بهمن فرمان آرا. بهمن فرمان آرا (زاده ۱۳۲۰، اصفهان) تهیه کننده، کارگردان، فیلمنامه نویس،نویسنده و هنرپیشه ایرانی است. وی در کارنامه کاری خود، موفق به دریافت چندین جایزه سیمرغ بلورین شده است.
فرمان آرا بعد از حوادث انتخابات دهم بیانیه ای را در تاریخ ۱۳۸۸/۴/۳ صادر نمود که حاوی ابراز تاسف وی از شیوه برخورد با معترضین بود.
وی در نشستی در مؤسسه کارنامه اعلام نموده تا شمقدری و یارانش در مسند سینمای کشور هستند فیلم نامه ای را به آن ها نخواهم داد.
بهمن فرمان آرا پس از مراسم تدفین نعمت حقیقی به علت ازدحام بی مورد خبرنگاران طی نامه ای عکاسان را «کرکس رسانه ای» خواند و در واکنش آن جامعه عکاسان طی بیانیه ای اعلام کردند که در مراسم مرگ و سوگواری این کارگردان دست به دوربین نخواهند شد.
در پی انتشار طنزی در روزنامه شرق دربارهٔ اختلاس سه هزار میلیارد تومانی، وی در تاریخ ۱۵ آبان ۱۳۹۰ ممنوع الخروج شد.
در پی منحل شدن خانهٔ سینما توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوم احمدی نژاد، وی سه سیمرغ بلورین خود را به عنوان اعتراض به دفتر جشنواره فجر پس داد.
بهمن فرمان آرا در سوم بهمن ۱۳۲۰ در اصفهان به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل به لندن رفته و در هنرکده هنرهای دراماتیک مشغول به تحصیل شد. سپس به دلیل میل به فیلمسازی و کارگردانی به آمریکا رفت و در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی USC، که از معتبرترین دانشگاه های سینمایی است، ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۴۵ به ایران بازگشت. وی در دوران سربازی در مجله انگلیسی زبان تهران ژورنال نقد فیلم می نوشت و سپس در سال ۱۳۴۷ به استخدام تلویزیون ملی ایران در آمد و در این مدت به عنوان کارشناس در برنامه های سینمایی مثل «فانوس خیال» و «جهان سینما» شرکت می کرد.پس از دو فیلم کوتاه «نوروز و خاویار» و «تهران کهنه و نو» در سال ۱۳۵۱ نخستین فیلم بلند خود به نام خانه قمرخانم بر اساس سریالی به همین نام را ساخت که هیچ گونه سنخیتی با او نداشت سپس در سال ۱۳۵۳ دومین فیلم بلند خود به نام شازده احتجاب را بر اساس داستانی از هوشنگ گلشیری ساخت که با استقبال منتقدین روبرو شد و جایزه بهترین فیلم را در جشنواره جهانی فیلم تهران از آن خود کرد. در همان سال با حکم مهدی بوشهری (همسر اشرف پهلوی خواهر محمد رضا شاه پهلوی) به ریاست تولید «شرکت گسترش صنایع سینمای ایران» منصوب شد و تا سال ۱۳۵۷ در این شرکت از اصلی ترین حامیان موج نوی سینمای ایران بود و بسیاری از فیلم های این طیف فکری را تهیه کرد.در سال ۱۳۵۶ سومین فیلم بلند خود با نام سایه های بلند باد را بر اساس داستان «معصوم اول» نوشته هوشنگ گلشیری را ساخت که با توقیف فیلم در رژیم پهلوی و جمهوری اسلامی همراه بوده است.
وی در سال ۱۳۵۹ به کانادا مهاجرت کرده و مدیر عامل شرکت سیرکل ونکوور شد. وی در این سال ها فیلم های مهمی را پخش نمود و سپس به لس آنجلس آمریکا رفته و در تولید فیلم های فیلمسازان بزرگی همچون:باغ وحش شیشه ای (پل نیومن)، مادام سوزاتسکا (جان شلزینجر)، رادیو حرف (الیور استون)، سقوط امپراتوری آمریکا (دنیس آرکند)، آخرین وسوسه مسیح (مارتین اسکورسیزی)، خانم و آقای بریج (جیمز آیوری)، تردستان (استیون فریرز)، لیولو (ژان کلودلوزان) همکاری کرد.وی در دوران تهیه کنندگی و مدیرعاملی شرکت گسترش از فیلمسازان بنامی چون ارسن ولز در آخرین ساخته اش یعنی «آن سوی وزش باد» و استیون اسپیلبرگ در فیلم برخورد نزدیک از نوع سوم از طرف کمپانی سازنده فیلم ها پیشنهاد سرمایه گذاری داشته است.
فرمان آرا سر انجام در پایان دهه ۱۳۶۰ به ایران بازگشت و پس از دوره طولانی فیلم نامه نویسی که هیچ کدام ساخته نشد (از جمله:"از عباس کیارستمی متنفرم") در سال ۱۳۷۸ فیلمسازی را دوباره شروع کرد و فیلم هایی نظیر بوی کافور عطر یاس، خانه ای روی آب، یک بوس کوچولو که به سه گانه مرگ معروف شدند را ساخت و سپس در سال ۱۳۸۸ فیلم خاک آشنا را که دو سال توقیف بود را اکران کرد.وی با ساخت بوی کافور، عطر یاس و خانه ای روی آب نظر بسیاری از مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کرد.
