۱ - (مصدر ) بسپردن دادن بکسی چیزی را ۲ - بر کار نادانسته و ناپیدا فرمودن کسی را ۳ - قدم بر جای قدمی دیگر نهادن . ۴- باز گردانیدن قافیه ای دوبار شایگان آوردن .
یا ایتا نام یکی از حروف یونانی است .
یا ایتا نام یکی از حروف یونانی است .
ایطا
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
ایطا. ( ع اِمص ) ایطاء. درعلم عروض بازگردانیدن قافیتی است دوبار و آن دو نوعست : جلی و خفی ، ایطاء جلی چنانکه بوسلیک گفته است :
در این زمانه بتی نیست از تو نیکوتر
نه بر تو بر شمنی از رهیت مشفق تر.
و دقیقی گفته :
چگونه بلایی که پیوند تو
نجویی بدست و بجویی بتر
شبی پیش کردم چگونه شبی
همی از شب داج تاریک تر
درنگی که گفتم که پروین همی
نخواهد شد از تارکم راست تر.
و ایطاء جلی از عیوب فاحش است در شعر الاکه قصیده دراز باشد چنانکه از بیست و سی بیت که در اشعار پارسی حد قصیده است بقول بعضی درگذرد. یا قصیده را دو مطلع باشد پس شاید که یک قافیت در مطلع دوم بازگرداند و تکرار قافیه عروض را از مطالع ایطاء نشمارند. و اما ایطاء خفی آن است که بعضی از حروف در قصیده ای مکرر گرداند بر وجهی که میان هر دو فرقی توان نهاد چنانکه آب و گلاب و سازگار و کامگار و شاخسار و کوهسار و آبدار و پایدار و از آن خفی تر چنانکه رنجور و مزدور و دانا و گویا و مرزبان و پاسبان. ( از المعجم فی معاییر اشعارالعجم صص 214 - 217 ). مکرر کردن قافیه. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) :
نثرش بری ز لغو و خطش از خطا و سهو
نظمش ز حشو و سهو و زایطاء و شایگان.
میر عالم زین دین زیبا ولی النعمتی.
اُضطُرّ قائلها الی الایطاء.
ایطا. ( یونانی ، حرف ، اِ ) ایتا. نام یکی از حروف یونانی است. ( یادداشت بخط مؤلف ).
در این زمانه بتی نیست از تو نیکوتر
نه بر تو بر شمنی از رهیت مشفق تر.
و دقیقی گفته :
چگونه بلایی که پیوند تو
نجویی بدست و بجویی بتر
شبی پیش کردم چگونه شبی
همی از شب داج تاریک تر
درنگی که گفتم که پروین همی
نخواهد شد از تارکم راست تر.
و ایطاء جلی از عیوب فاحش است در شعر الاکه قصیده دراز باشد چنانکه از بیست و سی بیت که در اشعار پارسی حد قصیده است بقول بعضی درگذرد. یا قصیده را دو مطلع باشد پس شاید که یک قافیت در مطلع دوم بازگرداند و تکرار قافیه عروض را از مطالع ایطاء نشمارند. و اما ایطاء خفی آن است که بعضی از حروف در قصیده ای مکرر گرداند بر وجهی که میان هر دو فرقی توان نهاد چنانکه آب و گلاب و سازگار و کامگار و شاخسار و کوهسار و آبدار و پایدار و از آن خفی تر چنانکه رنجور و مزدور و دانا و گویا و مرزبان و پاسبان. ( از المعجم فی معاییر اشعارالعجم صص 214 - 217 ). مکرر کردن قافیه. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) :
نثرش بری ز لغو و خطش از خطا و سهو
نظمش ز حشو و سهو و زایطاء و شایگان.
سوزنی.
بازگو از سر اگرچه قافیت ایطا شودمیر عالم زین دین زیبا ولی النعمتی.
سوزنی.
فکانما هذا الزمان قصیدةاُضطُرّ قائلها الی الایطاء.
ابوالعلاء معری.
ایطا. ( یونانی ، حرف ، اِ ) ایتا. نام یکی از حروف یونانی است. ( یادداشت بخط مؤلف ).
ایطا. (ع اِمص ) ایطاء. درعلم عروض بازگردانیدن قافیتی است دوبار و آن دو نوعست : جلی و خفی ، ایطاء جلی چنانکه بوسلیک گفته است :
در این زمانه بتی نیست از تو نیکوتر
نه بر تو بر شمنی از رهیت مشفق تر.
و دقیقی گفته :
چگونه بلایی که پیوند تو
نجویی بدست و بجویی بتر
شبی پیش کردم چگونه شبی
همی از شب داج تاریک تر
درنگی که گفتم که پروین همی
نخواهد شد از تارکم راست تر.
