بنیادگرایی اسلامی یا اصول گرایی اسلامی (به انگلیسی: Islamic fundamentalism) معنا و مفهوم بازگشتن به اصول و اعتقادات اصلی اسلامی را در بر دارد. تعریف دقیق این واژه بسته به منبع آن متغیر و متفاوت بوده است.
• «منظور از بنیادگرایی دینی، اشاره به گروه هایی است که به دلایلی، با فرآیندهای حاکم بر شرایط روز مخالفت می کنند و با ارجاع به بنیادهای اصلی دین خود، نوعی جامعهٔ ایده آل ذهنی ترسیم می کنند و وضعیت موجود را به دلیل عدم تطابق با آن جامعه ایده آل به نقد می کشند.» ->
حمید احمدی• «من تصور می کنم ظرف دهه های آینده نه تنها بنیادگرایی روبه ضعف و افول خواهد نهاد بلکه طلیعه ظهور نوعی تفکر عرفی و تأکید بر وجه معنوی و قدسی اسلام را شاهد خواهیم بود. در این فرایند ایران هم شراکت خواهد داشت و شاید این نقش را مدتی است که شروع کرده است.» ->
حمید احمدی• «در جهان عرب مفهوم «بنیادگرایی» به عنوان مترادف واژهٔ «سختگیری در دین» رواج یافته است. هنگامی که می گوییم این فرد اصولگرا است به این معنا است که او در دین سختگیر است یا در فهم دین متعصّب است. او دین را عکس آنچه در قرآن کریم است می فهمد یعنی نه تنها «آسانی» در دین نمی بیند بلکه آنرا به معنای «سختی» می فهمد و اصولگرایی یا بنیادگرایی همچنین به معنای تفسیر «حرفی» متون مقدّس و عدم فهم و تفسیر آن به صورت مَجاز است. بدین معنا که «حروف» بر «ذات معنا» و «مراد عمیق متن دینی» سیطره می یابد.» «معضلة الأصولیة الإسلامیة»، هاشم صالح، دار الطلیعة بیروت ۲۰۰۶ ->
هاشم صالح• «این در حالی است که ایمان بایستی به صورت دایمی؛ باز، سیال، آزاد و نوگرایانه باشد و سزاوار نیست که دچار جمود شود. ما در عصر علم و فلسفهٔ کنونی نمی توانیم به هر چیزی که گذشتگان، از خرافات یا معجزات مخالف با قوانین علم فیزیک یا طبیعت، ایمان داشته اند؛ ایمان بیاوریم؛ و ما نمی توانیم کتابهای مقدّس را مانند کتابهایی در علوم فیزیک، شیمی، زیست شناسی، ریاضی و … تلقی کنیم. آنها در وهلهٔ اول کتابهایی هستند در زمینهٔ هدایت روحی و اخلاقی. اما فرد بنیادگرا بر این باور است که تمام علوم جدید در آنها موجود است.» «معضلة الأصولیة الإسلامیة»، هاشم صالح، دار الطلیعة بیروت ۲۰۰۶ ->
هاشم صالح• «بنیادگرایی دشواره ای حیرت انگیز و مانعی است در جهت توسعهٔ ملت های مسلمان؛ چرا که افکار برانگیخته از آن، نظریه های علمی جدید را برنمی تابند و خود را افکاری مقدّس و خطاناپذیر و غیرقابل بررسی فرض نموده و بر جامعه تحمیل می کنند. در نتیجه انسان مسلمان خود را به طور جدی در حالت از همگسیختگی دشواری می بیند.» «معضلة الأصولیة الإسلامیة»، هاشم صالح، دار الطلیعة بیروت ۲۰۰۶ ->
هاشم صالح• «بنیادگرایان از دانش جدید فقط بعد تکنولوژی و ابزار آنرا برمی گیرند و فلسفهٔ عمومی ای را که پشت زمینهٔ آن است و یا منجر به آن شده است، رد می کنند. بهمین خاطر پاره ای از پژوهشگران آنان را به «گسست شخصیتی» متهم می نمایند.» «معضلة الأصولیة الإسلامیة»، هاشم صالح، دار الطلیعة بیروت ۲۰۰۶ ->
هاشم صالح• «بایسته است در مسیر «روشنگری دینی» حرکت نماییم؛ همچنانکه ملت های توسعه یافته چنین کرده اند و گرنه هرگز از تنگنایی که در آن گیر کرده ایم برون رفتی پیدا نخواهیم کرد؛ و همیشه پسینیان از پیشینیان استفاده می کنند و از عهد ابن خلدون بر این قانون جامعه شناختی ایرادی نیست.» «معضلة الأصولیة الإسلامیة»، هاشم صالح، دار الطلیعة بیروت ۲۰۰۶ ->
هاشم صالح• «بنیادگرایی پدیدهٔ پیچیده ای است و علل داخلی و خارجی، در آن واحد باهم در آن دخیل اند و بایسته نیست بر یکی تأکید نموده و دیگری را فروگذاریم.» «معضلة الأصولیة الإسلامیة»، هاشم صالح، دار الطلیعة بیروت ۲۰۰۶ ->
هاشم صالح