آتالا و رنه. شاتوبریان. «آتالا» و «رنه». ترجمه میرجلال الدین کزازی. تهران: نشر مرکز، چاپ دوم، ۱۳۶۷
• اگر آدمی، پای بر جای و استوار در عاطفه هایش، بتواند همواره، احساسی را که هر دم دیگرگون می شود، بپرورد و نیرو بخشد، تنهایی و عشق از چنین انسانی، ابرمردی خداگونه پدید خواهد آورد؛ چه آنکه این دو، تنهایی و عشق، از لذتهای جاودانه خداییند. اما روان آدمی می فرساید؛ و هرگز، دیرگاهان، هیچ چیز را با مهری سرشار، دوست نمی تواند داشت. همواره، نکته هایی هست که دو دل، هرگز در آنها به یکدیگر نمی رسند و به همسازی و یگانگی راه نمی برند؛ همین دوگانگی ها می تواند، در درازای زمان زندگی را، به تمامی، بر آدمی ستوه آور و ملال انگیز گرداند. (ص ۱۴۲)• والاترین لغزش آدمی، در آن خواب نوشین خوشبختی که در سر می پرورند، این است که فرسایش و ویرانگریمرگ را، که وابسته هستی و نهاد آدمی است، از یاد می برند؛ می باید کار را به پایان برد. دیر یا زود، هر اندازه شادکام و فرخ روز باشی، این چهره زیبا بدل به چهره ای یگانه و همانند خواهد شد که گور به تمامی فرزندان آدمی ارزانی می دارد. ... عشق، هرگز قلمرو فرمانرواییش را تا تیرگیهای گور نمی تواند گسترد. (ص ۱۴۲)• اگر انسانی، سالی چند پس از مرگ ، به جهان روشنایی باز آید، من تردید دارم که حتی آنان که در سوگ او اشکها از دیده برافشانده اند، با شور و شادمانی بدیدارش بشتابند: آری، آدمی بس زود، پیوندهایی نو با دیگران بر می بندد. به آسانی خلق و خویی دیگر می یابد؛ چه مایه دیگرگونی و ناپایداری در هستی آدمی ساده و سرشتی است! چه مایه زندگی ما خوار و بیمقدار است، حتی در دل دوستان یکدله مان! (ص ۱۴۳)• اگر آسمان امروز تو را با تلخکامیها می آزماید، تنها برای آنست که دلت را بیش از پیش بر رنج و درد دیگران نرم گرداند. (ص ۱۴۴)• آدمی هیچگاه بدان سبب که خودپسندانه به جهان می نگرد و آن را خوار و فاجعه بار می شمارد، انسانی برتر نمی تواند بود. تنها آن گروه از آدمیان، از زندگی می گریزند و آن را خوار می دارند، که از تنگ بینی، افق های دوردست آینده را نمی توانند دید. (ص ۲۴۸)• تنهایی برای آن کسی که نمی تواند با خداوند بزید، زیان بار و بدفرجام است؛ تنهایی توانایی جان را در می افزاید؛ در همان هنگام که تمامی ابزارها و بهانه های بایسته را، برای به کار گرفتن این توانایی از وی باز می گیرد و دریغ می دارد. آن کس که نیروهایی نهانی و ارجمند فراچنگ آورده است، می باید آنها را در راه خدمت به همنوعان خویش به کار گیرد اگر او، این توانایی ها را به کار نگیرد و بیهوده رها کند، با گونه ای بینوایی و تیره روزی نهانی کیفر آن را خواهد دید؛ دیر یا زود آسمان به کیفری هراس انگیز سزای وی را خواهد داد. (ص ۲۴۹)
• اگر آدمی، پای بر جای و استوار در عاطفه هایش، بتواند همواره، احساسی را که هر دم دیگرگون می شود، بپرورد و نیرو بخشد، تنهایی و عشق از چنین انسانی، ابرمردی خداگونه پدید خواهد آورد؛ چه آنکه این دو، تنهایی و عشق، از لذتهای جاودانه خداییند. اما روان آدمی می فرساید؛ و هرگز، دیرگاهان، هیچ چیز را با مهری سرشار، دوست نمی تواند داشت. همواره، نکته هایی هست که دو دل، هرگز در آنها به یکدیگر نمی رسند و به همسازی و یگانگی راه نمی برند؛ همین دوگانگی ها می تواند، در درازای زمان زندگی را، به تمامی، بر آدمی ستوه آور و ملال انگیز گرداند. (ص ۱۴۲)• والاترین لغزش آدمی، در آن خواب نوشین خوشبختی که در سر می پرورند، این است که فرسایش و ویرانگریمرگ را، که وابسته هستی و نهاد آدمی است، از یاد می برند؛ می باید کار را به پایان برد. دیر یا زود، هر اندازه شادکام و فرخ روز باشی، این چهره زیبا بدل به چهره ای یگانه و همانند خواهد شد که گور به تمامی فرزندان آدمی ارزانی می دارد. ... عشق، هرگز قلمرو فرمانرواییش را تا تیرگیهای گور نمی تواند گسترد. (ص ۱۴۲)• اگر انسانی، سالی چند پس از مرگ ، به جهان روشنایی باز آید، من تردید دارم که حتی آنان که در سوگ او اشکها از دیده برافشانده اند، با شور و شادمانی بدیدارش بشتابند: آری، آدمی بس زود، پیوندهایی نو با دیگران بر می بندد. به آسانی خلق و خویی دیگر می یابد؛ چه مایه دیگرگونی و ناپایداری در هستی آدمی ساده و سرشتی است! چه مایه زندگی ما خوار و بیمقدار است، حتی در دل دوستان یکدله مان! (ص ۱۴۳)• اگر آسمان امروز تو را با تلخکامیها می آزماید، تنها برای آنست که دلت را بیش از پیش بر رنج و درد دیگران نرم گرداند. (ص ۱۴۴)• آدمی هیچگاه بدان سبب که خودپسندانه به جهان می نگرد و آن را خوار و فاجعه بار می شمارد، انسانی برتر نمی تواند بود. تنها آن گروه از آدمیان، از زندگی می گریزند و آن را خوار می دارند، که از تنگ بینی، افق های دوردست آینده را نمی توانند دید. (ص ۲۴۸)• تنهایی برای آن کسی که نمی تواند با خداوند بزید، زیان بار و بدفرجام است؛ تنهایی توانایی جان را در می افزاید؛ در همان هنگام که تمامی ابزارها و بهانه های بایسته را، برای به کار گرفتن این توانایی از وی باز می گیرد و دریغ می دارد. آن کس که نیروهایی نهانی و ارجمند فراچنگ آورده است، می باید آنها را در راه خدمت به همنوعان خویش به کار گیرد اگر او، این توانایی ها را به کار نگیرد و بیهوده رها کند، با گونه ای بینوایی و تیره روزی نهانی کیفر آن را خواهد دید؛ دیر یا زود آسمان به کیفری هراس انگیز سزای وی را خواهد داد. (ص ۲۴۹)
wikiquote: آتالا_و_رنه