و ایطاء جلی از عیوب فاحش است در شعر الاکه قصیده دراز باشد چنانکه از بیست و سی بیت که در اشعار پارسی حد قصیده است بقول بعضی درگذرد. یا قصیده را دو مطلع باشد پس شاید که یک قافیت در مطلع دوم بازگرداند و تکرار قافیه ٔ عروض را از مطالع ایطاء نشمارند. و اما ایطاء خفی آن است که بعضی از حروف در قصیده ای مکرر گرداند بر وجهی که میان هر دو فرقی توان نهاد چنانکه آب و گلاب و سازگار و کامگار و شاخسار و کوهسار و آبدار و پایدار و از آن خفی تر چنانکه رنجور و مزدور و دانا و گویا و مرزبان و پاسبان . (از المعجم فی معاییر اشعارالعجم صص 214 - 217). مکرر کردن قافیه . (غیاث اللغات ) (آنندراج ) :
نثرش بری ز لغو و خطش از خطا و سهو
نظمش ز حشو و سهو و زایطاء و شایگان .
بازگو از سر اگرچه قافیت ایطا شود
میر عالم زین دین زیبا ولی النعمتی .
فکانما هذا الزمان قصیدة
اُضطُرّ قائلها الی الایطاء.
در این زمانه بتی نیست از تو نیکوتر
نه بر تو بر شمنی از رهیت مشفق تر.
و دقیقی گفته :
چگونه بلایی که پیوند تو
نجویی بدست و بجویی بتر
شبی پیش کردم چگونه شبی
همی از شب داج تاریک تر
درنگی که گفتم که پروین همی
نخواهد شد از تارکم راست تر.
و ایطاء جلی از عیوب فاحش است در شعر الاکه قصیده دراز باشد چنانکه از بیست و سی بیت که در اشعار پارسی حد قصیده است بقول بعضی درگذرد. یا قصیده را دو مطلع باشد پس شاید که یک قافیت در مطلع دوم بازگرداند و تکرار قافیه ٔ عروض را از مطالع ایطاء نشمارند. و اما ایطاء خفی آن است که بعضی از حروف در قصیده ای مکرر گرداند بر وجهی که میان هر دو فرقی توان نهاد چنانکه آب و گلاب و سازگار و کامگار و شاخسار و کوهسار و آبدار و پایدار و از آن خفی تر چنانکه رنجور و مزدور و دانا و گویا و مرزبان و پاسبان . (از المعجم فی معاییر اشعارالعجم صص 214 - 217). مکرر کردن قافیه . (غیاث اللغات ) (آنندراج ) :
نثرش بری ز لغو و خطش از خطا و سهو
نظمش ز حشو و سهو و زایطاء و شایگان .
سوزنی .
بازگو از سر اگرچه قافیت ایطا شود
میر عالم زین دین زیبا ولی النعمتی .
سوزنی .
فکانما هذا الزمان قصیدة
اُضطُرّ قائلها الی الایطاء.
ابوالعلاء معری .
ایطا. (یونانی ، حرف ، اِ) ایتا. نام یکی از حروف یونانی است . (یادداشت بخط مؤلف ).
فرهنگ عمید
۱. (ادبی ) در قافیه، تکرار کردن قافیه های شعر در لفظ و معنی که از عیوب قافیه است.
۲. [قدیمی] پایمال کردن.
* ایطایِ خفی: (ادبی ) تکرار کردن قافیه های شعر به طوری که ظاهر نباشد، مانند دانا و بینا، آب و گلاب، شاخسار و کوهسار.
* ایطایِ جلی: (ادبی ) تکرار کردن قافیه های شعر به طوری که ظاهر باشد، مانند دردمند و نیازمند، ستمگر و افسون گر، سیمین و زرین.
۲. [قدیمی] پایمال کردن.
* ایطایِ خفی: (ادبی ) تکرار کردن قافیه های شعر به طوری که ظاهر نباشد، مانند دانا و بینا، آب و گلاب، شاخسار و کوهسار.
* ایطایِ جلی: (ادبی ) تکرار کردن قافیه های شعر به طوری که ظاهر باشد، مانند دردمند و نیازمند، ستمگر و افسون گر، سیمین و زرین.
۱. (ادبی) در قافیه، تکرار کردن قافیه‌های شعر در لفظ و معنی که از عیوب قافیه است.
۲. [قدیمی] پایمال کردن.
⟨ ایطایِ خفی: (ادبی) تکرار کردن قافیه‌های شعر به‌طوری‌که ظاهر نباشد، مانند دانا و بینا، آب و گلاب، شاخسار و کوهسار.
⟨ ایطایِ جلی: (ادبی) تکرار کردن قافیه‌های شعر به‌طوری‌که ظاهر باشد، مانند دردمند و نیازمند، ستمگر و افسون‌گر، سیمین و زرین.
دانشنامه آزاد فارسی
(در لغت به معنی قدم برجای قدم دیگری نهادن) اصطلاحی در قافیه. تکرار جزئی از کلمۀ قافیه و بر دو نوع است: ۱. ایطای جلی، آن است که، در کلمۀ قافیه، تکواژی قاموسی تکرار شود و لذا تکرار آن کاملاً مشهود باشد، مانند آوردن «بلاگستر» و «سخن گستر» در قافیۀ دو بیت از یک شعر. ۲. ایطای خفی، آن است که، در کلمۀ قافیه، تکواژی دستوری تکرار شود و تکرار آن چندان مشهود نباشد، مانند قافیه کردنِ «پاسبان» و «دیدبان» و «مهربان». ایطا از عیوب قافیه است.
wikijoo: ایطا
کلمات دیگر: