کلمه جو
صفحه اصلی

فریدریش هولدرلین

دانشنامه عمومی

یوهان کریستین فریدریش هولدرلین (به آلمانی: Johann Christian Friedrich Hölderlin) (زاده ۲۰ مارس ۱۷۷۰ - درگذشته ۷ ژوئن ۱۸۴۳) شاعر آلمانی و از شخصیت های برجسته جنبش رمانتیسیسم بود. هولدرلین همچنین در تکوین ایده آلیسم آلمانی نقش داشت و بر اندیشه فیلسوفانی مثل هگل و شلینگ تأثیر گذاشت.
گوشه نشین در یونان هیپرپون، فریدریش هلدرلین، محمود حدادی (مترجم)، ناشر: نیلوفر، ۱۳۹۱
شعر و شهود: تفسیر هفتاد اثر تغزلی آلمانی، محمود حدادی (گردآورنده)، ناشر: پژواک کیوان
نیتِ خیر: ترجمهٔ بیژن الهی، ناشر: نشر بیدگل
آنچه می ماند، محمود حدادی (مترجم)، ناشر: نیلوفر، ۱۳۹۳
گئورگ لوکاچ، معتقد است هولدرلین در سیطره درک و دریافت منتقدان فاشیست (منتسب به حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان) نبوده و جایگاه واقعی او در کنار هگل و در طلیعه تفکر دیالکتیکی و در نسبت با انقلاب فرانسه و سیر تحول بورژوازی است.هولدرلین نقش بسیار مؤثری در شکل دادن به روش دیالکتیکی داشت؛ او نه فقط دوست شلینگ و هگل بود بلکه همسفر فلسفی شان نیز بود.در شعر هولدرلین، سرنوشت های فردی و اجتماعی در طلب هماهنگی تراژیکی می سوزند که به ندرت به دست می آید.
فریدریش در نُه سالگی ناپدری مهربانش را از دست داد. مادر باورمندش می خواست حتماً او را یک کشیش بار آورد و از ۱۴ سالگی به اجبار به مرکزی دینی در شهر توبینگن رفت. در آنجا وی با هگل و شلینگ نشست های کتابخوانی می گذاشتند و آثار انتقادی شیلر و کانت را می خواندند.
۲۶ ساله بود که به عنوان معلم و مربی فرزندان سوزته گونتارد (Susette Gontard) که یک سال از خودش بزرگتر بود، استخدام و در دم عاشق او شد. هولدرلین پس از رمان «هیپریون» (Hyperion)، منظومه «دیوتیما» (Diotima) را به یاد و افتخار سوزته گونتارد نوشت که هر دو از آثار بی مانند و ماندگار ادبیات آلمانی به شمار می آیند.بی گمان مرگ ناگهانی سوزته در افسردگی و پریشانی حال شاعر حساس کم تاثیر نبود. ۳۶ ساله بود که او را به آسایشگاه روانی بردند ولی پس از دو سال که از آنجا رها شد. ارنست تسیمر (Ernst Zimmer) درودگری در شهر توبینگن و شیفته شعرهای هولدرلین، شرایطی در خانه خود فراهم آورد تا شاعر بتواند تا پایان عمرش در آنجا زندگی کند. امروزه آن خانه موزه هولدرلین است. فریدریش هولدرلین در ۷۳ سالگی در توبینگن درگذشت.

نقل قول ها

یوهان کریستین فریدریش هولدرلین (به آلمانی: Johann Christian Friedrich Hölderlin) (زاده ۲۰ مارس ۱۷۷۰ - درگذشته ۷ ژوئن ۱۸۴۳) شاعر آلمانی و از شخصیت های برجسته جنبش رمانتیسیسم بود.
• «زندگی بدون امید چیست؟ جرقه ای که از ذغالی می جهد و خاموش می شود. مثل این که تو در فصل دلگیر سال صدای وزش نسیمی بشنوی که یک آن جنبش می گیرد و باز از نفس می افتد. آیا حکایت کار ما هم از همین قرار نیست؟»• «آفتابِ عمر ما رو به افول است، ما امید بسیار در دل می پروریدیم خوش تر از سنجش و اندیشه، شوق خطر داشتیم. خوش داشتیم زود به سرمنزل مقصود برسیم و به بخت امید داشتیم و بسیار از شادی و رنج می گفتیم و به هر دو عشق و نفرت می ورزیدیم. با سرنوشت بازی کردیم و هم از این دست سرنوشت، هم با ما. چرا که از عصای گدایی تا به تاج پادشاهی به فراز و فرودمان می برد و به تلاطمی دَرِمان می آورد، که آتشدان گدازان را درمی آورند و ما به گدازش درمی آمیختیم، چنان که ذغال، خاکستر می شد.»• «گفت وگوهامان روانیِ آب های آسمانی رنگی را داشت که از دل آن ها گه گاه سنگی زرین می درخشید و سکوتمان هم به سکوت قله ای می مانست که در بلندی های خلوتش، بس فرازتر از قلمرو رگبارها، تنها نسیمی در گیسوان رهنورد یکتا زمزمه می کند. در زندگی ساعات بزرگی هست، ما به بلندای آن ها نگاه می کنیم، نگاهی مثال آنکه به هیاکل غول آسای آینده و عهد عتیق؛ به پیکاری شکوهمندانه با آن ها در می آییم و اگر در برابرشان استوار ماندیم، ما با صمیمیتی می یابند که خواهری و دیگر ترکمان نمی کنند.»• «هیچ ساقه ای نمی روید مگر که یک جوانه سرشتین زندگی در آن باشد… زیرا هر چه که بر زمین از جان برخوردار است، بی شک در تخمه اش طبیعتی خدایی دارد…»• «آیا چیست همه دانش های عاریتی این جهان، چیست تمامی بلوغ خود پسندانه اندیشه های انسانی در پیش نداهای خودجوش روحی که خود نمی داند که چه ها می داند و چیست؟ چه کسی خوشه را آکنده و تازه، به آن تازگی که از ریشه برجوشیده است، خوشتر از آن کشمش چیده و خشکانیده ندارد که تاجر در صندوق اش می فشرد و به گرد جهانش می فرستد؟ چیست حکمت این یا آن کتاب در پیش حکمت فرشته ای؟»• «شاعران بیش از همه در آغاز یا فرجام دوران های جهانی تاریخ است که ظهور کرده اند. ملت ها با سرود از آسمان کودکی خود به زندگی کنش گرانه شان – به سرزمین فرهنگ – پا می گذارند؛ و با سرود است که از این سرزمین به زندگی نخستین خود بازمی گردند. هنر، گذار انسان است از طبیعت به فرهنگ و از فرهنگ به طبیعت.»• «به الهگان هنر // به من تنها یک تابستان ارزانی دارید، شما ای توانایان // و پاییزی به جهت پختگیِ سرود. // تا که قلب ام، سیراب از بازی شیرین، // پذیراتر تن به مرگ بسپارد. // که جانی که در زندگی آنی نشد که حقِ خدایی اوست، // در مغاک مردگان نیز آرامشی نمی یابد؛ // امّا من به روزگاری از آن خواسته مقدس، // خواسته صمیم قلب ام -باری از سرایندگی-کامیاب شده ام.»• «ولی ای دوست! ما دیر آمده ایم. راست است. خدایان زنده اند، اما در جهان دیگر، بر فراز سر ما.»


کلمات دیگر: