تئوری شبکه نامنظم

تئوری شبکه نامنظم (به انگلیسی: Random Network Theory) یکی از تئوری های شیشه سازی است. این تئوری در سال ۱۹۳۲ توسط فیزیکدان نروژی، دبلیو. اچ. زاکاریاسن منتشر شد و یکی از تأثیرگذارترین مطالب در علم شیشه محسوب می شود. این تئوری ساختار شیشه و ارتباط آن را با ترکیب مواد اولیه بررسی می کند.
تئوری شبکه نامنظم زاکاریاسن، شیشه حاصل از یک اکسید فرضی AnOm را (مانند بلور آن) متشکل از شبکه های سه بعدی گسترده می داند؛ با این تفاوت که شیشه دارای سلول واحدی بی نهایت بزرگ و دارای بی نهایت اتم است که هیچ کدام از آن ها از نظر ساختاری مشابه هم نیستند.
بی نظمی موجود در شبکه باعث می شود که قدرت اتصالات A-O در محدوده بسیار گسترده شبکه شیشه توزیع شود و در نتیجه با افزایش درجه حرارت، این پیوندها به تدریج شکسته می شوند. این مسئله، پدیده وجود نداشتن نقطه ذوب در شیشه ها را مشخص توجیه می کند.
همچنین وجود این بی نظمی باعث می شود که شیشه نسبت به حالت بلوری خود از انرژی داخلی بیشتری برخوردار باشد. البته این بالاتر بودن انرژی داخلی شیشه نسبت به بلور، خیلی زیاد نیست؛ چون اگر خیلی زیاد باشد، شیشه سریعاً متبلور می شود؛ بنابراین اگر قرار باشد انرژی داخلی شیشه، فقط کمی بیشتر از حالت بلوری باشد، پس چندوجهی های تشکیل دهنده شیشه می بایست همانند چندوجهی های تشکیل دهنده بلور باشند و نحوه اتصال آن ها نیز با یکدیگر مشابه باشد.