ترتولیان. [ ت ِ ] ( اِخ ) ترتولیانوس . ستایشگر مسیحی که حدود سالهای 155 - 220م. متولد شد. نابغه ای توانا و خودسر و سخت گیر بود، معذلک این مدیحه سرای باارزش بوسیله مونتانوس متهم به کفر و بدین وسیله لکه دارگردید. آثار فراوانی از وی باقی ماند و نوشته های اوشاهکار فصاحت و بلاغت زبان لاتینی است. قاموس الاعلام ترکی آرد: از پیشوایان قدیم نصاری که به سال 160 م. در قارتاح ( کارتاژ، تونس قدیم ) بدنیا آمد و بسال 245 م. درگذشت. وی کتابی در دفاع از مسیحیت و چند رساله تألیف کرد و به روم سفر نمود و پس از بازگشت به آفریقا گوشه نشین شد، و مذهبی مخصوص بخود تأسیس کرده.
ترتولیان
لغت نامه دهخدا
دانشنامه عمومی
کوینیتوس ترتولیانوس (به انگلیسی: Quintus Septimus Florens Tertullianus) در حدود سال ۱۶۰ در کارتاژ (تونس فعلی) در خانواده ای رومی و بت پرست چشم به جهان گشود. او در زمینهٔ علم معانی بیان۲ و حقوق به تحصیل پرداخت؛ و احتمالاً مدتی در رُم زندگی می کرد و به عنوان حقوقدان مشغول به کار بود. او حوالی سال ۱۹۷ مسیحی شد و پس از آن بقیهٔ عمر خود را صرف نگارش آثار متعددی در دفاع از ایمان مسیحی کرد. او ابتدا حامیِ کلیسایِ رسمیِ کاتولیک بود اما حوالی سال ۲۰۷ از رهبران کلیسا سرخورده شد و به نفع نهضت مونتانیسم۳ سخن گفتن آغاز کرد.
۲ Rhetorid
۳ Montanism
۴ Montanus
۵ Phrygia
۶ Theologians
۷ Apologetic
۸ Tiber
||
۹ Dogmatatics
۱۰ Marcion
۱۱ Valentinus
۱۲ Apelles
۱۳ Athens
۱۴ Solomon
۱۵ Monarchianism
مونتانیسم یا چنان که پیروان آن می خواندند «نبوت نوین» در دههٔ ۱۷۰ یعنی زمانی که مونتانوس۴ و دو زن دیگر در فریجیه۵ (ترکیه فعلی) شروع به نبوت کردند، آغاز شد. آنها تعلیم می دادند: «پایان جهان به زودی فراخواهد رسید، پس زهد و ریاضت پیشه کنید و از ازدواج بپرهیزید، روزهٔ طولانی نگه ندارید و از شهادت نیز نگریزید» (در تقابل با متی ۱۰:۲۳). در ابتدا رهبران کلیسای کاتولیک دقیقاً نمی دانستند با این نهضت چگونه برخورد کنند. آیرنیوس به کلیسای رُم پیشنهاد کرد که بدون بررسی کافی، این نهضت را محکوم نکند. اما عاقبت این نهضت از مسیر اصلی جدا، و تحت عنوان «بدعت فریجیه» رد و محکوم شد.
به جز برخی احادیث متأخرتر، شواهد تاریخی دال بر اینکه ترتولیان کلیسای کاتولیک را ترک، و گروه جدیدی تأسیس کرده باشد، یا به گروه جدیدی پیوسته باشد، وجود ندارند. اما او به انتقاد از کلیسای کاتولیک و دفاع از مونتانیسم پرداخت؛ و در سال ۲۲۰ در پیری چشم از جهان فروبست.
ترتولیان نخستین شخصیت برجستهٔ مسیحی است که به زبان لاتین می نوشت. او پدر الهیات لاتینیِ غربی است. او و اوریجن بزرگ ترین نویسندگان مسیحیِ قرون دوم و سوم میلادی بودند. در واقع او یکی از بزرگ ترین نویسندگان لاتینی زبان بود و حتی بت پرستان نیز آثارش را می خواندند چرا که از سبک نگارش او لذت می بردند. یک نویسندهٔ قرن پنجم در مورد آثار ترتولیان می نویسد: «تقریباً هر واژه ای که به کار می برد لطیفه ای طنزآمیز، و هر جمله اش به مثابه پیروزی است.» یکی از نویسندگان معاصر می گوید: «ترتولیان قابلیتی داشت که در میان متألهین ۶ به ندرت می توان دید: او خسته کننده نبود!»
۲ Rhetorid
۳ Montanism
۴ Montanus
۵ Phrygia
۶ Theologians
۷ Apologetic
۸ Tiber
||
۹ Dogmatatics
۱۰ Marcion
۱۱ Valentinus
۱۲ Apelles
۱۳ Athens
۱۴ Solomon
۱۵ Monarchianism
مونتانیسم یا چنان که پیروان آن می خواندند «نبوت نوین» در دههٔ ۱۷۰ یعنی زمانی که مونتانوس۴ و دو زن دیگر در فریجیه۵ (ترکیه فعلی) شروع به نبوت کردند، آغاز شد. آنها تعلیم می دادند: «پایان جهان به زودی فراخواهد رسید، پس زهد و ریاضت پیشه کنید و از ازدواج بپرهیزید، روزهٔ طولانی نگه ندارید و از شهادت نیز نگریزید» (در تقابل با متی ۱۰:۲۳). در ابتدا رهبران کلیسای کاتولیک دقیقاً نمی دانستند با این نهضت چگونه برخورد کنند. آیرنیوس به کلیسای رُم پیشنهاد کرد که بدون بررسی کافی، این نهضت را محکوم نکند. اما عاقبت این نهضت از مسیر اصلی جدا، و تحت عنوان «بدعت فریجیه» رد و محکوم شد.
به جز برخی احادیث متأخرتر، شواهد تاریخی دال بر اینکه ترتولیان کلیسای کاتولیک را ترک، و گروه جدیدی تأسیس کرده باشد، یا به گروه جدیدی پیوسته باشد، وجود ندارند. اما او به انتقاد از کلیسای کاتولیک و دفاع از مونتانیسم پرداخت؛ و در سال ۲۲۰ در پیری چشم از جهان فروبست.
ترتولیان نخستین شخصیت برجستهٔ مسیحی است که به زبان لاتین می نوشت. او پدر الهیات لاتینیِ غربی است. او و اوریجن بزرگ ترین نویسندگان مسیحیِ قرون دوم و سوم میلادی بودند. در واقع او یکی از بزرگ ترین نویسندگان لاتینی زبان بود و حتی بت پرستان نیز آثارش را می خواندند چرا که از سبک نگارش او لذت می بردند. یک نویسندهٔ قرن پنجم در مورد آثار ترتولیان می نویسد: «تقریباً هر واژه ای که به کار می برد لطیفه ای طنزآمیز، و هر جمله اش به مثابه پیروزی است.» یکی از نویسندگان معاصر می گوید: «ترتولیان قابلیتی داشت که در میان متألهین ۶ به ندرت می توان دید: او خسته کننده نبود!»
wiki: ترتولیان
کلمات دیگر: