[ویکی فقه] کامل الصناعة الطبیة (کتاب). «کامل الصناعة الطبیة»، معروف به «ملکی» و «الکناش الملکی» ، به تشویق عضد الدوله دیلمی، پادشاه صاحب نام آل بویه تالیف شد.
این اثر را در کنار «حاوی»، «قانون» و چند اثر دیگر، از منابع مهم در طب طبیعی دانسته اند که در این میان، تنها «کامل الصناعة» و «قانون» دارای ترتیبی متعارف و مشتمل بر تمام مباحث نظری و عملی اند. مؤلف، در مقدمه این اثر، انگیزه خود را از نگارش این کتاب، اولا نگارش اثری جامع در زمینه طب و ثانیا نقص کتب قدماء در این زمینه بیان می کند وی در ادامه با مقارنه بین این کتاب و کتب مهم پیشینیان در پی اثبات این مدعاست.
این اثر را در کنار «حاوی»، «قانون» و چند اثر دیگر، از منابع مهم در طب طبیعی دانسته اند که در این میان، تنها «کامل الصناعة» و «قانون» دارای ترتیبی متعارف و مشتمل بر تمام مباحث نظری و عملی اند. مؤلف، در مقدمه این اثر، انگیزه خود را از نگارش این کتاب، اولا نگارش اثری جامع در زمینه طب و ثانیا نقص کتب قدماء در این زمینه بیان می کند وی در ادامه با مقارنه بین این کتاب و کتب مهم پیشینیان در پی اثبات این مدعاست.
wikifeqh: حاجی خلیفه گفته است - 1063 باب است .
شیوه مؤلف در نگارش این اثر، شیوه رایج بین اطبای گذشته است؛ یعنی در ابتداء به بیان کلیات (ارکان، امزجه، طبایع، اخلاط و...) می پردازد، آن گاه در بخش عملی کتاب، بحث بیماری های بدن از سر تا پا و معالجات آن ها و نیز شناخت ادویه مفرده و ادویه مرکبه (قرابادین) و خواص آن ها را متذکر می شود.
شیوه مؤلف در نگارش این اثر، شیوه رایج بین اطبای گذشته است؛ یعنی در ابتداء به بیان کلیات (ارکان، امزجه، طبایع، اخلاط و...) می پردازد، آن گاه در بخش عملی کتاب، بحث بیماری های بدن از سر تا پا و معالجات آن ها و نیز شناخت ادویه مفرده و ادویه مرکبه (قرابادین) و خواص آن ها را متذکر می شود.
wikinoor: المنصوری فی الطب »، «کتاب ابذیمیا»، «کتاب الفصول»، «کتاب اندیمیا»، «کتاب الکنانیس» و...
گزارش محتوا
جزء اول، در کلیات و امور علمی و نظری و جزء دوم، در امور عملی است. در جزء اول، افزون بر دیباچه و تصدیر کتاب به نام عضد الدوله و بررسی آثار پزشکان بزرگ و کلیات طب، به مسائلی همچون تشریح اعضای ساده و مرکب بدن، قوای طبیعی، علل و علائم و دوره بیماری ها و نقش عواملی چون آب و هوا، غذا، خواب و ورزش در سلامت انسان پرداخته است. جزء دوم، به بهداشت عمومی، انواع بیماری ها و شیوه درمان آنها از سر تا قدم؛ به ویژه دستگاه های تنفسی و گوارشی و نیز جراحی و سرانجام، انواع ادویه مرکبه و شیوه ساخت و ترکیب آنها اختصاص داده شده است. نثر خالی از پیچیدگی مؤلف و نیز تجربیات بالینی او، گاه باعث ترجیح این اثر بر «قانون» می گردد. ارزش این اثر، تنها به نقل قول های مؤلف نیست. مؤلف، خود، در باره ارزش و جایگاه علمی اثرش می گوید: «فانی اذکر فی کتابی هذا جمیع ما یحتاج الیه من حفظ الصحة و مداواة الامراض... و اذکر من امر المداواة و العلاج... ما قد وقعت التجارب علیه و اختاره القدماء و صحت منفعته و امتحانه و طرحت ما سوی ذلک» این سخن مؤلف، به گزافه نیست، چرا که ابوالفرج ملطی نیز در حق این اثر می گوید: «در زمان خودش این اثر به عنوان یک منبع درسی مورد توجه قرار گرفت تا آنکه کتاب «قانون» تالیف و به جامعه پزشکی عرضه شد و از آن پس، « کامل الصناعة »، کمتر مورد توجه قرار گرفت؛ بااین حال، این اثر از لحاظ علمی بر « قانون » ابن سینا ترجیح دارد» دانشمند انگلیسی، الگود نیز «قانون» را از نظر علمی ممتاز می شناسد و «کامل الصناعة» را از دیدگاه عملی. همچنین بارهبروس، بخش اندام شناسی این اثر را کامل تر از قانون می داند (فرزانگان زرتشتی، تالیف رویه)
وضعیت کتاب
...
گزارش محتوا
جزء اول، در کلیات و امور علمی و نظری و جزء دوم، در امور عملی است. در جزء اول، افزون بر دیباچه و تصدیر کتاب به نام عضد الدوله و بررسی آثار پزشکان بزرگ و کلیات طب، به مسائلی همچون تشریح اعضای ساده و مرکب بدن، قوای طبیعی، علل و علائم و دوره بیماری ها و نقش عواملی چون آب و هوا، غذا، خواب و ورزش در سلامت انسان پرداخته است. جزء دوم، به بهداشت عمومی، انواع بیماری ها و شیوه درمان آنها از سر تا قدم؛ به ویژه دستگاه های تنفسی و گوارشی و نیز جراحی و سرانجام، انواع ادویه مرکبه و شیوه ساخت و ترکیب آنها اختصاص داده شده است. نثر خالی از پیچیدگی مؤلف و نیز تجربیات بالینی او، گاه باعث ترجیح این اثر بر «قانون» می گردد. ارزش این اثر، تنها به نقل قول های مؤلف نیست. مؤلف، خود، در باره ارزش و جایگاه علمی اثرش می گوید: «فانی اذکر فی کتابی هذا جمیع ما یحتاج الیه من حفظ الصحة و مداواة الامراض... و اذکر من امر المداواة و العلاج... ما قد وقعت التجارب علیه و اختاره القدماء و صحت منفعته و امتحانه و طرحت ما سوی ذلک» این سخن مؤلف، به گزافه نیست، چرا که ابوالفرج ملطی نیز در حق این اثر می گوید: «در زمان خودش این اثر به عنوان یک منبع درسی مورد توجه قرار گرفت تا آنکه کتاب «قانون» تالیف و به جامعه پزشکی عرضه شد و از آن پس، « کامل الصناعة »، کمتر مورد توجه قرار گرفت؛ بااین حال، این اثر از لحاظ علمی بر « قانون » ابن سینا ترجیح دارد» دانشمند انگلیسی، الگود نیز «قانون» را از نظر علمی ممتاز می شناسد و «کامل الصناعة» را از دیدگاه عملی. همچنین بارهبروس، بخش اندام شناسی این اثر را کامل تر از قانون می داند (فرزانگان زرتشتی، تالیف رویه)
وضعیت کتاب
...
wikifeqh: کامل_الصناعة_الطبیة_(کتاب)