴: ذره خی در آزمایشگاه ملی بروکیهون کشف شد
۱۹۶۹: پارتونs (ذره اصلی سازنده هادرون ها) در آزمایش پراکندگی غیرالاستیک عمیق بین پروتون الکترون در آزمایشگاه ملی شتاب دهنده اسلاک کشف شد; این کشف همزمان بود با مدل کوارک (پیش بینی شده توسط موری گل مان و جورج زویگ در ۱۹۶۴) و به نوعی کشف کوارک بالا، کوارک پایین، و کوارک شگفت به شمار می رود.
۱۹۷۴: ذره پسی توسط یک گروه به رهبری برتون ریشتر و ساموئل چائو چونگ تینگ، کشف شد. این ذره شاهدی بر وجود کوارک افسون است (توسط Jجیمز جورکن و شلدون لی گلاشو در ۱۹۶۴ پیشنهاد شد)
۱۹۷۵: تاو (ذره) توسط یک گروه به رهبری مارتین لویز پرل کشف شد.
۱۹۷۷: ذره اپسیلون در آزمایشگاه فرمی، و شاهدی مبتنی بر وجود کوارک ته کشف شد (توسط ماکوتو کوبایاشی و شیهید ماسکاوا ۱۹۷۳ پیشنهاد شدند)
۱۹۷۹: گلوئون در دسی کشف شد
۱۹۸۳: بوزون های دبلیو و زد توسط کارلو روبیا، سیمون ون درمیر، در سرن کشف شدند (توسط شلدون لی گلاشو، عبدالسلام، و استیون واینبرگ پیش بینی کرده بودند)
۱۹۹۵: کوارک سر در آزمایشگاه فرمی
۱۹۹۵: پادهیدروژن در لیر در سرن کشف شد.
۲۰۰۰: تاو نوترینو در فرمی لب کشف شد
۲۰۱۱: پادهلیوم-۴ در آشکارساز استار کشف شد.
۲۰۱۱: χb(3P) در آزمایش اطلس در ال اچ سی کشف شد.
۲۰۱۱: یک باریون برانگیخته خنثی خی-b Ξ∗0b در پژوهش ها در CMS که توسط دانشگاه زوریخ انجام شده بود کشف شد..
۲۰۱۲: بوزون هیگز در برخورددهنده بزرگ هادرونی.