کلمه جو
صفحه اصلی

سید نصرالله اخوی

دانشنامه عمومی

سید نصرالله اخوی یا سید نصرالله تقوی از فعالان جنبش مشروطه ایران و دادستان کل کشوربود. او در سال ۱۲۸۸ قمری در تهران به دنیا آمد و در ۱۳۶۷ قمری در همان شهر درگذشت.
علمای معاصر، ملا علی خیابانی، ص۵۳۹.
نقباء البشر، شیخ آقابزرگ تهرانی، ج۵، ص۵۰۴.
مدینه الادب، محمد علی مصاحبی عبرت نائینی، ج۳، ص۵۰۴ تا ۵۱۴.
ریحانه الادب، محمد علی مدرس تبریزی، ج ۱، ص۲۱۶.
تاریخچه تدوین قانون مدنی؛ حمید بهرامی احمدی؛ فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق علیه السلام / شماره ۲۴ / زمستان ۱۳۸۳.
تاریخ انقلاب مشروطیت کاتوزیان، ص ۱۲۷ و ۱۳۳.
حیات یحیی، یحیی دولت آبادی، ج۱، ص۲۴۹.
درک شهری از مشروطه، رسول جعفریان، ص۱۱۵،
تربت پاکان قم ص۴۶۴
شرح حال سید نصرالله تقوی (در مجموعه ستارگان حرم) مخطوط. نویسنده:محمدعلی نجفی؛
تحول نظام قضایی ایران، محمد زرنگ، ص۳۸۴
خاطرات سید محمد فاطمی قمی، ص۸۸ و ۱۰۵.
سید نصرالله تقوی لواسانی از سلسله مشهور «سادات اخوی» تهران است که تحصیلات خویش را در تهران و عتبات عراق طی نموده و مدتی نیز در بلاد غرب با فرهنگ و آداب غربیان آشنا می گردد. وی سپس به ایران بازگشته و در طول بیش از ۴۰ سال در زمینه سیاست، فرهنگ، ادب و حقوق اسلامی به نقش آفرینی پرداخته و منشأ خدمات بسیار گردیده و همچنین تألیفاتی نیز از خود به جای می نهد.
سید نصرالله در سال ۱۲۸۸ق در شهر تهران دیده به جهان گشوده است. از کودکی به تحصیل علم و ادب پرداخته و چنان که میرزا محمدحسین شمس العلماء (مؤلف ابدع البدائع) دربارهٔ وی می نویسد: «در ۱۵ سالگی در ادبیات و منطق و ریاضی مبرز شده و سپس شروع به فقه و اصول و معقول می نماید.» در فلسفه و حکمت شاگردی میرزای جلوه را نموده و در فقه و اصول از درس علامه میرزا حسن آشتیانی بهره برده است. سید نصرالله رشد علمی قابل اعتنایی داشته و مراحل ترقی علمی را در جهات علوم منقول و معقول به سرعت طی می کند و سپس به عتبات می رود و در نجف و سامرا محضر بزرگانی چون میرزای شیرازی و سید محمد فشارکی را درک کرده و محتملا در نجف در درس کسانی چون آخوند خراسانی هم حضور یافته و بهره علمی اندوخته است. وی پس از سالیانی تحصیل، مجتهد گشته و با کسب اجازاتی در حدیث و اجتهاد عتبات را ترک می گوید. مستور نماند که شیخ روایی وی میرزا حسین نوری طبری است. وی شاگرد میرزا ابوالفضل تهرانی بوده است و در سامرا با وی نیز مرتبط بوده است. زمان رفتن تقوی به سامرا در اواخر دوران میرزای شیرازی (متوفای ۱۳۱۲ق) بوده است. اجازه ای هم که از محدث نوری دارد در انتهای زندگی محدث نوری از وی اخذ شده است؛ به تاریخ ۲۲ محرم ۱۳۲۰ قمری؛ و عبرت نائینی در مدینه الادب متن کامل اجازه را ذکر نموده است.
سید نصرالله مجتهدی برجسته است و به تعبیر مدرس تبریزی در ریحانه الادب: از اکابر علمای عصر ما، که فقیهی است بارع و حاوی فروع و اصول و جامع معقول و منقول و مشهورترینِ خاندان سیادت که به سادات اخوی» می باشد. او که وضع تجدد روزافزون انتهای عصر قاجار را دیده است پس از اتمام تحصیلات در عتبات و انجام سفر حج و زیارت عتبات مقدسه مدینه، تصمیم به سفر اروپا گرفته و بدانجا می رود. او مدتی در پاریس مانده و به مطالعه اوضاع حقوقی و اداری ممالک غربی پرداخته و اطلاعات مفیدی را به دست می آورد و سپس قبل از ایجاد نهضت مشروطه به وطن و مولد خود بازمی گردد. در میانه سال ۱۳۲۴ ق با تلاش علمای ایران و نجف و همراهی مردم نهضت مشروطیت ایجاد می شود و حکومت چند هزار ساله مستبده و مطلقه ایران مقیده و مشروطه می شود. نقش علما در مقدمات، تأسیس و استمرار نهضت مشروطه بسیار قابل اعتناست و سید نصرالله تقوی که در این زمان ۳۶ سال سن دارد به عنوان یک مجتهد پرشور در وقایع استبدادستیزانه شرکت می کند.

نقل قول ها

سید نصرالله اخوی تقوی (۱۸۷۲، تهران - ۱۹۴۷، تهران) فقیه، رایزن قضایی، قاضی، دادستان دیوان عالی، مدرس و شاعر ایرانی بود.


کلمات دیگر: