سید محمدصادق سجادی

سید محمدصادق سجادی (بهمن ۱۳۳۳ در کرمانشاه -) تاریخ دان و استاد دانشگاه است که برای مدت ۳۴ سال مدیر بخش تاریخ و عضو شورای عالی علمی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی بوده است.نبو
در بهمن ماه ۱۳۳۳ شمسی زاده شد. از خرد سالی، همزمان با تحصیلات رسمی در دوره های ابتدایی و متوسطه در تهران، به آموختن مقدمات علوم متداول حوزوی پرداخت. در سال ۱۳۵۳ شمسی وارد دانشکدة الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران شد و همزمان با تحصیلات دانشگاهی و استفاده از درس استادان برجستة آن عهد، به آموختن ادبیات عرب، فقه واصول، و فلسفه در سطوح عالی نزد پدرش، دکتر سید جعفر سجادی  ، که در آن زمان از استادان نامدار دانشگاه تهران بود،اشتغال یافت. در سال ۱۳۵۷ شمسی، پس از فراغت ازدورة لیسانس، بلافاصله در دورة فوق لیسانس پذیرفته شد. انقلاب فرهنگی و تعطیل دانشگاهها، گرچه وقفه ای چند ساله در تحصیلات رسمی دانشگاهی او پدید آورد، ولی فرصت بیشتری برای مطالعه و تحقیق در اختیارش نهاد.چندی بعد رهسپار هندوستان شد و چند ماه در کتابخانه های حیدر آباد، .علیگره و دهلی به بررسی اثار مربوط به تاریخ و ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی در شبه قاره اشتغال یافت. آنگاه به تهران بازگشت و فعالیت پژوهشی خود را بر بعضی جلوه های تمدن اسلامی متمرکز کرد. نخستین اثر صادق سجادی زیر عنوان طبقه بندی علوم در تمدن اسلامی (تهران، ۱۳۶۰ش)مقدمۀ همان پژوهشهاست. از همین تاریخ،هفته ای دو روز همراه جمعی از استادان جوان دانشگاهها، در کتابخانة پدرش گرد می آمدند و از محضر او استفاده می کردند. در آن دوره که قریب به ۴ سال بطول انجامید، کتابهایی چون شرح ابن عقیل، مختصر و مطول تفتازانی، اشارات بوعلی سینا ، فراید الاصول شیخ انصاری را نزد ایشان خواندند. در خلال این مرحله از دانش آموزی، مدتی به عنوان ویراستار در برخی مراکز فرهنگی به کار پرداخت و آنگاه به خدمتِ مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی در آمد . در ۱۳۶۵ شمسی به ادامة تحصیل پرداخت و پس از دو سال با اخذ درجة فوق لیسانس فارغ التحصیل شد. مدتی بعد در امتحانات ورودی دورة دکتری همان دانشکده در رشتة تاریخ و تمدن ملل اسلامی پذیرفته شد و سه سال بعد با دفاع از رسالة خود زیر عنوانِ تحقیق در تاریخ برمکیان و رسالة اخبار برامکه، درجة دکتری گرفت. در سال هایی که به تحصیل در دورة دکتری مشغول بود، در دانشگاههای تهران، الزهرا، آزاد سلامی، و دانشگاه زنجان نیز تدریس می کرد و در عین حال از تحقیق و تألیف و ترجمه نیز غافل نبود و تعدادی از آثارش در همین دوره منتشر شد. در تمام این دوران در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی  به عنوان دستیار مرحوم دکتر زریاب خویی در بخش تاریخ، آنگاه با سمت مدیر بخش علوم، و سپس مدیر بخش تاریخ به کار مشغول بود و بیش از پنجسال نیز در فرهنگستان زبان وادب فارسی عنوان عضو ارشد دانشنامة ادبیات فارسی، دانشنامة شبه قارة هند و مدیر دانشنامة اخیر فعالیت می کرد. صادق سجادی تا پایان فروردین 97 معاون پژوهشی و فرهنگی مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، عضو و دبیر شورای عالی علمی  و مدیر بخش تاریخ  این مرکز بوده است.
متولد: ۱۳۳۳ش کرمانشاه
اخذ لیسانس: دانشگاه تهران، ۱۳۵۷ش

سید محمدصادق سجادی (۱۳۳۳) تاریخ دان و استاد دانشگاه ایرانی.
• «یکی از مشکلات تاریخ نویسی، نه در ایران بلکه پدیده تاریخ نگاری و تاریخ نویسی، تعدد تلقی ها و دیدگاه ها نسبت به حوادث، اشخاص، سلسله ها، ادوار سیاسی جهان و سرزمین هاست. بنده ممکن است از یک منبع استنباطی کنم شخص دیگری استنباطی متفاوت و حتی متناقض با آن داشته باشد؛ ولی بااین حال، قواعدی وجود دارد که براساس آنها می شود به حداقل نگاه تاریخی دست پیدا کرد.»• «مرادم از نگاه تاریخی این است که وقتی کسی به یک حادثه یا یک دوره تاریخی نگاه می کند، نباید خودش را فقط در محدوده متن محصور کند. ما در متون تاریخی معتقدیم وقتی متنی به عنوان مبنا و معیار داریم، یک معنای نسبتاً محدودی به خواننده و محقق القا می کند، ولی یک مفهوم زیرمتن هم داریم که غیر از معنای ظاهری ای است که افاده می کند؛ درواقع قشر زیرین آن متن یک معنایی دارد؛ بنابراین باید در تحقیق تاریخی به قشرهای زیرین متن توجه کرد.»• «متن تاریخی فقط آنی نیست که نویسنده یا آن متن به ذهن القا می کند، بلکه صدها مطلب دیگر وجود دارد که پنهان است یا با قرائن دیگر باید بررسی شود. کار مورخ فقط این نیست، که از متن، مطلب بیرون بکشد. مورخ باید این مطلب را با شواهد و قرائن درون متنی و زیرمتنی تطبیق دهد.»'