کلمه جو
صفحه اصلی

سم بوتولینوم

دانشنامه عمومی

سم بوتولینوم (Botulinum toxin) که با نام تجاری بوتاکس (Botox) در ایران معروف است از سم باکتری کلستریدیوم تهیه و برای فلج موقت عضلات تزریق می شود. تزریق بوتاکس پرطرفدارترین عمل زیبایی است که بدون نیاز به جراحی انجام می شود. پژوهشگران گفته اند بوتاکس ممکن است خاصیت ضد سرطانی داشته باشد.
بوتولیسم
بوتولیسم یک بیماری فلج کننده جدی و نادر است که به وسیله سم حاصل از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ایجاد می شود. سه نوع عمده بوتولیسم عبارتند از: بوتولیسم غذایی که با خوردن غذاهای حاوی سم ایجاد می شود. بوتولیسم زخم که حاصل عفونی شدن زخم با باکتری کلستریدیوم بوتولینم است. بوتولیسم نوزادان که با مصرف ذرات حاوی باکتری ایجاد می شود. ۷ نوع زهرابه بوتولیسم شناخته شده اند که با حروف A تا G نشان داده می شوند. تنها انواع A, B، E, F در انسان سبب بیماری می شوند.
سم بوتولینوم با فلج عضلات زیرپوستی برای صاف کردن چین و چروک های صورت و ایجاد ظاهری جوان تر در افراد به کار می رود؛ مانند چین و چروک های ناشی از اخم کردن که در بین ابروها یا روی پیشانی ایجاد می شوند و چروک های اطراف چشم و دهان که در موقع خندیدن ظاهر می شوند. بوتاکس در برخی موارد برای کاهش میزان تعریق در کف دست ها یا زیر بغل نیز استفاده می شود. بوتاکس در درمان لوچی، بلفارواسپاسم، میگرن مزمن و دیستونی نیز کاربرد دارد. محل تزریق بوتاکس برای درمان میگرن در نواحی مختلف پوست سر می باشد و معمولاً بر اساس منطقه ای از سر که بیشترین احساس درد را دارد انجام می شود. این در حالی است که در تزریق بوتاکس به منظوز زیبایی نواحی پیشانی و اطراف چشم مورد تزریق قرار می گیرند. کلفتی پوست، میزان آفتاب سوختگی آن و عمق چین و چروک ها از مواردی هستند که باید قبل از تزریق بوتاکس مورد توجه قرار بگیرند
بوتاکس پس از تزریق، جذب عضله می شود و در انتهای اعصابی که فرمان انقباض را به عضلات می رسانند مستقر می شود. در این محل بوتاکس از آزاد شدن یک واسطه شیمیایی به نام استیل کولین- که مسئول انقباض عضلانی است- جلوگیری می کند، در نتیجه دستور انقباض به عضله نمی رسد و در حقیقت نوعی فلج عضلانی موقت ایجاد می شود که ۳ تا ۶ ماه طول می کشد.توکسین بوتولیسم از ۲ زیر واحد تشکیل شده است. زیر واحد کوچکتر با اثر بر پروتئین های SNARE که در اگزوسیتوز نقش دارند مانع از آزاد سازی استیل کولین می شوند.


کلمات دیگر: