کلمه جو
صفحه اصلی

بیدل کرمانشاهی

فرهنگ فارسی

محمد بن میرزا علی محمد اصلش از چلاب مازندران و از بنی اعمام میرزا علیقلی متخلص به اقبال است ٠ طبع شعر داشت و کتابی بنام دبستان ماتم و نیز رساله ای در عروض و مثنوی موسوم به عسر و یسر در نظم حکایات و فرج بعد شده از آثار اوست ٠

لغت نامه دهخدا

بیدل کرمانشاهی. [ دِ ل ِ ک ِ ] ( اِخ ) محمدبن میرزا علی محمد اصلش از چلاب مازندران و از بنی اعمام میرزا علیقلی متخلص به اقبال. در ایام کودکی پدرش او را برای تحصیل علوم عربی و ادبی به کرمانشاه برد بعد از پدر بمنصب سررشته داری و مباشری آتشخانه و نظام موروثی منصوب گردید. در زمان مؤلف مجمع الفصحاء حیات داشته و مسئول فوجی از افواج کرمانشاه بوده است. طبع شعر داشت و کتابی بنام دبستان ماتم مشتمل بر سه مجله در مراثی و نیز رساله ای در عروض و مثنوی موسوم به عسر و یسر در نظم حکایات و فرج بعد شدة از آثار اوست. ( از مجمعالفصحاء ج 2 ص 75 ).

دانشنامه عمومی

میرزا محمد بیدل کرمانشاهی از شاعران بزرگ ایرانی قرن سیزده قمری بوده است.
ای که گفتی دل گم کرده ز زلفم بستان … ما دل خود نشناسیم ز بسیاری دل
شد گوشه نشین خال تو در کنج لب آری … کار همه دل سوختگان گوشه نشینی است
گفتمش دل به غمت دادم ننمودم سود … گفت این بس که بخوانند تو را بیدل من
اصل بیدل از چلاو شهرستان آمل استان مازندران بوده و از بنی اعمام میرزا علینقی، متخلص به اقبال بود. در ایام شیرخوارگی وی، پدرش به کرمانشاه رفت. او در عهد ناصرالدین شاه می زیست.
بیدل مراثی بسیار دارد و در بدیهه گویی خاصه در ماده تاریخ تسلطی غریب در سایر اقسام شعر نیز طبع روان و سریع داشت.
از آثار وی می توان به رساله ای در عروض و قافیه و مثنوی، عسر و یسر، تحفه الذاکرین، دستان ماتم، در مقتل، وقایع صفین، در بحر تقارب، ربیعیه، در علم صرف، و دیوان اشعار در حدود بیست هزار بیت اشاره کرد.

دانشنامه آزاد فارسی


نقل قول ها

میرزا محمّد بن محمّدعلی آملی کرمانشاهی با تخلُّص بیدل و شهرت بیدل کرمانشاهی (؟، کرمانشاه - ۲۲ نوامبر ۱۸۷۲، کرمانشاه) ادیب، شاعر، مدرّس ادبی و مؤلف ایرانی بود.


کلمات دیگر: