طغرل دوم

طغرل بن محمد بن ملکشاه سلجوقی یا طغرل دوم نواده ملکشاه ملقب به «سلطان رکن الدنیا و الدین ابوطالب طغرل بن محمد بن ملکشاه یمین امیرالمؤمنین» در ماه محرم سال ۵۰۳ ق / اوت ۱۱۰۹ م به دنیا آمد. در زمان سلطان محمد (پدرش)، ساوه، آوه و زنجان به اقطاع به طغرل داده شده و امیر شیرگیر اتابک او تعیین شده بود. هنگام سلطنت محمود (برادرش) وقتی که اتابک جدید طغرل، گون توغدی، او را به شورش دعوت کرد، طغرل برضد محمود شورید. این شورش به گنجه پس زده شد، اما با حمایت سنجر و تحمیل کردن او به محمود، در گنجه تثبیت شد. از گنجه، گیلان، دیلم و قزوین را دوباره از محمود گرفتند به نحوی که محمود در اصل تنها امیر موصل، جزیره و آذربایجان بود.در(۵۱۵ق/۱۱۲۱م) اتابک طغرل، گُنْتُغْدی که محرّک او در ناسازگاری با برادرش محمود بود. درگذشت و از این رو طغرل باز بر سر فرمانبری از برادر درآمد.دوسال بعد طغرل دوباره در آذربایجان به همراه اتابک جدید خود آقسنقر احمدیلی شورش نمود. در ۵۲۱ ق سلطان سنجر به ری رفت و شیرگیر را از اتابکی طغرل برداشت و قراسنقر را منصوب کرد.سلطان محمود سلجوقی در ۵۲۵ق/۱۱۳۱م در همدان فوت کرد. هنگام مرگ سلطان محمود پسر ملکشاه، طغرل در دربار سلطان سنجر ساکن بود. آق سنقر احمدیلی اتابکِ پسر او داوود بود. وی به اتّفاق ابوالقاسم دَرْگَزینی اَنَس آبادی وزیر، داوود را به سلطنت برداشتند.سلطان سنجر بر خلاف وصیت محمود که فرزند خود داود را به جانشینی برگزید، طغرل را به پادشاهی عراق و سرزمین های مجاور فرستاد. ملک داوود با عمّ خود طغرل به مخالفت برخاست و در نتیجه جنگی میان آن دو در نزدیکی همدان روی داد. آق سنقر احمدیلی که از فرماندهان سپاه ملک داوود بود، چون سستی سپاه را در جنگ دید، رو به فرار نهاد. ملک داوود و آق سنقر به بغداد رفتند و از حمایت و اکرام خلیفه برخوردار شدند. سلطان مسعودبن محمدبن ملکشاه سلجوقی در ۵۲۷ق/۱۱۳۳م وارد بغداد شد. خلیفه خطبه سلطنت را به نام سلطان مسعود خواندو ملک داوود برادرزاده اش به ناچار از او اطاعت کرد. داوود و مسعودروی به آذربایجان نهادند و خلیفه نیز آنان را یاری داد. در مراغه آق سنقر احمدیلی ایشان را به گرمی پذیرفت و آذربایجان به تصرّف ملک مسعود درآمد. پس از آن سلطان مسعود برای جنگ با طغرل روی به همدان نهاد و در این جنگ که آق سنقر احمدیلی نیز حضور داشت، طغرل شکست خورد و به ری گریخت و مسعود بر همدان چیره گردید.طغرل از ری به طبرستان نزد اسپهبد باوندی علاالدوله علی پسر شهریار گریخت ۵۲۷/۱۱۳۲ و پناه گرفت تا توانست دوباره سپاهی فراهم کند و به جنگ ادامه دهد.در نبردهای دو برادر، بین سالهای ۵۲۷–۸ ق / ۱۱۳۳–۳۴ م گاهی مسعود و گاهی طغرل پیروزبود. سرانجام طغرل بر برادر چیره شد. مدت فرمانروایی طغرل سه سال و دو ماه بود و وی در محرم سال ۵۲۹ ق / نوامبر ۱۱۳۴ م، در شهر همدان چشم از جهان فروبست.