ایریدیم

ایریدیم عنصری با عدد اتمی ۷۷، وزن اتمی ۱۹۲٫۲۲ دمای ذوب ۲۴۱۰ سلسیوس، دمای جوش ۴۱۳۰ سلسیوس، چگالی ۲۲٫۶۵استو از فلزهای گروه پلاتین و خواص مشابه Rh است. در اسمریدیم به صورت آلیاژ طبیعی Pt وجود دارد. ساختار این فلز مکعب تنگ چیده است. از این ماده برای تهیه نوک خودنویس و در کاتالیزورها به کار می رود. این فلز پس از اوسمیوم بیشترین چگالی را در بین عناصر دارد. ایریدیوم در برابر خوردگی و فرسایش حتی تا دمای ۲۰۰۰ درجه سانتی گراد مقاومت بسیار زیادی دارد و فقط نمک های خاص و هالوژن باعث خوردگی آن می شوند. همچنین پودر و گرد آن بسیار قابل اشتعال و واکنش پذیر است. این فلز کمیاب، چگال و بسیار مقاوم است. فراوانی این فلز در پوسته زمین کم است ولی در شهاب سنگ ها فراوانی بیشتری دارد. تولید جهانی سالیانه این فلز تنها ۳ تن است.نبو
ایریدیوم در سال ۱۸۰۳ در میان ناخالصی های نامحلول پلاتین توسط اسمیتسون تنانت کشف شد. تنانت نام ایریدم را از الهه یونانی ایریس که به معنای رنگین کمان است برگزید. زیرا نمک های ایریدیم رنگ های مختلفی دارند.
ایریدیم فلزی از گروه پلاتین است که رنگی سفید، شبیه به پلاتین دارد اما کمی مایل به زرد است. به علت نقطه ذوب بالا، سختی و شکنندگی شکل و فرم دادن به ایریدیم بسیار مشکل است. به همین جهت از پودر آن برای این منظور استفاده می شود. خواص فیزیکی این فلز تا دمای ۱۶۰۰ درجه سانتی گراد بدون تغییر باقی می ماند.این فلز در دمای 0.14 کلوین به ابر رسانا تبدیل می شود.در میان فلزات تنها اسمیوم می تواند بر روی آن خراش ایجاد کند و پس از اسمیوم چگال ترین عنصر است.
در میان فلزات ایریدیم بیشترین مقاومت را در برابر خوردگی دارد. تقریباً هیچ اسید یا فلز مذابی نمی تواند آن را مورد حمله قراردهد. با این حال برخی نمک ها مانند سدیم سیانید یا پتاسیم سیانید ،اکسیژن در دمای بالا و هالوژن ها(به خصوص فلوئور) باعت خوردگی آن می شوند.