توحید شیرازی

میرزا محمد اسماعیل (۱۲۳۹- ۱۲۸۶ ه‍.ق) پنجمین فرزند وصال شیرازی است که توحید تخلص می کرد. او در ۱۲۳۹ متولد و با مرض وبا در ۱۲۸۶ در حالی که فرزندی از خود به جای نگذاشت، بدرود حیات گفت. دیوان او را برادرش عبدالوهاب شیرازی که متخلص به یزدانی است با زحمت بسیار جمع کرده که افزون بر ۲۵۰۰ بیت دارد.
پایگاه شهر زیبای فرهنگ و هنر ایران شیراز
فضایلی، حبیب الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.
افزون بر پدر، پنج برادر او نیز از خوشنویسان و شاعران صاحب نام سده سیزدهم هجری هستند. میرزا اسماعیل توحید در خوشنویسی خط نسخ صاحب نام شده است.

توحید شیرازی (شیراز ۱۲۴۶ـ۱۲۸۶ق)
میرزا اسماعیل فرزند میرزا محمد شفیع وصال شیرازی. ادیب، شاعر و خوشنویس ایرانی. پسر پنجم وصال بود. در ۱۲۷۷ق به تهران سفر کرد، اما پس از چندی به شیراز بازگشت و سرانجام به وبای عام شیراز درگذشت. از او ۱,۱۷۵ بیت شعر که بیشتر آن ها غزل است، باقی مانده است.

میرزا محمّداسماعیل بن محمّدشفیع شیرازی با تخلُّص توحید (۱۸۲۰، شیراز - ۱۸۶۹، شیراز) خوش نویس، شاعر و خوانندهٔ ایرانی بود.
•