غزل نئوکلاسیک (غزل نو کلاسیک) به گونه ای از غزل گفته می شود که، از نظر شگردهای زبانی و مبانی اندیشگی، تا حد بسیار، به شعر نو نزدیک شده و در عین حال، قالب سـنتی خود راحفظ کرده است.
با بررسی آثار پزشکیان می توان وی را حلقة اتّصال غزل بازگشتی و غزل نوکلاسیک دانست. در کارنامة شعری پزشکیان، غزل هایی با ویژگی های ساختاریِ غزل نوکلاسیک در کنار غزل های متمایل به زبان بازگشتی، دیده می شود و خوشبختانه تاریخ سرودن تعدادی از آن ها ذیل آن آمده و نشان می دهد قبل از چاپ اولین غزل های نیستانی و منزوی سروده شده اند از جمله غزلی است، سروده شده در خرداد ۱۳۴۸، با مطلعِ
از پی انقلاب مشروطه و بر اثر دگردیسی بنیادینی که در انواع ادبیات صورت گرفت، غزل فارسی نیز پا به عرصه تازه تری گذاشت و قابلیتی برای بازتاب گسترده تراندیشه های اجتماعی شد، چنانکه می توان گفت این تحول، در تبارشناسی غزل امروز، از جایگاهی ویژه برخوردار است. این نگاه نو به ادبیات بهطور عام و به غزل به طور خاص رویکرد فنی و اندیشگی تازه ای را در حوزه غزل پس از مشروطه دامن زد و شاعر معاصر، در سایه آن، به نسبت دیگر ادوار شعر فارسی، به بیشترین دگرگونی در سطوح ساختاری و اندیشگی غزل دست یافت. حاصل این دگرگونه اندیشی نوعی است از غزل که از سال های آغازین دهه پنجاه تا به امروز ادامه داشته و از آن با عنوان غزل نومعتدل یا غزل نوکلاسیک یاد می کنند. این جریان، پس از انقلاب اسلامی، به مثابه عمده ترین جریان غزل فارسی معاصر به رشد و تکامل خود ادامه داد، چنانکه می توان گفت با عصر انقلاب اسلامی گره خوردگی ناگزیری دارد و آن را باید اصلی ترین جریان غزل این دوره قلمداد کرد.
غزل نوکلاسیک، که به طور جدی از نیمه های دهه پنجاه آغاز شده بود، در سال های بعد، به دوراز تکانه های حباب وار و فانتزی ادامه یافت.اصلی ترین خصیصه فرم بیرونیِ غزل های نوکلاسیک، تا مقطع انقلاب، نوآوری در سطح است، چراکه زیرساخت و معیارهای زیبایی شناسی در غزل نو کمتر دچار دگرگونیِ بنیادی شد و شاعران فقط به مدرنیزه ساختن ساحاتی از شکل ظاهری غزل پرداختند.
غزل نوکلاسیک مراحل تکامل خود را در دهه شصت پشت سر گذاشت، چنان که می توان اوج آن را در سال های پایانیِ این دهه دانست. ازآن پس، هرچند در دهه های بعد، همچنان در کارهای شاعران برجسته آن جریان (مثل منزوی، بهمنی و امین پور) ادامه یافت، با رویکرد نسل جوان به جریان مشهور به غزل فرم، از اقبال جوا ن ترها به آن تا حدودی کاسته شد.
با بررسی آثار پزشکیان می توان وی را حلقة اتّصال غزل بازگشتی و غزل نوکلاسیک دانست. در کارنامة شعری پزشکیان، غزل هایی با ویژگی های ساختاریِ غزل نوکلاسیک در کنار غزل های متمایل به زبان بازگشتی، دیده می شود و خوشبختانه تاریخ سرودن تعدادی از آن ها ذیل آن آمده و نشان می دهد قبل از چاپ اولین غزل های نیستانی و منزوی سروده شده اند از جمله غزلی است، سروده شده در خرداد ۱۳۴۸، با مطلعِ
از پی انقلاب مشروطه و بر اثر دگردیسی بنیادینی که در انواع ادبیات صورت گرفت، غزل فارسی نیز پا به عرصه تازه تری گذاشت و قابلیتی برای بازتاب گسترده تراندیشه های اجتماعی شد، چنانکه می توان گفت این تحول، در تبارشناسی غزل امروز، از جایگاهی ویژه برخوردار است. این نگاه نو به ادبیات بهطور عام و به غزل به طور خاص رویکرد فنی و اندیشگی تازه ای را در حوزه غزل پس از مشروطه دامن زد و شاعر معاصر، در سایه آن، به نسبت دیگر ادوار شعر فارسی، به بیشترین دگرگونی در سطوح ساختاری و اندیشگی غزل دست یافت. حاصل این دگرگونه اندیشی نوعی است از غزل که از سال های آغازین دهه پنجاه تا به امروز ادامه داشته و از آن با عنوان غزل نومعتدل یا غزل نوکلاسیک یاد می کنند. این جریان، پس از انقلاب اسلامی، به مثابه عمده ترین جریان غزل فارسی معاصر به رشد و تکامل خود ادامه داد، چنانکه می توان گفت با عصر انقلاب اسلامی گره خوردگی ناگزیری دارد و آن را باید اصلی ترین جریان غزل این دوره قلمداد کرد.
غزل نوکلاسیک، که به طور جدی از نیمه های دهه پنجاه آغاز شده بود، در سال های بعد، به دوراز تکانه های حباب وار و فانتزی ادامه یافت.اصلی ترین خصیصه فرم بیرونیِ غزل های نوکلاسیک، تا مقطع انقلاب، نوآوری در سطح است، چراکه زیرساخت و معیارهای زیبایی شناسی در غزل نو کمتر دچار دگرگونیِ بنیادی شد و شاعران فقط به مدرنیزه ساختن ساحاتی از شکل ظاهری غزل پرداختند.
غزل نوکلاسیک مراحل تکامل خود را در دهه شصت پشت سر گذاشت، چنان که می توان اوج آن را در سال های پایانیِ این دهه دانست. ازآن پس، هرچند در دهه های بعد، همچنان در کارهای شاعران برجسته آن جریان (مثل منزوی، بهمنی و امین پور) ادامه یافت، با رویکرد نسل جوان به جریان مشهور به غزل فرم، از اقبال جوا ن ترها به آن تا حدودی کاسته شد.
wiki: غزل نئوکلاسیک