فرمان آرا بعد از حوادث انتخابات دهم بیانیه ای را در تاریخ ۱۳۸۸/۴/۳ صادر نمود که حاوی ابراز تاسف وی از شیوه برخورد با معترضین بود.
وی در نشستی در مؤسسه کارنامه اعلام نموده تا شمقدری و یارانش در مسند سینمای کشور هستند فیلم نامه ای را به آن ها نخواهم داد.
بهمن فرمان آرا پس از مراسم تدفین نعمت حقیقی به علت ازدحام بی مورد خبرنگاران طی نامه ای عکاسان را «کرکس رسانه ای» خواند و در واکنش آن جامعه عکاسان طی بیانیه ای اعلام کردند که در مراسم مرگ و سوگواری این کارگردان دست به دوربین نخواهند شد.
در پی انتشار طنزی در روزنامه شرق دربارهٔ اختلاس سه هزار میلیارد تومانی، وی در تاریخ ۱۵ آبان ۱۳۹۰ ممنوع الخروج شد.
در پی منحل شدن خانهٔ سینما توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوم احمدی نژاد، وی سه سیمرغ بلورین خود را به عنوان اعتراض به دفتر جشنواره فجر پس داد.
بهمن فرمان آرا در سوم بهمن ۱۳۲۰ در اصفهان به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل به لندن رفته و در هنرکده هنرهای دراماتیک مشغول به تحصیل شد. سپس به دلیل میل به فیلمسازی و کارگردانی به آمریکا رفت و در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی USC، که از معتبرترین دانشگاه های سینمایی است، ادامه تحصیل داد و در سال ۱۳۴۵ به ایران بازگشت. وی در دوران سربازی در مجله انگلیسی زبان تهران ژورنال نقد فیلم می نوشت و سپس در سال ۱۳۴۷ به استخدام تلویزیون ملی ایران در آمد و در این مدت به عنوان کارشناس در برنامه های سینمایی مثل «فانوس خیال» و «جهان سینما» شرکت می کرد.پس از دو فیلم کوتاه «نوروز و خاویار» و «تهران کهنه و نو» در سال ۱۳۵۱ نخستین فیلم بلند خود به نام خانه قمرخانم بر اساس سریالی به همین نام را ساخت که هیچ گونه سنخیتی با او نداشت سپس در سال ۱۳۵۳ دومین فیلم بلند خود به نام شازده احتجاب را بر اساس داستانی از هوشنگ گلشیری ساخت که با استقبال منتقدین روبرو شد و جایزه بهترین فیلم را در جشنواره جهانی فیلم تهران از آن خود کرد. در همان سال با حکم مهدی بوشهری (همسر اشرف پهلوی خواهر محمد رضا شاه پهلوی) به ریاست تولید «شرکت گسترش صنایع سینمای ایران» منصوب شد و تا سال ۱۳۵۷ در این شرکت از اصلی ترین حامیان موج نوی سینمای ایران بود و بسیاری از فیلم های این طیف فکری را تهیه کرد.در سال ۱۳۵۶ سومین فیلم بلند خود با نام سایه های بلند باد را بر اساس داستان «معصوم اول» نوشته هوشنگ گلشیری را ساخت که با توقیف فیلم در رژیم پهلوی و جمهوری اسلامی همراه بوده است.
وی در سال ۱۳۵۹ به کانادا مهاجرت کرده و مدیر عامل شرکت سیرکل ونکوور شد. وی در این سال ها فیلم های مهمی را پخش نمود و سپس به لس آنجلس آمریکا رفته و در تولید فیلم های فیلمسازان بزرگی همچون:باغ وحش شیشه ای (پل نیومن)، مادام سوزاتسکا (جان شلزینجر)، رادیو حرف (الیور استون)، سقوط امپراتوری آمریکا (دنیس آرکند)، آخرین وسوسه مسیح (مارتین اسکورسیزی)، خانم و آقای بریج (جیمز آیوری)، تردستان (استیون فریرز)، لیولو (ژان کلودلوزان) همکاری کرد.وی در دوران تهیه کنندگی و مدیرعاملی شرکت گسترش از فیلمسازان بنامی چون ارسن ولز در آخرین ساخته اش یعنی «آن سوی وزش باد» و استیون اسپیلبرگ در فیلم برخورد نزدیک از نوع سوم از طرف کمپانی سازنده فیلم ها پیشنهاد سرمایه گذاری داشته است.
فرمان آرا سر انجام در پایان دهه ۱۳۶۰ به ایران بازگشت و پس از دوره طولانی فیلم نامه نویسی که هیچ کدام ساخته نشد (از جمله:"از عباس کیارستمی متنفرم") در سال ۱۳۷۸ فیلمسازی را دوباره شروع کرد و فیلم هایی نظیر بوی کافور عطر یاس، خانه ای روی آب، یک بوس کوچولو که به سه گانه مرگ معروف شدند را ساخت و سپس در سال ۱۳۸۸ فیلم خاک آشنا را که دو سال توقیف بود را اکران کرد.وی با ساخت بوی کافور، عطر یاس و خانه ای روی آب نظر بسیاری از مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کرد.
wiki: بهمن فرمان آرا