عنایت سمیعی

عنایت سمیعی (۱۳۲۱ /۱۹۴۲م) شاعر، نویسندهٔ ایرانی و ناقدِ ادبی.
• «من چیز زیادی از خودم برای گفتن ندارم و ترجیح می دهم جای آن از شعر حرف بزنم. در دوره ای به سر می بریم که شاعری مثل شغل لحاف دوزی شغل منسوخی شده است. من البته چون زبان را خوب نمی دانم شعرها را از طریق ترجمه خوانده ام. تبلور فرهنگ ما در شعرمان نهفته است؛ چه شعر مدرن ما، چه شعر کلاسیک ما. عناصر دیگر فرهنگی ما جزو حواشی فرهنگ ما به حساب می آید.»• «ما هرگز در هیچ زمینه ای از شعر گرفته تا رمان تا نقد تا سیاست نتوانستیم جریان بسازیم. نتوانستیم مکتب ادبی بسازیم به گونه ای که بتوانید به خاطر بسپارید فلان نویسنده پیرو فلان نویسنده می نویسد و ادامه جریان یکدیگرند. نه هیچ شاعری این گونه بوده و نه هیچ سیاستمداری.»• «می توانم بگویم که آدمی همیشه در یک حال نیست. عرصه هنر و ادبیات هم به زعم من اراده گرایانه نیست یعنی شما نمی توانید هر لحظه ای که دلخواهتان باشد، دست به قلم ببرید و کاری انجام بدهید. یک دوره ای است که شور و شوق کاری را دارید و دوره دیگر ممکن است چنین حال و هوایی نداشته باشید. اما کم کاری من بیشتر دلیل شخصی دارد.»• «عرصه هنر و تفکر در حالت های انفعالی بر هنرمند مستولی می شوند یعنی این طور نیست که متفکری بخواهد آرنج به زانو بزند و دست به پیشانی و درباره مساله ای بیندیشد بلکه سیلان یک وضعیت تاریخی است که او را با خود به حرکت درمی آورد. وضعیت تاریخی ای که اکنون در آن قرار گرفته ایم، به زعم من دو عنصر «تکنولوژی قدرت» و «قدرت تکنولوژی» آنچنان غالب است که سوژه انسانی را حذف می کند. سوژه انسانی یعنی انسانی که تجربه زیسته دارد و متفکر است و به قول کانت جرات بیان تفکر را دارد. همه اینها غایب است یا در حد نازلی دیده می شود. شما در چنین وضعیتی نمی توانید انتظار داشته باشید که هنرمند بزرگی در قالب یک فردیت تشخص یافته بخواهد عرضه شود.»• «ادبیات در کشور ما نهادینه نشده است. نهادینه شدن موکول به آموزش ادبیات به شیوه ای مدرن در مدارس و دانشگاه هاست یعنی نیما باید در کنار شاعران کلاسیک تدریس شود تا بتوان ادبیات را نهادینه کرد که ما در اینجا چنین شرایطی نداریم. شعر ایران وضعیت دارد. از طرفی متکثر و از طرفی دیگر من اسم این تکثر را تفرقه می گذارم چون به زعم من چندصدایی از دل یک ارکستراسیون درمی آید.»• «مادامی که آن بنیان های آکادمیک برپا نشود، ما به هیچ وجه نباید توقع داشته باشیم که شعر و ادبیات در کشور ما نهادینه شود.• «فرهنگ یک مقوله فراگیر است، شعر، منتقد هنر، آداب و رسوم هر کدام اینها در دل این فرهنگ مجموعا عمل می کنند اما دست کم نهادینه شدن هنر و ادبیات به ویژه شعر سابقه تاریخی طولانی در کشور ما دارد و بزرگانی داریم که قابل قیاس یا برتر از شاعران غربی به شمار می روند بنابراین آکادمی می تواند از این حیث کمک شایانی بکند.»• «اساساً ما به لحاظ نداشتن پشتوانه اندیشگی، مردم آسان پسندی هستیم. مکتب هندی را از این حیث بزرگان ما از جمله حضرت ملک الشعرای بهار طرد کردند که در آن پیچیدگی مضمون و الفاظ پیش پاافتاده وجود داشت ... طرد مکتب هندی ناشی از آسان پسندی است و شعر دوره بازگشت در واقع نشان آن است که می خواهیم به آسان پسندی برگردیم در حالی که به هیچ وجه شعر مکتب عراقی یا خراسان شعر آسانی نیست اما ساده سازی قضایا باعث شده ما همواره به شعری علاقه مند باشیم که ساده و دستیاب باشد.»• «خیّام به لحاظ مشرب فکری و فلسفی اش، بیشتر فیلسوف و حکیم و ریاضی دان بوده تا شاعر، و در همان ۷۰ رباعی که گفته، به دلیل همان بینش فلسفی، نگاهی فلسفی به جهان را در شعرهای خود به نمایش گذاشته است... این شعرها به رغم گذشت هزار سال، هنوز برای ما تازه و معاصر است. چرا که همان طور که گفته شد، نگاه فلسفی خیام، قرین ذات هستی است.»

wikiquote: عنایت_سمیعی

دانشنامه عمومی

نقل قول ها