یعقوب بن کلس

یَعقوبِ اِبْنِ کِلّس (۳۱۸-۳۸۰ قمری/۹۳۰-۹۹۱ میلادی)، با عنوان کامل ابوالفرج، یعقوب بن یوسف بن ابراهیم بن هارون بن کلس، وزیر مصری فاطمیان و یهودی که مسلمان شد. خود را از نسل هارون، برادر موسی می دانست.
کتاب فی القراءات
کتاب فی الادیان
کتاب فی آداب رسول الله
کتاب فی علم الابدان و صلاحها
رسالة الوزیریة یا مصنّف الوزیر، در فقه اسماعیلیه.
ابن کلس در در ۳۱۸ قمری (۹۳۰ میلادی) در خانواده ای یهودی در بغداد به دنیا آمد. به همراه پدرش به شام کوچ کرد و در آنجا به عنوان نماینده خرید بازرگانان مشغول کار شد. پس از مدتی، با اموالی که جمع آوری کرده بود به مصر فرار کرد. او توانست توجه کافور را به خود جلب کند و با نشان دادن میراث چند نفر، از جمله یک یهودی و فرستادن باقی مانده آن ها برای کافور توانست مورد اعتماد او واقع شود و متصدی دیوان مصر و شام شد.
به اعتقاد برخی او به طمع وزارت، مسلمان شد. با اسلام آوردن ابن کلس موقعیت ابوالفضل جعفر بن فرات (ابن حنزابه وزیر کافور) متزلزل شد که پس از مرگ کافور در ۳۵۷ قمری خصومتش علنی شد.
در دولت ابومنصور نزار ملقب به العزیز بالله که اقتدار فاطمیان در شرق به شدت متزلزل شده بود، به پیشنهاد ابن کلس، العزیز سپاهی به برای فتح دمشق فرستاد. العزیز در محرم ۳۶۷ قمری موفق به شکست آلپ تکین شد، از این روی ابن کلس وزارت منصوب شد و او اولین وزیر این سلسله شد. او در رمضان ۳۶۸ قمری (آوریل ۷۹۷ میلادی) از العزیز لقب «الوزیر الاجل» و اموال فراوان دریافت کرد و در راه اعتلای سیاسی و فرهنگی قلمرو فاطمیان تلاش بسیاری کرد.