[ویکی نور] کتاب التوحید و إثبات صفات الرب عز و جل، اثر ابوبکر محمد بن اسحاق بن خزیمه نیشابوری، کتابی است به زبان عربی با موضوع کلام اسلامی و حدیث. نویسنده در این اثر در پی بیان مباحث مربوط به توحید و صفات الهی است و در این راستا از آیات و روایات بهره میبرد. این کتاب، به تحقیق ابومالک ریاشی، احمد بن علی بن مثنای قفیلی رسیده است. نویسنده در مقدمهاش بر کتاب، هدف از نگاشتن آن را جلوگیری از انحراف طلاب تازهکار در علوم کلام و حدیث ذکر میکند.
کتاب، دارای مقدمه چاپهای سوم و دوم و مقدمه تحقیق توسط محقق، مقدمه مصنف و محتوای مطالب در 83 باب و ملحقات است.
محقق، در مقدمهاش بر کتاب پس از حمد الهی و ذکر آیاتی از قرآن کریم با مضمون هدف از خلقت و ذکر اسما و صفات الهی، علم به الله تعالی و اسماء و صفاتش را از اشرف علوم و مطلوب لنفسه میشمارد.
او در ادامه مینویسد: برای بنده، قدمی در معرفت (بلکه در ایمان) استوار نمیگردد، مگر اینکه به صفات رب ایمان بیاورد و این صفات را در حدی بشناسد که وی را از حد جهل به پروردگارش خارج کند.
وی با استناد به آیات 22 و 23 سوره فصلت، میگوید: خدای متعال، منکران صفاتش را بدگمان به خود قرار داده و به آنان وعیدی داده که حتی به اهل شرک و کفر و گناهان کبیره هم نداده است.
ابومالک ریاشی، احمد بن علی بن مثنای قفیلی، محقق کتاب، درباره محتوای آن چنین گزارش میدهد: سلف صالح ما، به جمع آیات و احادیثِ دربردارنده اسماء و صفات الهی در کتابهایی مستقل، کوشیدهاند. علت این امر، ظهور عقاید باطل منحرف امثال جهمیه و معتزله و اشعریه و... در زمانهای آنان بوده است. بهترین کتابی که در این باب نوشته شده، همین کتاب التوحید محمد بن اسحاق بن خزیمه است. مؤلف این اثر، آیات قرآنی و احادیث نبوی را در آن، جمع کرده است و این اثر از کتابهای مرجع اهل سنت و جماعتی است که اسماء و صفاتی را برای خدا اثبات میکنند که خود، برای خویشتن برگزیده است و رسولش برای وی ثابت کرده است؛ آنانی که راه تحریف و تشبیه و تمثیل و تعطیل را نرفتهاند. این کتاب، خاری است در گلوی هواپرستان تحریفگر و تعطیلگرا که یکی از آنان فخر رازی اشعری است. فخر رازی، در تفسیر خود در ذیل آیه شریفه لَیسَ کمِثْلِهِ شَیءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ ﴿الشورى: ١١﴾ (چیزى مانند او نیست و اوست شنواى بینا) میگوید: محمد بن اسحاق بن خزیمه، استدلال اصحاب ما به این آیه را در کتاب خود که آن را «التوحید» نامیده، ولی در حقیقت کتاب شرک است، آورده است.
کتاب، دارای مقدمه چاپهای سوم و دوم و مقدمه تحقیق توسط محقق، مقدمه مصنف و محتوای مطالب در 83 باب و ملحقات است.
محقق، در مقدمهاش بر کتاب پس از حمد الهی و ذکر آیاتی از قرآن کریم با مضمون هدف از خلقت و ذکر اسما و صفات الهی، علم به الله تعالی و اسماء و صفاتش را از اشرف علوم و مطلوب لنفسه میشمارد.
او در ادامه مینویسد: برای بنده، قدمی در معرفت (بلکه در ایمان) استوار نمیگردد، مگر اینکه به صفات رب ایمان بیاورد و این صفات را در حدی بشناسد که وی را از حد جهل به پروردگارش خارج کند.
وی با استناد به آیات 22 و 23 سوره فصلت، میگوید: خدای متعال، منکران صفاتش را بدگمان به خود قرار داده و به آنان وعیدی داده که حتی به اهل شرک و کفر و گناهان کبیره هم نداده است.
ابومالک ریاشی، احمد بن علی بن مثنای قفیلی، محقق کتاب، درباره محتوای آن چنین گزارش میدهد: سلف صالح ما، به جمع آیات و احادیثِ دربردارنده اسماء و صفات الهی در کتابهایی مستقل، کوشیدهاند. علت این امر، ظهور عقاید باطل منحرف امثال جهمیه و معتزله و اشعریه و... در زمانهای آنان بوده است. بهترین کتابی که در این باب نوشته شده، همین کتاب التوحید محمد بن اسحاق بن خزیمه است. مؤلف این اثر، آیات قرآنی و احادیث نبوی را در آن، جمع کرده است و این اثر از کتابهای مرجع اهل سنت و جماعتی است که اسماء و صفاتی را برای خدا اثبات میکنند که خود، برای خویشتن برگزیده است و رسولش برای وی ثابت کرده است؛ آنانی که راه تحریف و تشبیه و تمثیل و تعطیل را نرفتهاند. این کتاب، خاری است در گلوی هواپرستان تحریفگر و تعطیلگرا که یکی از آنان فخر رازی اشعری است. فخر رازی، در تفسیر خود در ذیل آیه شریفه لَیسَ کمِثْلِهِ شَیءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ ﴿الشورى: ١١﴾ (چیزى مانند او نیست و اوست شنواى بینا) میگوید: محمد بن اسحاق بن خزیمه، استدلال اصحاب ما به این آیه را در کتاب خود که آن را «التوحید» نامیده، ولی در حقیقت کتاب شرک است، آورده است.
wikinoor: کتاب_التوحید_و_إثبات_صفات_الرب_عز_و_جل