کلمه جو
صفحه اصلی

ملک مشرقی قزوینی

دانشنامه عمومی

میرزا مَلِک مشرقی قزوینی (؟ - ۱۶۴۰م) شاعر ایرانی در سدهٔ هفدهم میلادی/یازدهم هجری و منشی ویژهٔ دربار عباس یکم، پادشاه صفوی بود.
دیوان اشعار: نسخه ای از آن در موزهٔ بریتانیا موجود است، در حدود چهار هزار بیت
شیرین و خسرو: منظومه ای مثنوی، حدود ۲۵۰ بیت و ناتمام.
ساقی نامه: ۸۵ بیت.
میرزا ملک مشرقی در سالی نامعلوم در خانواده ای اعیانی در قزوین یا اصفهان زاده شد. در مشهد بزرگ شد و پس از تحصیلات اولیه به هرات رفت و آغاز دوران شاعری را در هرات گذارند. از شاعران مورد علاقهٔ حسن خان شاملو، بیگلربیگی خراسان شد و ملازم او بوده؛ در دربار او با فصیحی و اوجی و دیگر شاعران معاشرت داشته است.پس از چند سال اقامت در هرات، در شمار نزدیکان شاه عباس یکم درآمد و چون در فن انشا مهارت داشت از جملهٔ منشیان دار الانشای سلطنی گشت؛ مشرقی منشی ویژهٔ شاه عباس یکم بود و در مدح او قصایدی سرود. همچنین در موسیقی شناسی نزد دربار سرشناس شمرده می شد. دیوانش به ده هزار بیت می رسد که شامل غزل، قصیده، قطعه و رباعی است.مشرقی در سال ۱۰۵۰ق/۱۶۴۰م در اصفهان درگذشت؛ ماده تاریخ آن از نظمی تبریزی:
قصایدش به پیروی از شاعران خراسانی و با زبانی ساده و رساست که بیشتر در مدح امامان شیعه و شاه صفی و درباریان صفوی است. غزل هایش غالباً کوتاه و گاه کمتر از پنج بیت، «همهٔ آن ها با همان زبان ساده و روان و معانی و نکته های صریح و روشن و دور از ابهام.»

نقل قول ها

میرزا مَلِک مشرقی قزوینی(؟ - ۱۶۴۰م) شاعر ایرانی و منشی ویژهٔ دربار عباس یکم، پادشاه صفوی بود.
• برخیز که خود را به چراغی برسانیم/تا قوت برهم زدن بال و پری هست//بگذشتی و بر چشم تر پا ننهادی/ در راه تو گویا ز من افتاده تری هست.• دلم ز سیر چمن، دلشکسته می آید/چو داغ لاله، در آتش نشسته می آید// ز کعبه آیم و رشک آیدم به خونابی/ که از زیارت دل های خسته می آید.


کلمات دیگر: