کلمه جو
صفحه اصلی

منوچهر اشتیانی

دانشنامه عمومی

منوچهر آشتیانی. منوچهر آشتیانی (متولد ۱۳۰۹ در سنگلج) جامعه شناس ایرانی مارکسیست ، عضو سابق حزب توده ایران ، و پژوهشگر فلسفه است. او خواهرزاده نیما یوشیج و از نوادگان میرزاحسن آشتیانی است. آشتیانی در سال ۱۹۷۱ از دوره دکتری دانشگاه هایدلبرگ فارغ التحصیل شد. او از شاگردان کارل لویت و گادامر بوده است.
کارل مارکس و جامعه شناسی شناخت، منوچهر آشتیانی، ناشر: قطره
جامعه شناسی شناخت کارل مانهایم، منوچهر آشتیانی، ناشر: قطره
ماکس وبر و جامعه شناسی شناخت، منوچهر آشتیانی، ناشر: قطره - ۱۳۸۳
جامعه شناسی شناخت (مقدمات و کلیات)، منوچهر آشتیانی، ناشر: قطره، ۱۳۸۴
جامعه شناسی شناخت ماکس شئلر، منوچهر آشتیانی، ناشر: قطره - ۱۳۸۳
گفتارهایی پیرامون شناخت مناسبات اجتماعی، منوچهر آشتیانی، ناشر: قطره - ۱۳۸۱ - آشتیانی بعدها در مصاحبه ای که با مجری برنامه شوکران داشت، اظهار کرد که به نوشته های این کتاب اعتقاد ندارد و بنا به مصلحت زمان، آنها را نوشته است.
درآمدی به بحران جامعه شناسی جهانی معاصر، منوچهر آشتیانی، ناشر: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ۱۳۸۸
کتاب پرسیدن و جنگیدن گفت وگوی بلند رضا نساجی با منوچهر آشتیانی درباره تاریخ معاصر و علوم انسانی در ایران است. این کتاب که به «سه دانشجوی شهید دانشکده فنی دانشگاه تهران در اعتراض خونین ۱۶ آذر ۱۳۳۲ و سه دانشجوی شهید دوره دکتری دانشگاه تربیت مدرس که مرگ در راه میهن و مکتب را بر مدرسه و مدرک ترجیح دادند» تقدیم شده و نخستین کتاب از «پروژه تاریخ شفاهی دانشگاه در ایران» است.
آشتیانی که خواهرزاده ی نیما یوشیج و نواده ی آیت الله میرزای آشتیانی است، علاوه بر پیشینه ی تاریخی خانواده های پدری و مادری، خاطرات سیاسی فعالیت خود در حزب توده، انشعاب خلیل ملکی، نهضت نفت و کودتای ۲۸ مرداد، کنفدراسیون اروپایی دانشجویان ایرانی و جنبش دانشجویی آلمان را بازگو کرده که با خاطرات علمی تحصیل در دانشسرای عالی تهران، انستیتو جامعه شناسی پاریس و دانشگاه هایدلبرگ آلمان، تدریس در دانشگاه های ایران و همچنین روایتی از مواجهه با فیلسوفانی چون ژرژ گورویچ، مارتین هایدگر و گئورگ لوکاچ در هم آمیخته است.
آشتیانی بر این کتاب، پیش درآمدی نوشته است که اینگونه آغاز می شود: «تنها خاطره است که می ماند. نگاشتن یادداشتی بر تک نگاری خاطره شناسانه دوست محترم آقای نساجی بر خاطرات این جانب، ناچار به استقبال ابهامات آن رفتن است: خاطرات از طریق تنظیم و گزارش یادها، گذشته و فواصل و عمق زمان را به احساس و آگاهی ما می رسانند، و چون از تقابل بین گذشته و آینده حاصل می شوند، همواره سمتی به سوی آینده دارند. بنابراین چون واقعیات نهفته پشت خاطرات، من حیث وجود تاریخی آنها، زمان دارند، پس باید از بار اسارت خاطره ها بگریزیم و از سایه افکنی گذشته بر حال و معاصرت خاطرات جلوگیری کنیم تا از هجوم مرض آلود گذشته ها رهایی یابیم و در امان بمانیم. اما از سوی دیگر چون خاطرات دارای هستی مندی (دازاین) مستقل نیستند، بل بیش و پیش از هر چیز چونان تاریخ تجارب اند، پس ما را از گذشته به سوی آینده می کشانند و در حقیقت اساس این خاطرات از تقابل فضای این تجارب با افق انتظارات و توقعات ما حاصل می گردد.»

نقل قول ها

منوچهر آشتیانی. منوچهر آشتیانی (۱۹۳۰، تهران) جامعه شناس ایرانی و پژوهشگر فلسفه است.
• «ما نداریم... من هرگز به عنوان جامعه شناس ایرانی وارد گود نمی شوم... در دانشگاه های ما استادان جامعه شناسی به جای پرداختن به مسائل جامعه ما، تنها به توضیح و تشریح نظریه های دیگر جامعه شناسان بسنده می کنند و به تحلیل مسائل جامعه ایرانی نمی پردازند.»سخنرانی در یک نشست، ۱۳۹۴ -> جامعه شناسی ایرانی
• «در سال ۱۳۳۳ رتبه اول دانشگاه تهران شدم. آن زمان چندین سال درسی به نام جامعه شناسی توسط دکتر صدیقی ارایه شد. دکتر صدیقی شاگرد یکی از شاگردان دورکهایم بوده است اما ما از هیچ کدام از این جامعه شناسان چیزی نفهمیدیم. ما در واقع نسل اول جامعه شناسان ایران هستیم و چیزی که راجع به آن بحث نمی کردیم، جامعه ایران بود.»، ۱۳۹۴ -> سخنرانی در یک نشست
• «من نخستین بار از طریق حزب توده با مفاهیمی چون حقوق کارگر و حقوق زنان و تساوی زنان و طبقه زحمتکش از زبان افرادی چون ایرج اسکندری، احسان طبری، قاسمی و... آشنا شدم.»، ۱۳۹۴ -> سخنرانی در یک نشست
• «این افتخار را داشتم که شاگردی آلفرد وبر برادر ماکس وبر را در واپسین سال های عمرش داشته باشم.»، ۱۳۹۴ -> سخنرانی در یک نشست
• «معرفت شناسی در فلسفه را با لوویت و گادامر گذراندم. در سوربن نیز شاگرد ریمون آرون و گورویچ شاگردان مستقیم و غیرمستقیم امیل دورکهایم پدر جامعه شناسی علمی بودم.»، ۱۳۹۴ -> سخنرانی در یک نشست
• «ما در این ۲۵۰۰ سال از ویژگی ممتاز تطبیق و تطابق برخوردار بودیم یعنی این توانایی را داشتیم که خودمان را با الگوهای خارج منطبق کنیم و بتوانیم آنها را وارد ایران کرده و ایرانیزه کنیم. نمونه بارز را در فارابی و ابن سینا می بینیم که چگونه فلسفه یونانی را ایرانیزه کرده اند. ویژگی مهم دیگر ایرانیان آن است که در تمام طول تاریخ به همان شدت که ملی بوده اند، جهانی نیز بوده اند. تمام فلاسفه، عرفا، شعرا و دانشمندان ما همان اندازه که ملی بوده اند، بین المللی بوده اند. ما هیچگاه جهان ستیز نبوده ایم.»، ۱۳۹۴ -> سخنرانی در یک نشست


کلمات دیگر: